درحالی که گفتگوهای ایران و غرب برای رسیدن به یک توافق نهایی بر سر برنامه هستهای تهران به مراحل دشواری رسیده است، دور جدید این گفتگوها از روز چهارشنبه با دیدار نمایندگان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز و روز پنجشنبه نیز، پس از نشست یک ساعته عمومی با نمایندگان گروه ۱+۵، دیدارهای مستقیم دیپلماتهای ایران و ایالات متحده از سر گرفته شد.
روزنامه لس آنجلس تایمز روز چهارشنبه با اشاره به امکان پیوستن وزیر امور خارجه ایالات متحده به گفتگوها، نوشت جان کری سعی دارد تا مذاکرات را به پیش ببرد، یا دست کم نشان دهد دولت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا برای رسیدن به توافق، از هیچ تلاشی کوتاهی نکرده است.
المانیتور نیز به نقل از منابع نزدیک به مذاکرات در گزارشی نوشت جان کری و وزیران امور خارجه دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ – ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان – نیز ممکن است در مذاکرات وین شرکت کنند.
به گزارش المانیتور به نقل از منابع آگاه، وزیر امور خارجه آمریکا احتمال دارد پس از سفر دو روزه خود به چین در روزهای ۱۸ و ۱۹ تیر ماه، به گفتگوهای جاری در وین بپیوندد، هرچند تصمیم آقای کری و دیگر وزرای خارجه ۱+۵ برای رفتن به وین هنوز نهایی نشده است.
مذاکرات جاری، ششمین دور از مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ است و احتمال دارد تا ۲۹ تیر ماه (۲۰ ژوئیه) – مهلت تعیین شده در توافق موقت آذر ماه سال گذشته در ژنو برای دستیابی به توافق جامع بر سر برنامه هستهای ایران، ادامه پیدا کند. دو طرف در این دور از گفتگوها تلاش میکنند با نگارش متن توافق جامع و نهایی، به اختلاف ۱۰ ساله بر سر فعالیتهای هستهای ایران پایان دهند.
دور پیشین مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی در حالی روز ۳۰ خرداد ماه در وین به پایان رسید، که به گفته دیپلماتهای حاضر، نگارش متن توافق نهایی با وجود اختلاف نظرهای فراوان، آغاز شده بود؛ هرچند طرفین به دشواری مذاکرات و باقی ماندن اختلافات عمده، اذعان کردند و بنابر گزارشها، میزان غنیسازی و تعداد سانتریفیوژهایی که ایران میتواند در اختیار داشته باشد، یکی از آن اختلافات عمده است.
این در حالی است که وزیر امور خارجه ایالات متحده در مقالهای در روزنامه واشنگتن پست با بیان این که این مذاکرات در مورد اتخاذ تصمیمی بوده که رهبران ایران باید بگیرند نوشت «آنها می توانند با برداشتن گامهای لازم برای اطمینان دادن به دنیا که برنامه اتمی کشورشان صرفاً صلحآمیز خواهد بود و صرف ساختن سلاح نخواهد شد، موافقت کنند، یا آن که میتوانند یک فرصت تاریخی را برای پایان دادن به انزوای اقتصادی و دیپماتیک و بهبود زندگی مردمشان، بر باد دهند.»
آقای کری در ادامه گفت «دیپلماسی و رهبری با تصمیمگیریهای سخت همراه است، اما این (مورد) نباید یکی از آن تصمیمهای دشوار باشد.»
در پی انتشار این مقاله، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز در یک پیام ویدیوئی که در یوتیوب منتشر شد، مذاکرهکنندگان را ترغیب کرد به مذاکرات احترام بگذارند و گفت «امکان حل و فصل مساله اتمی ایران در سال ۱۳۸۴ وجود داشت، اما دولت جرج بوش رئیس جمهوری وقت آمریکا با اصرار به توقف غنیسازی اورانیوم، موجب شد گفتگوها با شکست مواجه شود.»
آقای ظریف، در این پیام که ظاهراً در پاسخ به مقاله آقای کری منتشر شد، گفت «وقتکشی به امید گرفتن امتیاز از ایران در لحظات آخر مذاکرات اتمی، نمیتواند نتیجهای بهتر از سال ۸۴ داشته باشد.»
به گزارش لس آنجلس تایمز، تحلیلگران گفتههای کری و ظریف را نشانهای از دشواریهایی که برای رسیدن به یک توافق بالقوه وجود دارد تلقی میکنند.
علی واعظ کارشناس ایران در گروه بینالمللی بحران در واشنگتن میگوید «مقصود از رد و بدل کردن پیام این است که زمینه در صورت نبود پیشرفت و شکست مذاکرات آماده شود؛ و این علامت خوبی نیست.»
مجله تایم نیز در مقالهای میگوید لحن سرسختانه ظریف، بدبینیها برای رسیدن به توافقی فراگیر، دست کم در طول تابستان جاری را، تقویت میکند.
در این میان، به گزارش خبرگزاری رویترز، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد روز پنجشنبه گفت مذاکرات هستهای باید نگرانیهای ناشی از وضعیت حقوق بشر در ایران را نیز شامل شود.
ناوی پیلای در حاشیه کنفرانسی در وین در گفتگو با خبرنگاران، با اشاره به این که سازمان ملل متحد بویژه نگران افزایش اعدامها در ایران است گفت، لازم است ایران متعهد شود به حقوق انسانی شهروندانش احترام میگذارد. وی هفته گذشته گفته بود عقیده بر این است که در سال جاری تاکنون بیش از ۲۵۰ نفر در ایران اعدام شده اند.