گروهی از کارشناسان سازمان ملل متحد روز پنجشنبه ششم اردیبهشت، خواستار آزادی فوری توماج صالحی، خواننده و ترانه‌سرای رپ معترض در ایران، شدند و از مقامات جمهوری اسلامی خواستند تا حکم اعدام او را لغو کنند.
آنها در بیانیه‌ای تأکید کردند که انتقاد از سیاست‌های دولت، از جمله از طریق بیان هنری، تحت حق آزادی بیان و حق مشارکت در زندگی فرهنگی محافظت شده و نباید جرم‌انگاری شود.
این کارشناسان افزودند که هنر باید اجازه داشته باشد انتقاد کند، انگیزه ایجاد کند و مرزها را جابجا کند.
کارشناسان سازمان ملل متحد گفتند: «ما از صدور حکم اعدام و بدرفتاری با آقای صالحی که به نظر می‌رسد صرفاً به دلیل استفاده او از حق آزادی بیان هنری و خلاقیت بوده باشد، نگران هستیم.»
آنها ترانه‌های اعتراضی توماج صالحی را «تبلور آزادی هنری و حقوق فرهنگی» توصیف کرده‌اند.
امیر رئیسیان، یکی از وکلای توماج صالحی، روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت، خبر داد که شعبه یک دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان «در اقدامی که در نوع خود بی‌سابقه است، حکم دیوان عالی کشور درباره پرونده سال ۱۴۰۱ توماج صالحی را اجرایی نکرد و با ارشادی خواندن این حکم و تاکید بر استقلال دادگاه بدوی، توماج صالحی را به اتهام افساد فی‌الأرض، به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم کرد.»
این خواننده رپ اعتراضی، در حال حاضر در زندان دستگرد اصفهان به سر می‌برد.
صدور حکم اعدام این هنرمند موجی از اعتراضات در داخل و خارج از ایران را به همراه داشت و کاربران فضای مجازی هشتگ «توماج صالحی» را ترند جهانی کردند.
کارشناسان سازمان ملل متحد در بیانیه خود با اشاره به دریافت گزارش‌هایی از ایران در مورد رواج فزاینده بازداشت هنرمندان، فعالان و روزنامه‌نگاران با اتهاماتی مانند «نشر اکاذیب» یا «تبلیغ علیه نظام»، از جرم‌انگاری فعالیت‌های مشروع هنری و تحمیل طیفی از اتهامات تردیدآمیز برای این فعالیت‌ها ابراز نگرانی کردند.
آنها سازمان ملل تأکید کردند که بر اساس قوانین بین‌المللی، مجازات اعدام تنها برای جرائمی قابل اعمال و اجرا است که آستانه «جدی‌ترین جنایات» را برآورده کنند و این موضوع با پیروی از روندی قانونی که ضامن دادرسی عادلانه باشد مشخص می‌شود.
این کارشناسان اضافه کردند: «همه افراد حق دارند در تبادل گسترده اطلاعات و بیان هنری مشارکت داشته باشند، و از طریق تعامل‌های سیاسی و ابراز عقیده و مخالفت، بدون ترس از زندان، شکنجه، انتقام و اعدام در زندگی فرهنگی و توسعه جامعه خود سهیم باشند.»
آنها از زمان بازداشت توماج صالحی در مناسبت‌های مختلف، نگرانی‌های خود از پرونده او را با مقامات جمهوری اسلامی مطرح کرده‌اند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد برای نظارت بر وضعیت حقوق بشر در ایران؛ الکساندرا زانتاکی، گزارشگر ویژه در زمینه حقوق فرهنگی؛ موریس تیدبال بینز، گزارشگر ویژه اعدام‌های فراقضایی یا خودسرانه؛ آلیس جیل ادواردز، گزارشگر ویژه در مورد شکنجه و سایر مجازات‌های ظالمانه؛ و ایرنه خان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حق آزادی بیان و عقیده از جمله کارشناسانی هستند که این بیانیه را صادر کرده‌اند.
