عربستان سعودی تایید کرد جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد ریاض که از بیش از دو هفته پیش ناپدید شده است، در پی وقوع یک درگیری در داخل ساختمان کنسولگری سعودی در ترکیه جان باخته است.
عصر شنبه به وقت واشنگتن، دونالد ترامپ به خبرنگاران گفت می خواهدکه ماجرای جمال خاشقجی تا آخر مشخص شود. او در عین حال گفت نمی خواهد ۴۵۰ میلیارد دلار قرار داد از جمله ۱۱۰ میلیارد دلار قراردادهای تسلیحاتی با عربستان که به گفته او یک میلیون شغل ایجاد می کند، آسیب ببیند. دونالد ترامپ گفت که اگر آمریکا تسلیحات به عربستان نفروشد، آنها از روسیه و چین تجهیزات نظامی تهیه خواهند کرد.
جمال خاشقجی، که در تبعید خودخواسته در آمریکا به سر میبرد، ۱۰ مهر به کنسولگری عربستان در شهر استانبول رفت، اما از آن زمان به بعد اثری از او نیست و مقامهای ترکیه میگویند وی در داخل کنسولگری به قتل رسیده است.
عربستان اتهام قتل را رد کرده است، اما در عین حال مدرکی هم دال بر خروج آقای خاشقجی از ساختمان کنسولگری ارائه نداد. با این حال ریاض پذیرفته است که بطور مشترک با نیروهای امنیتی ترکیه در مورد این پرونده تحقیق کند.
دادستان عمومی سعودی در اطلاعیهای که از تلویزیون دولتی آن کشور پخش شد، گفت نتایج اولیه تحقیقات نشان میدهد که جمال خاشقجی در پی وقوع یک درگیری در داخل ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول جان باخته است.
در این اطلاعیه همچنین گفته شده است که ۵ مقام سعودی برکنار و ۱۸ نفر دیگر نیز در ارتباط با این پرونده بازداشت شدهاند. سعود القحطانی مشاور ولیعهد سعودی و احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات از مقامهایی هستند که برکنار شدهاند.
از جزئیات مربوط به هویت سایر افراد برکنار یا بازداشت شده خبری منتشر نشده است.
اذعان ریاض به مرگ آقای خاشقجی پس از آن صورت میگیرد که وزیر خارجه آمریکا پس از بازگشت از ریاض و آنکارا به واشنگتن، به کاخ سفید توصیه کرد که «چند روز دیگر» به ریاض برای تکمیل تحقیقات فرصت دهد.
مایک پمپئو پس از دیدار با پرزیدنت ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت، برای سعودیها روشن کردم که ناپدید شدن جمال خاشقجی را «بسیار جدی» میگیریم و آنها نیز تصریح کردند «ماهیت جدی پرونده را کاملا درک میکنند.»
رئیس جمهوری آمریکا پیشتر در روز جمعه و در آخرین اظهار نظر در این مورد، ضمن تاکید بر اهمیت روابط واشنگتن و ریاض به خبرنگاران در آریزونا گفت، ممکن است تحریمهایی را علیه پادشاهی سعودی در همین ارتباط در نظر بگیرد. دونالد ترامپ در ادامه خاطر نشان کرد که البته هنوز زود است در مورد تبعات ماجرا و پاسخ احتمالی واشنگتن صحبت کنیم، اما در هر حال نمایندگان کنگره برای تصمیمگیری در مورد نحوه واکنش ایالات متحده دخیل خواهند بود.
او گفت که اعلام گزارش دستگیر شدن افرادی در پیوند با مرگ جمال خاشقجی، روزنامه نگار یک «گام نخست خوب» است ولی آنچه رخ داد غیرقابل قبول است.
پرزیدنت ترامپ روز جمعه در یک میز گرد پیرامون مسایل دفاعی در پایگاه نیروی هوایی لوکدر ایالت آریزونا گفت که با کنگره پیرامون ماهیت پاسخ آمریکا کار خواهد کرد، ولی تأکید ورزید ترجیح می دهد بر اثر قطع میلیاردها دلار فروش تسلیحات به پادشاهی سعودی آسیبی به شرکت ها و مشاغل آمریکایی وارد نشود. آقای ترامپ ضمن توصیف مرگ آقای خاشقجی به عنوان یک «رویداد وحشتناک» افزود که پیش از اتخاذ گام های بعدی مایل است با شاهزاده سعودی صحبت کند.
از سوی دیگر، عصر جمعه به وقت واشنگتن، سارا هاکبی سندرز، سخنگوی کاخ سفید در بیانیه ای که در توییتر منتشر گفت که آمریکا به تحقیقات عربستان سعودی در مورد سرنوشت جمال خاشقجی اذعان دارد.
او گفت کاخ سفید از تایید خبر مرگ خاشقجی ناراحت است. سخنگوی کاخ سفید در بخش دیگری از این بیانیه گفته است آمریکا تحقیقات بین المللی در باره خاشقجی را از نزدیک دنبال می کند و خواستار اجرای شفاف، مطابق با آیین دادرسی و به موقع عدالت است. او همچنین به خانواده، نامزد، و دوستان جمال خاشقجی تسلیت گفت.
بسیاری از قانونگذاران جمهوری خواه و دموکرات کنگره خواستار واکنش محکم واشنگتن علیه عربستان شده اند.