روسای جمهوری آمریکا و اوکراین، در یک تماس تلفنی بهمناسبت روز استقلال اوکراین، از مسکو خواستند تا کنترل نیروگاه هستهای زاپوریژیا را به مقامهای اوکراین واگذار کند.
جو بایدن و ولودیمیر زلنسکی، همچنین از مقامهای بینالمللی خواستند که ایمنی نیروگاه ارزیابی شود. مسکو و کییف یکدیگر را به گلولهباران این سایت که در نزدیکی خطوط مقدم در جنوب اوکراین است، متهم میکنند.
کاخ سفید در ارتباط با این گفتوگو اعلام کرد که این دو رهبر از روسیه خواستهاند تا علاوه بر بازگرداندن کامل کنترل نیروگاه هستهای زاپروژیا به اوکراین، به آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز اجازه بازدید از این نیروگاه را بدهد.
این نیروگاه رادیو اکتیو هستهای که بزرگترین مجموعه اروپا است، در ماه مارس توسط نیروهای متجاوز روسیه تصرف شد. زاپروژیا همچنان بهدلیل قرار گرفتن در نزدیکی خطوط مقدم، در هفتههای اخیر زیر آتشبارهایی مکرر قرار گرفته است.
با اتهامهایی که روسیه و اوکراین در مورد گلولهباران این منطقه به یکدیگر وارد کردهاند، به نگرانیها در مورد احتمال وقوع یک فاجعه هستهای دامن زده شده است.
کارشناسهای هستهای نسبت به خطر آسیب به استخرهای سوخت هستهای مصرفشده در نیروگاه، یا راکتورهای آن، هشدار میدهند.
قطع برق مورد نیاز برای خنک کردن استخرها که بهمنظور جلوگیری از ذوبشدن فاجعه بار است، یکی دیگر از نگرانیها است.
سازمان ملل نیز مستقلا میخواهد به این نیروگاه دسترسی پیدا کند و خواستار غیرنظامی شدن منطقه شده است.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز پنجشنبه گفت که مقامهای آژانس به این مرحله که بتوانند از نیروگاه بازدید کنند «بسیار بسیار نزدیک» شدهاند.