«طرح نور»، پرحاشیهایترین موضوع این روزهاست که زنان و دختران ایران را هدف قرار داده؛ زنان و دخترانی که به رسانههای داخل ایران در روایت از بازداشت در «طرح نور» گفتهاند که حرفهای ماموران همانند یک «تجاوز» است.
این رویکرد دستگاهی انتظامی و امنیتی و روایتهایی که هر روز منتشر میشود، تایید کننده گزارشهایی است که در هفتهها و روزهای اخیر هم منتشر شده است.
دوشنبه هفته جاری سازمان دیدهبان حقوق بشر با انتشار گزارشی از شواهد تازهای در زمینه «تجاوز جنسی» به بازداشتیهای اعتراضات ۱۴۰۱ پردهبرداشت. گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا نیز که روز دوشنبه سوم اردیبهشت ماه منتشر و بر «تجاوز جنسی» به بازداشت شدگان تاکید داشت.
وبسایت «دیدهبان ایران» نیز در بازتاب روایت زنان و دختران بازداشتی به «تجاوز» ماموران تاکید دارد و در نخستین روایت از یک دختر بازداشت شده، نوشته است: «ناگهان سه آقا از پشت و سه خانم از جلو دور من حلقه زدند و مرا محاصره کردند، دو خانم از سویی دستم را گرفتند و به سمت خود کشیدند.»
در روایت دوم نیز با اشاره به ایجاد درگیری بین مردم و ماموران، آمده است: «من هم نه تنها ظاهرم را تغییر نخواهم داد بلکه تنها تلاش میکنم تا در خیابانهایی رفتوآمد داشته باشم که گشت ارشاد وجود نداشته باشد.»
یک دختر دیگر به وبسایت دیدهبان ایران گفته است: با این وجود که یک دامن بلند به تن داشتم، دو خانم به سمتم آمدند و گفتند «این چه طرز لباس پوشیدن است؟ دولا شو و نشان بده که شلوار داری یا نه» من هم گفتم که «دولا نمیشوم، اگر میخواهید خودتان دولا شوید، اینجا پر از مرد غریبه است.» در همین حین یکی از حجاببانها چادرش را روی سرم کشید و گفت «میگویم دولا شو.»
این دختر در روایت خود از «تجاوز کلامی» از سوی ماموران مرد گفت و تاکید کرد که به من گفتند: «چون تو دختر سالمی نیستی اینطوری لباس پوشیدی، من هم دختر همسن تو دارم اما او به گونهای تربیت شده است که اصلا مانند تو نیازی به جلب توجه ندارد.»
در روایت دیگری آمده است که «با دوستم در مترو بودیم، او شالش از سرش افتاده بود و من کلاه به سر داشتم، ناگهان مامورین به سمت ما آمدند و با لحن بسیار توهینآمیز از ما خواستند تا حجابمان را درست کنیم و مشاجره به درگیری فیزیکی منجر شد تا جایی که دوستم را با شوکر برقی زمینگیر کردند. پس از آن به ما دستبند زدند و بازداشت شدیم.»
این خانم در توضیح خود از دوران بازداشت هم گفته است که «در آن چند ساعتی که آنجا بودیم، به شدت به ما توهین شد. در آن بین همچنین میشنیدم که چند نفر از مامورین سر این موضوع که چه کسی ما را بازداشت کرده است دعوا میکنند، چون ظاهرا هر چقدر میزان بازداشتیها بالاتر باشد، درآمد و پاداشی که کسب میکنند هم بیشتر است.»
دختر دیگری اینگونه گفته است: هنگامی که وارد پاسگاه شدیم، اکثریت مقنعه به سر داشتند و اوضاع نیز کمی فرق میکرد، دختری را دیدم که با کیف به صورتش ضربه زده بودند و این ضربه به قدری محکم بود که جای آرایش پوستش روی کیفش مانده بود. شخص دیگری را صرفا به این علت که عکاس بود، دستگیر کرده بودند، او حتی «مشکل حجاب» هم نداشت.
در این روایت آمده است که چند مرد میانسال آمدند و از ما خواستند تا اظهارتمان را بنویسیم، در این بین چندین بار از ما پرسیده شد: «علت اینکه کشف حجاب کردید چه بود؟» بعد از بازجویی نیز برای ساخت پرونده، از ما به همراه یک تابلو که روی آن نوشته شده بود «طرح نور» عکس گرفتند و در این میان هم سعی داشتند تا پرونده دانشجوها را از افراد معمولی جدا کنند.
این روایتها در حالی است که روز گذشته فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) با صدور اطلاعیه تازهای اعلام کرد که این طرح به سمتِ هوشمندسازی پیش خواهد رفت.
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۲ فروردین در سخنرانی نماز عید فطر خود با فرمانی جدید به «آمران به معروف» که پیشتر آنها را «آتش به اختیار» توصیف کرده بود، از آنها خواست تا «با هنجارشکنی دینی برخورد کنند.»
ساعاتی پس از این دستور علی خامنهای، فرماندهی انتظامی اعلام کرد طرح مقابله با پوشش اختیاری زنان را از شنبه ۲۵ فروردین اجرا میکند.
سازمان عفو بینالملل در گزارشی که اسفند ۱۴۰۲ منتشر شد اعلام کرد: «مقامات جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای از بین بردن مقاومتها در برابر حجاب اجباری پس از اعتراضات سراسری زن، زندگی، آزادی، سعی در ایجاد وحشت در زنان و دختران دارند و زندگی روزمره آنها را مختل کرده و باعث ناراحتیهای روحی شدید در آنها شدهاند.»