مدیر پایگاه میراث فرهنگی توس اعلام کرد که بخشی از کتیبه‌های آرامگاه فردوسی، خالق شاهنامه، به دلیل فعالیت کارخانه‌ها و معادن و باران‌های اسیدی ناشی از آلودگی هوا، به طور کامل از بین رفته‌اند و و آثار تاریخی محدوده شهر توس، مشهد، در حال تخریب است.
احسان رحمانیان درباره عوامل متعدد آسیب‌زا در محدوده بنای تاریخی هارونیه و آرامگاه فردوسی، به «شهرآرا نیوز» گفت: «اولین معضل، موضوع مازوت‌سوزی نیروگاه توس مشهد است که متولیان این نیروگاه، به ویژه در زمستان‌ها، به خاطر موضوع گاز به انجام این کار دست می‌زنند.»
آقای رحمانیان درباره تاثیر سوخت غیر استاندارد نیروگاه توس و جریان ورزش باد از سمت غرب و شرق به سمت بناهای تاریخی افزود: «دود ناشی از مازوت‌سوزی در محدوده آرامگاه موجب ایجاد باران‌های اسیدی می‌شود.»
خبر تخریب این بناهای تاریخی در شرایطی اعلام شده است که متولیان میراث‌فرهنگی «حتی در تهیه مواد اولیه برای مرمت اثر مستأصل مانده‌اند.»
هادی احمدی روئینی، یکی از مقامات حفظ و احیای محوطه‌های تاریخی، درباره چگونگی این تخریب‌ها گفت: «از ترکیب آلودگی هوا با بارندگی، باران‌های اسیدی شکل می‌گیرند و این اسید، جداره‌های تاریخی را می‌خورد».
بر اساس این گزارش، کارخانه‌های تولید گچ در محدوده حریم تاریخی توس بدون توجه به موضوع فیلتراسیون، شبانه و «دور از چشم نیرو‌های نظارتی فعالیت خود را ادامه می‌دهند» و بر آلودگی هوا می‌افزایند. همچنین معادنی که اگرچه خارج از محدوده شهری هستند، در همسایگی محدوده تاریخی توس خاک و گردوغبار را به آسمان این محدوده حوزه میراث تاریخی روانه می‌کنند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی توس درباره تاثیرکارخانه‌های گچ مستقر در شمال آرامگاه فردوسی گفت: «این کارخانه‌ها شبانه فیلتراسیون خود را خاموش و در همان شرایط بدون فیلتر فعالیت می‌کنند و تأثیر این اقدام نشستن غبار گچ روی بنا‌ها و درختان است که باز هم اثر مخرب و خورندگی دارد.»
وی افزود که تاثیر تخریبی «فاضلاب و تخلیه نخاله‌ها در حوزه کشف‌رود است که بر اثر مرور زمان بر محوطه و آرامگاه حکیم توس آسیب می‌رساند.»
بر اساس گزارش‌های پیشین، برخی آثار باستانی و ملی در ایران بر اثر «بی‌توجهی و بی‌عملی» جمهوری اسلامی در مورد حفاظت از آنها دچار آسیب شده‌اند.
«کم‌توجهی جدی» به نگهداری از آثار تاریخی و جذابیت‌های گردشگری ایران از سوی مقامات جمهوری اسلامی تاکنون بارها مورد انتقاد کارشناسان و رسانه‌ها قرار گرفته است.
تخریب تدریجی بناهای تاریخی در ایران، همچنین به دلیل گسترش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از سوخت غیر استاندارد و فرسایش میراث تاریخی و فرهنگی بر اثر باران اسیدی از موارد نگران کننده فعالان محیط زیست و دوستداران فرهنگ در سال‌های اخیر است.
