برای افرادی که دچار قطع عضو شدهاند بازگشت حس واقعی لمس، سرما و گرما درست مانند آنچه در عضو سالم خود حس میکنند احساسی هیجانانگیز است.
بازگرداندن حسی واقعی به اندامهای مصنوعی افراد قطع عضو شده کاری است که دکتر سلیمان شکور و تیمش در «اکول پلیتکنیک لوزان» مدتهاست درگیر آن هستند. تمرکز جدید آنها، بازگرداندن حس دما است.
دکتر سلیمان شکور، دانشمند ارشد مهندسی اعصاب در اکول پلیتکنیک لوزان به بخش فارسی صدای آمریکا توضیح داد که با قرار دادن الکترودهای حرارتی بر روی انگشتان و بخشی از پوست بازوی باقیمانده افرادی که قطع عضو شدهاند احساس گرم یا سردی را به عضو مصنوعی بازمیگردانند.
حسگرها که استفاده از آن نیاز به کاشت یا جراحی ندارد به این افراد کمک میکند تا گرمای دیگران را احساس کنند و این از جنبههای مهم اجتماعی این فنآوری است.
دکتر شکور که نتایج این پژوهش را در مجله «ساینس» منتشر کرده میگوید: «چیزی که افراد در دست فانتوم خود احساس میکنند بسیار شبیه به چیزی است که توسط دست سالم خود احساس میکنند.»
برای این مطالعه، دکتر شکور و تیمش، دستگاهی موسوم به «مینی تاچ» (Minitouch) ساختند که بازخورد حرارتی را انتقال میدهد و به طور خاص برای ترکیب با دستگاههای پوشیدنی مانند پروتز ساخته شده است.
«مینیتاچ» از یک حسگر نازک و پوشیدنی تشکیل شده است که میتواند روی انگشت مصنوعی فرد قطع عضو قرار گیرد.
این حسگر اطلاعات حرارتی در مورد جسم لمس شده را تشخیص میدهد. اگر جسم فلزی باشد، به طور طبیعی گرما یا سرمای بیشتری نسبت به یک جسم پلاستیکی منتقل میکند.
سپس حسگری که با پوست بازوی باقیمانده فرد قطع عضو شده در تماس است، گرم یا سرد میشود و مشخصات دمای جسمی را که انگشت لمس کرده منتقل میکند.
بیست و هفت فرد قطع عضو شده در آزمایشهای این تیم شرکت کردند و ۱۷ نفر از آنها آن را موفقیتآمیز توصیف کردند.
آنها همچنین گزارش دادهاند که توانستهاند بین پلاستیک، شیشه و مس تفاوت قائل شوند.
سلیمان شکور، افغانستانیتبار است ولی در کودکی از کابل مهاجرت کرد. او در سوئیس ، ایتالیا و آمریکا تحصیل کرده است.
دکتر شکور میگوید مهندسان در افغانستان در امکانات کافی برای ایجاد فنآوریهایی از این دست برخوردار نیستند.
او افزود: «امیدواریم بتوانیم این فنآوری را به صورتی آسان، ساده و ارزان تهیه کنیم و آن را در اختیار همه افرادی که به آن نیاز دارند در افغانستان و دیگر کشورهای دنیا قرار دهیم.»
سلیمان شکور میگوید قصد دارند این فنآوری را در مقیاس بزرگتر به آزمایش بگذارند و سپس برای دریافت مجوزهای بینالمللی تقاضا دهند.