در حالی که مقامهای وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، عملیات جنگندههای ایرانی علیه مواضع پیکارجویان گروه موسوم به دولت اسلامی یا داعش در عراق را تایید کرده اند، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز چهارشنبه، خبر عملیات هوایی ایران علیه داعش را نه تایید و نه تکذیب کرد.
مرضیه افخم در پاسخ به پرسشی در همین زمینه در یک نشست خبری گفت «خبرهای مربوط به همکاری نظامی ایران با کشورهای دیگر در مبارزه علیه پیکارجویان دقیق و درست نیست.»
با این حال، جان کری وزیر خارجه آمریکا در نشستی خبری، پس از گردهمایی کشورهای عضو ائتلاف بینالمللی علیه داعش در بروکسل، با گریز از تایید خبر حمله هوایی ایران، تنها به ذکر این مطلب اکتفا کرد که «این که ایران قصد مبارزه با گروه داعش در مکان و جای خاصی داشته باشد امری بدیهی ست؛ و این مسئله تاثیر مثبتی دارد، ولی ما با این کشور در این نبرد هماهنگی نمیکنیم.»
سخنگوی پنتاگون روز سهشنبه در تایید عملیات هوایی ایران علیه گروه داعش گفت «ما نه نشانهای و نه دلیلی برای غیرواقعی بودن آن نداریم» و در ادامه تاکید کرد که «درباره اقدامات ایران، باید از دولت ایران سؤال کرد.»
کاخ سفید نیز روز چهارشنبه بار دیگر اعلام کرد واشنگتن و تهران در مبارزه علیه داعش هماهنگی نظامی نداشته و ندارند.
پیشتر باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده در گفت وگو با شبکه انبیسی گفته بود آمریکا از این که تهران مشاور و نیرو برای جنگ با داعش اعزام کرده، آگاه است.
وی همچنین گفته بود که فکر نمیکند در آینده نزدیک فعالیتهای نظامی ایالات متحده با ایران هماهنگ شود؛ زیرا اگر حتی مسئله هستهای هم برطرف شود، هنوز مشکل حمایت ایران از فعالیتهای تروریستی در منطقه وجود دارد و برخورد دولت ایران با دوستان آمریکا، مثل اسرائیل، هنوز برای واشنگتن مسئلهساز است.
رئیس جمهوری آمریکا در حالی این پاسخ را به خبرنگار شبکه انبیسی داد که چند روز پیش از آن، روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال خبری منتشر کرد مبنی بر این که آقای اوباما در نامهای از آیتالله علی خامنهای رهبر ایران خواسته است از توافق هستهای پیش از مهلت سوم آذر ماه (۲۴ نوامبر) حمایت کند و آن را به امکان همکاری در جنگ با دشمن مشترک، یعنی داعش، مرتبط کرده است.
ریشه این «عدم هماهنگی» علیرغم این که داعش دشمن مشترک تهران و واشنگتن است، به اواخر شهریور سال جاری باز میگردد.
پس از تصرف بخشهای وسیعی در شمال عراق و شرق سوریه توسط داعش، ایالات متحده بر آن شد که ائتلافی علیه این گروه افراطی تشکیل دهد و برای این کار نیز یک اجلاس بینالمللی با حضور نمایندگان ۲۶ کشور مختلف، در پاریس برگزار کرد.
اما تهران به این نشست و همچنین به ائتلاف کشورهایی که آمریکا برای حمله به مواضع داعش در عراق و سوریه تشکیل داد، دعوت نشد. واشنگتن در توضیح عدم دعوت از تهران گفت «نیروهای ایرانی در سوریه با شورشیان (مخالف حکومت بشار اسد) جنگیدهاند» و ایران را «دولت حامی تروریسم» دانست.
تهران یکی از حامیان اصلی رژیم بشار اسد در سوریه است و از ۴ سال پیش که شورش علیه حکومت اسد آغاز شد، به حکومت او کمکهای مالی و نظامی ارائه کرده است.
از طرف دیگر، به گفته رهبر جمهوری اسلامی، تهران از ابتدا به علت «آلوده بودن دست آمریکاییها در ایجاد این گروه (داعش)»، حاضر به شرکت در این ائتلاف نشده است.
دولت خودخوانده اسلامی، گروهی افراطی که زمانی خود را دولت اسلامی عراق و شام یا به اختصار داعش مینامید، به امید تشکیل خلافتی در پهنهای بین رودخانههای فرات و دجله، بخشهای وسیعی از شرق سوریه و عراق را به تصرف خود در آورده است.
کارشناسان مسائل منطقه بر این باورند که داعش منشعب شده از جبهه النصرت است و این جبهه با پول شهروندان کویت، قطر و سعودی با هدف سرنگونی حکومت شیعه محور و متمایل به تهران بشار اسد در سوریه بوجود آمده است. در فاصله سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ میلادی و تقویت شدن جبهه النصرت، گروه وابسته به القاعده، موجب شد که این گروه پس از سوریه به عراق برود، منشعب شود و دولت خودخوانده اسلامی را اعلام کند.
برپایه برآورد سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیآیای) و دو اندیشکده سوفان و مرکز بینالمللی مطالعات شناختی افراطگرایی و خشونت سیاسی، حدود ۱۵ هزار پیکارجوی خارجی از ۸۰ کشور برای سرنگونی رژیم بشار اسد وارد سوریه شدهاند که می گویند بسیاری از آنان به پیکارجویان داعش پیوستهاند.
مقام های غربی نگران اقدام های خرابکارانه احتمالی هستند که این پیکارجویان، پس از بازگشت به کشورهای خود ممکن است انجام دهند.