«سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان سعودی، روز پنجشنبه در فرمانی تغییراتی در دولت داد و عادل الجبیر وزیر خارجه را از کار برکنار کرد. در جریان این تغییرات، اختیارات محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، از جمله وزارت دفاع و معاون نخست وزیر، دست نخورده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، پادشاه سعودی همچنین در دو شورای عالی که بر امور اقتصادی و امنیتی کشور نظارت دارند، تغییراتی داده است. هر دو شورا زیر نظر محمد بن سلمان اداره میشود.
عادل الجبیر که در سال ۲۰۱۵ به مقام وزیر خارجه منصوب شده بود، از کار برکنار شد. «ابراهیم بن عبدالعزیز بن عبدالله العساف» – که در معرفی رسمی او «ابراهیم العساف» عنوان شده – به مقام وزیر خارجه منصوب شده است.
ابراهیم العساف برای مدتی طولانی، وزیر بازرگانی بوده و آخرین منصب او، وزیر کشور بوده است. عادل الجبیر به عنوان «وزیر (مشاور) دولت در امور خارجه» منصوب شد.
عنوان وزیر (مشاور) دولت، مقامی در نظام سیاسی عربستان است که هر کسی تحت نظر پارلمان در آن و به مدت چهار سال فعالیت میکند. به عبارتی عضوی از مجلس وزیرانی است که حق تصویب ندارند.
در تاریخ سوابق ابراهیم العساف آمده که او از دانشگاه ایالتی کلرادو دکترای اقتصاد، از دانشگاه دنور کارشناسی ارشد اقتصاد و از دانشگاه شاه سعود، کارشناسی دریافت کرده است.
گزارش آسوشیتدپرس میگوید، به نظر می رسد که ولیعهد عربستان با انجام این حرکت گامهایی به سوی اطمینان از حفظ قدرت و جایگاه خود برداشته است. روسیه پیشتر گفته بود از محمد بن سلمان «حمایت کامل» میکند.
روابط دیپلماتیک عربستان با غرب از زمان پرونده قتل جمال خاشقجی، شاهد چالشها و دشواریهایی بوده است. این گزارش میگوید از زمان بروز این بحرانها، پادشاه عربستان و پسرش تلاش داشتند تغییراتی در دولت و حاکمیت ایجاد کنند.
جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی، دوم اکتبر (دهم مهر) وارد کنسولگری عربستان در ترکیه شد و دیگر دیده نشد. نیروهای اطلاعاتی ترکیه گفتند آقای خاشقجی در کنسولگری کشته شده و بعد جسدش مثله و ناپدید شده است.
در ادامه تغییراتی که پادشاه سعودی دستور داده و تلویزیون دولتی هم فهرست آن را اعلام کرده، وزیران رسانه و آموزش هم تغییر کردهاند.
«ترکی الشبانه» یکی از مجریان خبر در تلویزیون به عنوان وزیر رسانه معرفی شده است. «حمد الشیخ» هم به عنوان وزیر آموزش منصوب شد.
شاهزاده «عبدالله بن بندر»، فرزند شاهزاده «بندر السعود» که زمانی سفیر عربستان در واشنگتن بود، به عنوان رییس گارد ملی که وظیفهاش حفاظت از خاندان آل سعود در حاکمیت است، منصوب شد. شاهزاده عبدالله بندر پیش از این، معاون فرماندار شهر مکه بوده است.
یک تغییر دیگر که تاثیر آن بر یکی از نزدیکان ولیعهد عربستان است، «ترکی الشیخ» است که به عنوان نماینده پادشاهی در امور سرگرمی منصوب شده است. نهادی که کارش برگزاری کنسرت ها و دیگر رخدادهای فرهنگی است که تا پیش از این طبق قوانین محافظهکارانه، ممنوع بوده است.
ترکی الشیخ، که گفته میشود از دوستان نزدیک ولیعهد عربستان است، دیگر در حوزه امنیت مجازی و برنامه ریزی که زیر نظر «سعود القحطانی» اداره میشد، مسئولیتی ندارد.
سعود القحطانی، به اتهام دست داشتن در برنامه ریزی قتل جمال خاشقجی از سوی خزانهداری آمریکا تحریم شده است.
سنای ایالات متحده پیشتر دو قطعنامه تصویب کرده است که یکی خواهان پایان بخشیدن به حمایت نظامی از ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ یمن است و دیگری ولیعهد سعودی را مسئول قتل جمال خاشقجی معرفی میکند.
عادل الجبیر، وزیر خارجه برکنار شده عربستان سعودی، این دو قطعنامه را رد کرده و خواهان «خودداری از دخالت در امور داخلی عربستان» شده بود.