هم‌زمان با روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام، مقامات قضایی جمهوری اسلامی روز پنجشنبه ۱۹ مهر دست‌کم ۵ زندانی را در دو شهر شیراز و ارومیه اعدام کردند.
سازمان حقوق بشر ایران خبر داد که حکم دست‌کم ۳ زندانی به‌نام‌های اصغر قربانی، یاسین امیری و سهیل حبیب‌الهی که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» به اعدام محکوم شده بودند، در زندان مرکزی شیراز (عادل‌آباد) اجرا شد.
بر اساس این گزارش، این سه زندانی روز یکشنبه ۱۵ مهر جهت اجرای حکم اعدام به سلول انفرادی منتقل شده بودند.
یک منبع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفته است: «یاسین امیری اهل سوسنگرد بود و دو سال پیش به اتهام مواد مخدر بازداشت و به اعدام محکوم شد. حکم او درحالی اجرا شد که سرپرست یک خانواده چهار نفره بود.»
این منبع افزوده است: «سهیل حبیب‌الهی و اصغر قربانی اهل اسفراین بودند و از سه سال پیش در یک پرونده مشترک به اتهام حمل مسلحانه مواد مخدر بازداشت و به اعدام محکوم شده بودند.»
اعدام این سه زندانی تا لحظه تنظیم این خبر از سوی رسانه‌های داخل ایران و یا منابع رسمی اعلام نشده است.
سازمان حقوق بشر ایران اشاره کرد که اعدام زندانیانی که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» اعدام شده‌اند، در چهار سال گذشته به‌طور مستمر و هر ساله، افزایش شدیدی داشته‌اند.
به گفته این نهاد حقوق بشری، سال ۲۰۲۳ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۲۲ میلادی که ۲۵۶ تن با اتهام‌های مرتبط با مواد مخدر اعدام شده بودند، ۸۴ درصد افزایش را شاهد بوده و ۴۷۱ اعدام با این اتهام به ثبت رسیده است.
در همین حال، به گزارش هرانا، مجموعه فعالان حقوق بشر ایران، یک زندانی به نام برهان انصاری، اهل ارومیه، و یک زندانی اهل بوکان در زندان مرکزی ارومیه اعدام شدند.
به نوشته هرانا، برهان انصاری سه سال پیش با اتهام مربوط به جرایم مواد مخدر بازداشت شده و سپس در دادگاه انقلاب اسلامی به اعدام محکوم شده بود. زندانی دوم نیز در ارتباط با مواد مخدر حکم اعدام گرفته بود.
مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، روز چهارشنبه ۱۸ مهر در پیامی ویدئویی اعلام کرد که از آغاز سال میلادی جاری تاکنون، «دست‌کم ۵۰۰ اعدام در ایران گزارش شده است» و خواستار پایان دادن به اعدام‌ها توسط جمهوری اسلامی در ایران شد.
همچنین، در بیانیه مشترک مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران و بنیاد عبدالرحمن برومند که سه‌شنبه ۱۷ مهر منتشر شد، با اشاره به ثبت دست‌کم ۸۱۱ مورد اجرای حکم اعدام توسط این سازمان‌ها در یک سال گذشته آمده است: «جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۳، بیش از ۷۵ درصد از کل اعدام‌های ثبت‌شده جهانی را به خود اختصاص داده است، از اکتبر ۲۰۲۳ تا اکتبر ۲۰۲۴، دست‌کم ۸۱۱ ایرانی را اعدام کرده و با اعدام ۲۳ زن در این مدت، بالاترین تعداد اعدام زنان در دهه گذشته را نیز به نام خود ثبت کرده است.»
معین خزائلی، حقوقدان و فعال حقوق بشر، در این زمینه به صدای آمریکا گفته است که جمهوری اسلامی هرگاه خود را در خطر می‌بیند، شمار اعدام‌ها را افزایش می‌دهد.
روز دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با مجازات مرگ نام گرفته است. این روز نخستین بار در سال ۲۰۰۳ از سوی «ائتلاف جهانی علیه مجازات مرگ» برای حمایت از لغو مجازات اعدام و افزایش آگاهی از شرایط زندانیان محکوم به اعدام، معرفی و نام‌گذاری شد.
