نیلوفر حامدی، الهه محمدی و نرگس محمدی به عنوان برندههای امسال جایزه بینالمللی آزادی مطبوعات یونسکو موسوم به «گیلرمو کانو» شناخته شدهاند.
آدری آزولای، مدیر کل یونسکو در بیانیهای گفت که اکنون بیش از هر زمان دیگری، ادای احترام به تمامی زنان روزنامهنگاری که از انجام وظایف خود منع میشوند و با تهدید و حمله به امنیت خود روبرو هستند مهم است.
او افزود: «ما تعهد آنها را به یافتن حقیقت و پاسخگویی تحسین میکنیم.»
زینب سلبی، رئیس عراقیتبار هیأت داوران بینالمللی کارشناسان رسانه یونسکو گفته است: «ما به فعالیت شجاعانه زنان روزنامهنگار ایرانی ادای احترام میکنیم چرا که گزارش خبری آنها به انقلابی تاریخی به رهبری زنان منجر شد. آنها هزینه گزافی را برای تعهد خود به گزارش و انتقال حقیقت پرداختند.»
خانم سلبی تأکید کرد که باید تا زمانی که این روزنامهنگاران آزاد شوند و در امنیت باشند به انعکاس صدایشان در سرتاسر جهان ادامه داد.
هیأت داوران جایزه بینالمللی آزادی مطبوعات یونسکو متشکل از شش عضو مستقل است که نماینده انواع رسانه از جمله رسانههای دیجیتال از هر یک از شش منطقه تعریف شده توسط یونسکو هستند.
این افراد توسط مدیرکل یونسکو برای یک دوره سه ساله منصوب میشوند که یکبار قابل تمدید است.
- برندههای امسال جایزه «گیلرمو کانو»
نیلوفر حامدی، خبرنگار روزنامه شرق پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد خبر درگذشت او را اعلام کرد و بیش از دویست و بیست روز است که زندانی است.
الهه محمدی، برای روزنامه هممیهن کار میکند و روی موضوعات اجتماعی و برابری جنسیتی متمرکز است. او از مراسم تشییع پیکر مهسا امینی گزارش تهیه کرد و او نیز از شهریور ماه در زندان به سر میبرد. خانم محمدی پیش از این نیز به دلیل انجام کار خبرنگاریاش به مدت یک سال از تهیه گزارش محروم شده بود.
محمدحسین آجرلو، همسر نیلوفر حامدی، از انتقال این دو نفر از زندان قرچک به بند زنان زندان اوین خبر داده است.
این دو روزنامهنگار جایزه بینالمللی «آزادی مطبوعات» انجمن «روزنامهنگاران کانادایی حامی آزادی بیان» و جایزه «لیون» بنیاد روزنامهنگاری نیمن در دانشگاه هاروارد را نیز به صورت مشترک دریافت کردهاند.
نیلوفر حامدی و الهه محمدی همچنین به فهرست ۱۰۰ چهره تأثیرگذار مجله تایم در سال ۲۰۲۳ راه یافتند.
نرگس محمدی نیز سالها بهعنوان خبرنگار برای شماری از روزنامهها در ایران کار کرده و همچنین نویسنده و نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر در تهران است.
او هم اکنون در زندان اوین در حال گذراندن حکم ۱۶ سال حبس خود است ولی به تهیه گزارش از زندان ادامه داده و با زنان زندانی مصاحبه کرده است و آنها را در کتابی تحت عنوان «شکنجه سفید» خود مستند کرده است.
نرگس محمدی در سال ۲۰۲۲ برنده جایزه «شجاعت» سازمان گزارشگران بدون مرز شد.
از دیگر برندههای ایرانی جایزه بینالمللی آزادی مطبوعات یونسکو احمد زیدآبادی است که در سال ۱۳۹۰ برنده این جایزه شد.
او در جریان سرکوبهای گسترده پس از انتخابات مناقشهبرانگیز ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ بازداشت شده بود و پس از یک محاکمه ساختگی به اتهام تلاش برای سرنگونی نظام به شش زندان، پنج سال تبعید و ممنوعیت دائم از فعالیت های مدنی محکوم شد.
- حمایت از زنان روزنامهنگار در برابر تهدید
یونسکو در شرح اعطای جوایز آزادی مطبوعات امسال به سه زن روزنامهنگار زندانی در ایران نوشته است که زنان روزنامهنگار و کارمندان رسانه در سراسر جهان به صورت فزایندهای مورد حمله در دنیای واقعی و فضای مجازی قرار میگیرند و در معرض تهدید و خشونت جنسیتی هستند.
یونسکو میگوید به عنوان سازمانی که مدافع ایمنی روزنامهنگاران زن است همراه با شرکای خود برای شناسایی و اجرای شیوههای مناسب و ارائه ابزارهای کاربردی برای مقابله با این حملات علیه زنان روزنامهنگار، همانطور که در قطعنامههای متعدد سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است همکاری میکند.
یونسکو، همچنین هماهنگکننده برنامه اقدام سازمان ملل متحد در رابطه با امنیت روزنامهنگاران و مصونیت آنها از مجازات است که امسال دهمین سالگرد خود را با برپایی یک کنفرانس جهانی در وین اتریش جشن گرفت.
- جایزه آزادی مطبوعات «گیلرمو کانو» یونسکو
جایزه ۲۵ هزار دلاری «یونسکو-گیلرمو کانو» در سال ۱۹۹۷ راهاندازی شد و هر سال از اشخاص، سازمانها یا نهادهایی قدردانی میکند که سهم برجستهای در دفاع از آزادی مطبوعات و ارتقای آن در نقاط مختلف دنیا داشته باشند.
این جایزه به یاد گیلرمو کانو ایسازا، روزنامه نگار کلمبیایی نامگذاری شده است که در ماه دسامبر سال ۱۹۸۶ مقابل دفتر روزنامهاش «ال اسپکتادور» در بوگوتای کلمبیا توسط مافیای مواد مخدر ترور شد.
مراسم اعطای جوایز بینالمللی آزادی مطبوعات یونسکو در شب دوم ماه مه در نیویورک برگزار خواهد شد.