بر اساس اعلام وزارت کشور جمهوری اسلامی، هیچ‌یک از کاندیداهای جمهوری اسلامی برای جایگزینی ابراهیم رئیسی نتوانستند به آرای مورد نیاز دست یابند و مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور دوم رای‌گیری راه یافته‌اند.
بنا بر آمار ادعایی رسمی، حدود ۷۷ درصد از واجدین شرایط در تهران بزرگ از رای دادن به کاندیداهای حکومت برای تصدی عنوان ریاست جمهوری سر باز زده‌اند.
نرخ مشارکت سراسری بر اساس این آمار مورد مناقشه، ۴۰ درصد اعلام شده است که پایین‌ترین در تاریخ جمهوری اسلامی به‌شمار می‌رود.
در همین حال ناظران و منابع مستقل اعتقاد دارند جمهوری اسلامی با دستکاری در آمار انتخابات، مشارکت رای‌دهندگان را بیش از میزان واقعی اعلام می‌کند.
به گزارش خبرگزاری‌های حکومتی، وزارت کشور دولت جمهوری اسلامی ادعا کرد که با «شمارش» بیش از ۲۴ میلیون از «آرای» ادعایی در انتخابات حکومتی روز جمعه برای تعیین جایگزین ابراهیم رئیسی از میان کاندیداهای حکومت برای تصدی عنوان «ریاست جمهوری»، مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور دوم هدایت شدند.
آمار و ارقام منابع حکومتی جمهوری اسلامی همواره از سوی ناظران و منابع مستقل مورد تردید و مناقشه جدی بوده است.
آخرین «آمار ادعایی» وزارت کشور جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که پس از «شمارش ۲۴۷۳۵۱۸۵ رای»، مسعود پزشکیان با ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۱۹۱ رای، و سعید جلیلی با ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رای، در روندی که حتی براساس آمارهای حکومتی بیش از ۶۰ درصد از واجدین شرایط از مشارکت در آن خودداری کردند، به دور دوم رفتند که در جمعه آینده برگزار خواهد شد.
طبق آمارهای ادعایی وزارت کشور دولت ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف با ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰ رای در رتبه سوم و مصطفی پورمحمدی تنها با ۲۰۶ هزار و ۳۹۷ رای در رتبه آخر اعلام شده است.
نرخ مشارکت ۴۰ درصدی ادعا شده توسط حکومت، حتی براساس آمارهای «رسمی» اعلام شده در دوره‌های اخیر نشان می‌دهد که روند کاهش مشارکت عمومی ایرانیان در انتخابات حکومتی جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد.
نرخ مشارکت ۴۰ درصدی ادعا شده توسط حکومت، حتی براساس آمارهای «رسمی» اعلام شده در دوره‌های اخیر نشان می‌دهد که روند کاهش مشارکت عمومی ایرانیان در انتخابات حکومتی جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد.
مشارکت در انتخابات مجلس در سال ۱۳۹۸ که در دوران دولت حسن روحانی برگزار شد ۴۲ درصد اعلام شده بود. پس از آن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ که همزمان با انتخابات شوراهای شهر و روستا برگزار شد طبق ادعای حکومت ۴۸ درصد در آن شرکت کردند که تعداد آرای باطله بیش از ۱۳ درصد آرای ادعایی را به خود اختصاص داده بود. نرخ مشارکت در انتخابات اسفند ماه سال گذشته برای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری نیز ۴۱ درصد اعلام شده بود.
پیش از این و نیمه شب به وقت تهران، خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه براساس «شنیده‌ها» مدعی شده بود که مشارکت در رای‌گیری حکومتی ریاست‌جمهوری در ایران «حدود ۴۰ درصد» بوده است و «به احتمال زیاد انتخابات به دور دوم می‌رود.»
با وجود تلاش و تبلیغات گسترده جمهوری اسلامی برای کشاندن مردم پای صندوقهای رای انتخابات حکومتی برای تعیین جانشین ابراهیم رئیسی، گزارش‌های کاربران در فضای مجازی و تصاویر ارسالی از ایران، حاکی از حضور کم‌رنگ ایرانیان داشت.
شاهزاده رضا پهلوی نیز روز حمعه با انتشار پستی در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «همه شواهد، گزارش‌های میدانی و تصاویر فراوان از حوزه‌های خالی رای‌گیری در سراسر کشور، حکایت از نه قاطع ملت ایران به مضحکه سیرک انتخابات رژیم دارد. این بایکوتِ گسترده که حتی حامیان و وابستگان جمهوری اسلامی نیز به آن اعتراف کرده‌اند، نشان‌دهنده‌ی اراده راسخ شما ملت برای عبور از این رژیم نامشروع و ضدایرانی است.»
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران، نزدیک به سازمان مجاهدین خلق ایران، هم روز شنبه نهم تیر با استناد به آنچه گزارش «ستاد اجتماعی این سازمان در داخل ایران» نامید، نوشت که «در مجموع کمتر از ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یا تنهه ۱۲ درصد از واجدین شرایط در انتخابات ریاست جمهوری آخوندها، داوطلبانه یا تحت فشار شرکت کردند.»
این شورا اشاره کرد: «در نتیجه ۸۸ درصد مردم ایران پتک خردکننده تحریم را در برابر بالماسکه انتخاباتی خامنه‌ای به دست گرفتند و دیکتاتوری مذهبی را به شدت نفی کردند. آنها اعلام کردند که رای نهایی خود را به سرنگونی رژیم داده اند.»
بسیاری از معترضان، خانواده‌های دادخواه، کنشگران سیاسی و مدنی و احراب و سازمان های سیاسی با گرایش های گوناگون پیش‌تر اعلام کرده بودند که در «انتصابات حکومتی» و «سیرک انتخاباتی» شرکت نخواهند کرد.
زندانیان سیاسی در زندان اوین هم حاضر به شرکت در این رای‌گیری نشده بودند.
در همین حال، مهدی محمودیان، فعال حقوق بشر و زندانی سیاسی سابق، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «ننگ است برای حکومتی که ۳۵درصد، ۴۰درصد حائزین شرایط در انتخابات ریاست جمهوری‌شان شرکت کنند. پیداست مردمشان به نظام سیاسی نه اعتماد دارند، نه اعتنا دارند و نه امید.»
حسین رونقی، فعال سیاسی و زندانی پیشین جمهوری اسلامی، نیز در این زمینه نوشت: تحریم گسترده و عدم مشارکت مردم در نمایش مضحک و جعلی انتخابات جمهوری اسلامی، نشان‌دهنده مخالفت، نارضایتی و اعتراض عموم ایرانیان به وضعیت موجود و یک «نه» بزرگ به کلیت حکومت «جمهوری اسلامی» است که دهه‌هاست ایران را اشغال کرده و مردم را در اسارت نگه داشته است.
او اشاره کرد: «نه» متحد و حرکت همبسته اما خاموش مردم نشان داد که «قدرت» در دست کیست. مردمی که اینگونه هوشمندانه انتخاب‌های خاموش می‌کنند، نه تنها امروز، بلکه در فرداهای دیگر نیز شگفتی‌هایی رقم خواهند زد که هیچ بلندگویی توان پیش‌بینی آن را نخواهد داشت. این رای خاموش نبود، یک انتخاب پرقدرت بود.
حسین رزاق زندانی سیاسی سابق هم در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «گفت: "هر رأی در انتخابات، رأی به جمهوری اسلامی‌ست" اکثریت قاطع مردم به او و نظامش گفتند نه.»
مهدی یراحی، خواننده معترض، هم که به علت همراهی با مردم در اعتراضات سال ۱۴۰۱ برای مدتی بازداشت شد، در واکنش به انتخابات حکومتی هشتم تیرماه در پیامی کوتاه با هشتگ مهسا امینی نوشت:«به نفرین گیرنده مادران.»
نتایج موسسه نظرسنجی «گمان» نشان می‌داد که ۶۵ درصد از واجدان شرایط در رای‌گیری این انتخابات شرکت نکنند.
با توجه به اعلام نهادهای حکومتی جمعه آینده، ۱۵ تیرماه دو دوم «انتخابات» مدنظر جمهوری اسلامی برگزار خواهد شد تا از میان دو نامزد مورد نظر حکومت جایگزین رئیسی برای عنوان «ریاست جمهوری» تعیین شود.
ابراهیم رئیسی سیزدهمین رئیس دولت جمهوری اسلامی بود که در سومین سال حضورش در این سمت در پی حادثه سقوط هلی‌کوپتر در اردیبهشت ماه سال جاری کشته شد.
