کارشناسان در جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان درباره منافع اقتصادی بالقوه ای ابراز امیدواری کرده اند که لغو تحریم های ایران ممکن است برای جنوب قفقاز به ارمغان آورد.
گزارشی که در وبسایت موسسه گزارشگری جنگ و صلح منتشر شده می گوید پایتخت هر سه کشور فوق پس از اجرای لغو تحریم های اتمی علیه ایران در ماه ژانویه و سقوط قیمت نفت به تکاپوی بسط تحرکات اقتصادی خود افتاده اند و رسانه هایشان مدام از منافع پایان انزوای بین المللی ایران داد سخن می دهند.
اما این سه کشور قفقاز با داشتن روسیه در شمال، ایران در جنوب و ترکیه در غرب خود، همواره هنگام سیاست گذاری های اقتصادی باید این سه قدرت را در نظر بگیرند و توازنی داخلی و ژئوپولتیک را میان این سه قدرت برقرار کنند که معمولا روابطشان دستخوش برخی تنش ها است.
این گزارش می گوید جمهوری آذربایجان در سال های اخیر روابط نزدیکتری با ترکیه، ارمنستان با روسیه و گرجستان با غرب یافته است. در عین حال هرسه کشور با روسیه روابط دارند.
ایران نیز با این سه کشور قفقاز روابط داشته ولی پرسش فعلی این است که حالا که تهران به بازارهای بین المللی بزرگتری دست یافته، به حفظ روابطش با سه کشور فوق هنوز علاقه دارد؟
این مطلب تحقیقی با اشاره به عمدتا شیعه بودن ایران و جمهوری آذربایجان، نفت و گازخیز بودن هر دو کشور و جمعیت ۲۰ میلیونی ترک های ایران و شباهت زبانی با جمهوری آذربایجان می گوید دو کشور روابط تجاری نزدیکتری با هم خواهند داشت. تهران و باکو در زمینه انرژی، حمل و نقل، و بازرگانی روابط نزدیکی دارند و در حال احداث یک خط راه آهن هستند.
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران قرار است در پایان فوریه در تهران ملاقات و چندین توافقنامه اقتصادی را امضا کنند.
این مطلب ضمن اشاره به فعالیت های جدایی طلبانه در ایران و تاریخچه مناقشات سرزمینی دو طرف به نقل از معاون حزب اپوزیسیون مساوات در جمهوری آذربایجان می نویسد که لغو تحریم های ایران بزرگترین دستاورد تهران در سالهای اخیر است. المان فتاح در عین حال گفته است که به پیامدهای این امر اطمینان ندارد. او هشدار داد "توانمندی ایران تهدیدی علیه تمامیت ارضی آذربایجان است."
اختلاف نظر بر سر دریای خزر یک مسئله مناقشه برانگیز دیگر میان دو طرف است. کمیته گمرک دولتی جمهوری آذربایجان گفته است که روابط تجاری میان دو طرف از ژانویه تا اکتبر ۲۰۱۵ به حدود ۹۹ میلیون دلار رسیده که ۷۲ میلیون دلار از این رقم مربوط است به واردات کالاهای ایران.
بهبود روابط ایران با ارمنستان نیز مورد نارضایی جمهوری آذربایجان است. از سوی دیگر مناسبات ایران و ارمنستان همواره تحت تاثیر انزوای این دو کشور در جهان بوده است. باکو و آنکارا مرزهای خود با ارمنستان را بسته اند و این کشور تنها می تواند با همسایگان دیگرش ایران و گرجستان مراوده کند و ایران و ارمنستان در حال حاضر تفاهم نامه هایی برای همکاری امضا کرده اند.
کارشناسان می گویند لغو تحریم های ایران به ارمنستان امکان تحکیم مناسبات و همکاری های بخش انرژی را می دهد اما تاثیرگذاری آن به میزان انعطاف رهبران ارمنستان بستگی دارد چرا که ایروان همواره مجبور است همسایه قدرتمند شمالی اش روسیه را در مناسباتش مد نظر داشته باشد.
کارشناسان گرجی نیز درباره ابعاد تعمیق روابط با ایران محتاط هستند و به الحاق تفلیس به ناتو و اتحادیه اروپا می اندیشند. اما تقویت روابط با ایران می تواند از به خطر افتادن مناسبات با روسیه در آینده نقش محافظتی داشته باشد.
میزان واردات گرجستان از ایران در سال ۲۰۱۵ حدود ۹۲ میلیون دلار گزارش شده است.
روسای جمهوری ایران و گرجستان در ماه فوریه تلفنی گفت و گو کردند. گرجستان از لغو ضرورت ویزا مسافرتی به شهروندان ایران از نیمه فوریه به بعد خبر داد و دو طرف ابراز امیدواری کردند که مروادات توریستی افزایش یابد.
حسن روحانی گفته است که گرجستان می تواند کریدور مراودات تجاری میان ایران و کشورهای حوزه دریای سیاه باشد. نخست وزیر گرجستان نیز به زودی به ایران سفر خواهد کرد.