سه روز بعد از سخنرانی رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا و درخواست او از کنگره برای بررسی نقاط ضعف توافق هسته ای ایران با کشورهای پنج بعلاوه یک، نمایندگان و سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات دیدگاه متفاوتی درباره هر گونه تغییر برجام دارند.
جمهوریخواهان سرشناس از جمله میچ مک‌کانل و جان مک‌کین ضمن حمایت از تایید عدم پایبندی ایران به توافق هسته ای از سوی پرزیدنت ترامپ خواهان تصویب طرحی هستند که محدودیت های بیشتری بر ایران اعمال کند. در مقابل چهره های ارشد دموکرات در سنا و مجلس نمایندگان می گویند هرگونه تغییر در توافق هسته ای می تواند به خروج ایران و نزدیک شدن جمهوری اسلامی به سلاح هسته ای منجر شود.
رئیس جمهوری ایالات متحده جمعه ۲۱ مهر ۱۳۹۶ استراتژی جدید واشنگتن در برابر ایران را اعلام کرد و با بیان این که نمی‌تواند پایبندی تهران به توافق اتمی دو سال پیش با قدرت‌های جهانی را تایید کند، گفت این توافق نقایص زیادی دارد، اما صحبتی از خروج از آن توافق نکرد.
دقایقی پس از سخنرانی پرزیدنت ترامپ، وزارت خزانه‌داری از قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست دستور اجرایی مقابله با تروریسم جهانی و تحریم آن خبر داد. نخستین بار است که آمریکا سپاه پاسداران را تحت دستور اجرایی ۱۳۲۲۴ خزانه داری برای مقابله با تروریسم جهانی تحریم می‌کند.
ایالات متحده ایران را به نقض برجام از طریق بی ثبات سازی در خاورمیانه و همچنین برنامه موشکی متهم می کند. براساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که بعد از توافق هسته ای تصویب شد، ایران از آزمایش موشک بالستیک با توانایی حمل کلاهک اتمی منع شده است.
موافقان رفع نقص برجام
جمهوریخواهان عضو مجلس نمایندگان و سنا، از سخنان پرزیدنت ترامپ حمایت کردند و خواستار سخت گیری کنگره بر جمهوری اسلامی ایران شدند. برخی از اظهارات را در زیر ببینید:
میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا
میچ مک کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا با حمایت از سخنان جمعه پرزیدنت ترامپ گفت این اقدام او پاسخ مناسب به پیامدهای سیاست های شکست خورده دولت اوباما است.
وی گفت من متعهد به همکاری با دولت ترامپ برای محدود کردن حمایت ایران از تروریسم و شبه نظامیان و همچین منع ایران از آزمایش موشکی هستم.
مارکو روبیو، سناتور جمهوریخواه فلوریدا
سناتور مارکو روبیو ضمن حمایت از سخنان پرزیدنت ترامپ اعلام کرد از تلاش باب کورکر و دیگر سناتور ها برای اصلاح توافق ایران حمایت می کند.
تام کاتن سناتور جمهوریخواه آرکانزاس
آقای کاتن از جمله سناتور هایی است که با دولت برای تغییر و اصلاح توافق هسته ای ایران همکاری دارد. وی به همراه باب کورکر طرحی را در سنا مطرح کرده اند که به گفته آقای کاتن می تواند هرگونه راه گریز ایران به سمت هسته ای شدن را ببندد. همچنین بر ایران فشار می آورد تا برنامه موشکی خود را کنار بگذارد.
وی درباره طرح پیشنهادی خود و کورکر گفت: من فکر نمی کنم کسی مخالف باشد که در توافق هسته ای ایران کمبود هایی وجود دارد و ما امیدواریم که این اشکالات را رفع کنیم.
جان مک‌کین سناتور جمهوریخواه آریزونا
آقای مک‌کین که از ابتدا مخالف توافق هسته ای بود در بیانیه ای از موضع پرزیدنت ترامپ استقبال کرد و گفت سخنرانی پرزیدنت ترامپ نشان یک تغییر واقعی است.
وی افزود: من مشتاقانه منتظر شنیدن جزئیات استراتژی طرح جدید برای ممانعت از بی ثبات سازی ایران در خاورمیانه هستم.
این سناتور ارشد افزود ایران چندین دهه است که ایالات متحده و همسایگان خود را تهدید کرده است. ایران بزرگترین حامی تروریسم در جهان است. حمایت آنها از رژیم مرگبار اسد، موجب مرگ صدها هزار نفر و جابجایی میلیونها نفر در سراسر خاورمیانه شده است. از سوی دیگر، توسعه و آزمایش مداوم موشک های بالستیک این کشور، قوانین بین المللی را نقض می کند.
تد کروز سناتور جمهوریخواه از تگزاس
اما تد کروز نامزد انتخابات سال گذشته و از مخالفان جدی توافق هسته ای ایران نیز از سخنان پرزیدنت ترامپ حمایت کرد.
آقای کروز در توئیتر خود نوشت: توافق هسته ای در جهت منافع ایالات متحده أمریکا نیست.
وی افزود: ضروری است با هر وسیله ای از جمله تحریم های محدد جلوی ایران را بگیریم.
جونی ارنست سناتور جمهوریخواه از آیووا
خانم «جونی ارنست» دیگر سناتور جمهوریخواه در بیانیه ای بعد از سخنرانی پرزیدنت ترامپ گفت: من از دو سال پیش درباره برجام هشدار دادم چون معلوم نمی کند بعد از دوره ده ساله توافق، تکلیف ایران چه می شود.
خانم ارنست که نخستین کهنه سرباز زن در سنای آمریکاست، در بخش دیگر گفت دو سال بعد از توافق هسته ای، ایران مخفیانه برنامه موشکی خود را ادامه می دهد بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی هنوز دسترسی به برخی سایت های ایران ندارد. ایران همچنان مشغول بی ثبات سازی در کشورهای یمن ، سوریه و عراق است.
وی افزود: براساس تصمیم رئیس جمهوری آمریکا، این فرصت برای ما در کنگره فراهم است که بتوانیم توافق ایران را رفع نقص کنیم.
مخالفان تغییر برجام
اما در مقابل موافقان تغییر برجام، اعضای عمدتا دموکرات سنا و مجلس نمایندگان آمریکا می گویند آمریکا باید همچنان به برجام پایبند بماند. هرچند برخی از اعضای دموکرات کنگره موافق برخورد با فعالیت های موشکی و بی ثبات سازی های ایران در خاورمیانه هستند اما می گویند باید این موضوع از برجام که درحال انجام است، جدا شود.
داین فاینستاین سناتور دموکرات ایالت کالیفرنیا
داین فاینستاین سناتور دموکرات ایالت کالیفرنیا در بیانیه ای گفت: تصمیم رییس جمهور برای عدم تاید پایبندی ایران به توافق هسته ای، بی پروا و غیر مسئولانه است. ترک احتمالی توافق با ایران، می تواند توانایی ما را برای حل بحران های دیپلماتیک از جمله بحران کره شمالی تحت تاثیر بگذارد.
وی افزود: توافق با ایران ضمن همراهی با متحدان کلیدی ما در اروپا انجام شده و تضمین می کند ایران قادر نخواهد شد که به بمب هسته ای دست یابد.
بن کاردین، سناتور دموکرات ایالت مریلند
بن کاردین نیز در بیانیه ای، از پرزیدنت ترامپ برای عدم تایید پایبندی ایران انتقاد کرد و گفت با این اقدام رئیس جمهوری به شدت مخالف هستم.
وی افزود: جهان شاهد بحران کره شمالی است و اگر آمریکا بخواهد با خروج از برجام یک بحران جدید ایجاد کند، قطعا ما از متحدان و شرکای مان جدا خواهیم شد.
این سناتور ارشد آمریکایی همچنین با اشاره به تلاش برخی جمهوریخواهان در کنگره گفت، هرگونه تغییر در توافق هسته ای ایران می تواند امنیت ملی آمریکا را تهدید کند و به اعتبار ما در جهان ضربه بزند.
برنی سندرز، سناتور مستقل ایالت ورمونت
سناتور برنی سندرز که معمولا با دموکرات ها همراه است نیز در واکنش به سخنرانی پرزیدنت ترامپ در روز جمعه آن را غمگین کننده و اندوهناک نامید.
آقای سندرز که از حامیان توافق هسته ای ایران است، گفت اکنون وظیفه اعضای مجلس نمایندگان و سنا است که از توافق ایران محافظت کنند.
ساندرز افزود: شکستن توافق ایران نه تنها ایران را از محدودیت هایی که در توافق هسته ای دارد، آزاد می کند بلکه این امر به طور قابل ملاحظه ای باعث آسیب رساندن به توافقنامه های آینده می شود.
شرود براون، سناتور دموکرات ایالت اوهایو
سناتور آمریکایی شرودر براون که عضو ارشد کمیته امور بانکی، مسکن و شهری در مجلس سنای ایالات متحده است نیز تصمیم دولت ترامپ را برای عدم تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای، محکوم کرد.
وی گفت این تصمیم غلطی است بخصوص که بازرسان بین المللی به طور مکرر گفته ند ایران به توافق پایبند بوده و آن را عمل کرده است.
آقای راون که سه ماه پیش به تحریم های ایران برای فعالیت های موشکی و بی ثبات سازی در خاورمیانه رای مثبت داده بود، گفت این تصمیم آقای ترامپ، رهبری و اعتبار دیپلماتیک ایالات متحده را در خارج از کشور و نزد متحدان ما تضعیف خواهد کرد و احتمالا رفتار ایران سخت تر می شود.
سناتور ایالت اوهایو همچنین ضمن مخالفت با تلاش های جمهوریخواهان برای تغییر برجام گفت بدون شک ما باید فعالیت های بی ثبات سازی ایران در منطقه را متوقف کنیم، از جمله پشتیبانی از تروریسم - به همین دلیل است که کنگره تحریم های جدیدی را در تابستان امسال تصویب کرد؛ رئیس جمهور باید از این تحریم ها استفاده کند.
تام کارپر سناتور دموکرات ایالت دلاوِر
سناتور تام کارپر که خود از کاپیتان های بازنشسته نیروی دریایی است اقدام پرزیدنت ترامپ برای تغییر برجام را «عجیب» نامید و گفت پرزیدنت ترامپ می گوید معامله هسته ای با ایران به نفع منافع و امنیت ملی کشور ما نیست. این در حالی است که برخی نزدیکان رئیس جمهوری از جمله وزیر دفاع، وزیر خارجه، مشاور امنیت ملی و رئیس ستاد مشترک ارتش می گویند توافق ایران امنیت امنیت کشور ما را تضمین می کند.
وی هرگونه تغییر در برجام را در شرایط فعلی درست ندانست و گفت: همانطور که ما با یک چالش دشوار برای جلوگیری کره شمالی از دستیابی به سلاح هسته ای مواجه هستیم، این حرکت پرزیدنت ترامپ در قبال توافق ایران، توانایی ما را برای استفاده از دیپلماسی به خطر می اندازد. پیام اقدام رئیس جمهوری ما به متحدان مان این است که ما قصد نداریم به کلماتی که می گوئیم عمل کنیم.
کریس کونز سناتور دموکرات ایالت دلاوِر
سناتور کریس کونز که خود عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایالات متحده است، ضمن انتقاد از پرزیدنت ترامپ گفت توافق هسته ای ایران را از رسیدن به سلاح اتمی دور می کند، به بازرسان فرصت بازرسی از انها را می دهد. چرا باید با آن مخالف باشیم.
وی افزود: رئیس جمهوری به ما می گوید نمی تواند پایبندی ایران را تایید کند اما هیچ گام مشخصی به ما نشان نمی دهد که چه باید بکنیم. من نگران هستم دشمنان و متحدان ما دچار سوءتفاهم شوند. دشمنان ما دیگر پیشنهاد مذاکره ما را جدی نمی گیرند و شرکای ما حس می کنند ما به تعهدات مان عمل نمی کنیم.
وی افزود: من هم نگران بعد از بازه توافق و رفتارهای ایران هستم اما با کنار گذاشتن توافق، مشکلات بیشتر می شود. همه ما در کنگره با فعالیت موشکی ایران، حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر ایران مخالفیم و برای همین یک طرح با ۹۸ رای از صد رای تصویب کردیم. این را اجرا کنیم. امیدوارم کسی برای تغییر برجام طرح مجددی در سنا معرفی نکند.
