در بهار ۱۹۴۳، سربازان و پلیس آلمان وارد محله یهودیان در ورشو پایتخت لهستان شدند، با این هدف که ساکنان آنرا به اردوگاه های کار اجباری ببرند. ساکنان برخاستند و نزدیک یک ماه جنگیدند، اما سرانجام قیام آنها در هم شکسته شد.
هرچند تعدادی اندکی از ساکنان آن محله از جنگ جهانی دوم جان بدر بردند، اما قیام ورشو به نماد ایستادگی در برابر ماشین کشتار نازی تبدیل شد. تاریخ آن واقعه مطابق با بیست و هفتمین روز نیسان در تقویم عبری بود و امسال با ۵ ماه مه (۱۶ اردیبهشتبرابر می شود.
امروز، این روز بعنوان "یوم هاشوا" یا "روز یاد بود" قربانیان هالوکاست برگزار می شود.
هولوکاست یکی از تاریکترین لحظه های بشریت بود. شش میلیون یهود توسط رژیم نازی و همدستان آن، کشته شدند – فقط به این دلیل که یهود بودند.
کشتار در دهه ۱۹۳۰ آغاز شد، وقتی حزب نازی به قدرت رسید و دولت آلمان هدف گرفتن کسانی را که پست تر تلقی می شدند، شروع کرد – اکثر یهود بودند، اما همچنین ایتالیایی ها، معلولین، دگرباشان جنسی و اسلاو ها را شامل می شدند. آنها بسراغ کمونیست ها، سوسیالیست ها، فراماسیون ها، و شاهدان یهوه نیز رفتند.
قربانیان، اکثرا غیر نظامی، در گتو ها محبوس و به ده ها اردوگاه جمعی یا کار اجباری فرستاده می شدند. نازی ها برخی را می کشتند و در گورهای جمعی می انداختند. در ۱۹۴۱، تعدادی از اردوگاه ها فقط به قتل های جمعی اختصاص داشت. آنهایی که به اردوگاه های کار اجباری فرستاده می شدند از گرسنگی یا کار سخت می مردند.
پس از جنگ جهانی دوم، جامعه بین المللی برآن شد هرگز اجازه ندهد دوباره چنین بی رحمی هایی صورت گیرد. در ۱۹۴۸، مجمع عمومی سازمان ملل متحد میثاق جلوگیری از نسل کشی و مجازات مرتکبین آنرا تصویب کرد.
میراث قربانیان هولوکاست احساس تفاهم ما را تقویت می کند و نماد معنای کرامت انسانی است. در آمریکا، آنها که جان بدر برده اند با سخنرانی در کلاس های درس و نهادهای اجتماعی در سراسر کشور اهمیت شکیبائی را به ما یاد آور می شوند. آنها تاریخ زنده هستند – داستان هایشان را تقسیم می کنند و تجربه های کسانی را که نابود شدند باز می گویند.
کلر گست شاعر می نویسد ، "ما نمی توانیم وحشت را متوقف کنیم، نمی توانیم مانع نفرت شویم، نمی توانیم این تاریخ را تغییر دهیم، خیلی دیر شده است – اما آنچه می توانیم انجام دهیم این است که به یاد بیاوریم، در افکار خودمان و در شیوه های زندگی مان. بگذارید این خاطرات راهنمای اعمالمان باشد."
