دو خلبان ربوده شده ترکیه پس از ترک لبنان در روز شنبه به کشورشان بازگشتند. همزمان نه گروگان لبنانی که در سوریه به اسارت گرفته شده بودند، وارد بیروت شدند. تبادل اسرای فوق، بخشی از معامله ای است که پس از ماه ها تردید در قطر حاصل شد.
رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، در میان خانواده دو خلبان کشورش برای استقبال از آنان در فرودگاه استانبول حاضر شد. آنان با هواپیمای خطوط هوایی قطر به کشورشان بازگشتند.
لبنانی هایی که در ماه مه ۲۰۱۲ توسط شورشیان سوریه اسیر شده بودند نیز آزاد شدند و شمال سوریه را به مقصد ترکیه ترک گفتند. آنان سپس در فرودگاه بین المللی بیروت مورد استقبال دوستان و خانواده هایشان قرار گرفتند.
یکی از این گروگان های لبنانی که احتمالا به خاطر جراحت در زمان اسارت با عصا راه می رفت گفت: «وضعیت بدتر از چیزی است که تصور می شود، ما بهای زیادی پرداختیم.»
منابع امنیتی لبنانی می گویند آزادی گروگان ها احتمالا یک معامله سه سویه است. آنان معتقدند آزادی گروگان های لبنانی پیش از همه برای ترغیب دولت سوریه به آزادی زندانیان از بازداشتگاه های دولتی بود.
گروه اپوزیسیون نظارت بر حقوق بشر سوریه گفت دولت سوریه ده ها زندانی را طی چند روز اخیر، در چارچوب این معامله آزاد کرده است.
احمد داوداوغلو، وزیر خارجه ترکیه گفت آزای زندانیان و گروگان ها بر اهمیت دیپلماتیک ترکیه تاکید دارد. او قبل از فرود خلبانان ربوده شده در استانبول، در توئیتر خود نوشت: «موفقیت این پروسه، که زیر دستورالعمل نخست وزیر ترکیه صورت گرفت، یک بار دیگر اهمیت ترکیه در منطقه را ثابت می کند.»
ربودن خلبانان ترکیه بر پیچیدگی و منطقه ای بودن ناآرامی های دوسال و نیم گذشته در سوریه دلالت دارد. جنگ داخلی ابعاد فرقه ای به خود گرفته که حالا دامن همسایه ها را نیز گرفته است.
کشورهای سنی مسلمان همسایه مانند ترکیه، عمدتا از نیروهای مخالف بشار اسد حمایت می کنند.
ایران شیعه، و گروه شبه نظامی حماس در لبنان، که شیعی و تحت حمایت تهران است، حامی بشار اسد هستند. اسد از خانواده ای علوی است که شاخه ای از اسلام شیعه به شمار می رود.
ما رنگ روز را ندیدیم
نیروهای امنیتی می گویند توافق اخیر در قطر ملزم داشت مادامی که سفیر ترکیه در بیروت خلبانان ترکیه را ندیده، گروگان های لبنانی ترکیه را ترک نکنند. خلبانان ترک به تلافی اسیرشدن لبنانی ها ربوده شده بودند.
مراد آغچا، یکی از گروگان های ترک گفت، آدم ربایان با آنان رفتاری محترمانه و بدون خشونت داشتند:«با ما بدرفتاری نشد اما ۲۵ روز اول سخت گذشت. ما رنگ روز را ندیدیم. »
خانواده های اسرای لبنانی می گویند که آنان زائر بودند اما آدم ربایانشان آنان را به همکاری و عضویت در حزب الله متهم می کنند. حزب الله در کنار نیروهای اسد علیه انقلابیون فعالیت کرده است.
خلبانان ترک را یک عضو خانواده گروگان های لبنانی ربوده بود تا از این طریق به دولت ترکیه فشار وارد شود تا به آزادی اسرای لبنانی کمک کند. ترکیه در میان اپوزیسون مخالف اسد در سوریه تا حدی نفوذ دارد.
عباس الشعاب، یکی از لبنانی های آزاد شده، در حالی که پرچم حزب الله را به دور خودش بسته بود گفت:«آنان من را به عضویت در حزب الله متهم کردند و من عضو آن نبودم. اما از الان، خودم را یک سرباز و رزمنده حسن نصرالله می دانم.»
