زمانی که نیروهای روسی به نیروگاه هستهای چرنوبیل در اوکراین حمله و آن را اشغال کردند، در یکی ازپرتشعشعترین مکانهای جهان سنگرهایی ساختند، اما کارشناسان میگویند:«آنها در واقع قبرهای خود را حفر میکردند.»
در آغاز جنگ، هزاران تانک و سرباز روسیه وارد منطقه ممنوعه چرنوبیل شدند و خاک آلوده به جای مانده از بدترین فاجعه هستهای جهان را برای حفر سنگر شخم زدند.
با نزدیک شدن به سالگرد حادثه ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ و ادامه جنگ روسیه، این اولین بار است که اشغال یک نیروگاه هستهای، به عنوان بخشی از استراتژی نظامی یک کشور دیده میشود.
در حالیکه دانشمندان و متخصصین نظامی، با حیرت حرکت نیروهای روسی را بر روی خاکی پوشیده از تششعات اتمی تماشا میکردند و نیروی هوایی روسیه حریم هوایی چرنوبیل را نقض میکرد، روسها در اقدامی دیگر پرسنل مشغول به کار در نیروگاه را به مدت یکماه در آنجا نگه داشتند، به طوری که آنان بر روی میزهای کار خود استراحت میکردند و تنها دوبار در روز وعده غذایی داشتند.
والری سمنوف، مهندس امنیتی اصلی کارخانه، به آسوشیتدپرس گفت: «حتی اکنون، هفتهها پس از خروج روسها، من همچنان نیاز به آرامش دارم.» او ۳۵ روز متوالی کار کرد و فقط سه ساعت در شب میخوابید.
او می گوید: «می ترسیدم روسها چیزی نصب کنند و به سیستم آسیب برسانند.»
در چرنوبیل، بیش از ۲۰ هزار میله سوخت اتمی استفاده شده، انبارشده است که برای خنک نگه داشتن آنها به جریان ثابت برق نیاز است. نیروهای روسیه، نیروگاه چرنوبیل را از شبکه برق سراسری منفک کرده بودند و همین منجر به نگرانی کارشناسان از بابت گرم شدن بیش از حد سوختهای مصرفشده و انتشار مواد رادیواکتیو شده بود.
ربکا هارمز، رئیس سابق گروه سبزها در پارلمان اروپا که چندین بار از چرنوبیل بازدید کرده است، گفت: این اولین بار است که اشغال یک نیروگاه هسته ای را مبدل به بخشی از استراتژی جنگی یک کشور میکند. او آن را یک سناریوی "کابوس" خواند که در آن "هر نیروگاه هسته ای میتواند مانند یک بمب هسته ای از پیش نصب شده عمل کند."
گفتنی است روز بیست و یکم فروردین رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید که اوکراین توانسته نخستین تغییر شیفت کارکنان در نیروگاه هستهای چرنوبیل را بعد از سه هفته انجام دهد.
نیروهای روسیه اندکی پس از آغاز تهاجم به اوکراین در ۲۴ فوریه، نیروگاه چرنوبیل را تصرف کردند. اما شرکت دولتی انرژی هستهای اوکراین موسوم به انرگاتوم در اوایل ماه جاری میلادی اعلام کرد که نیروهای روسها این نیروگاه را به سوی مرز بلاروس ترک کردهاند.