در حالی که مهمترين عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، يعنی عربستان سعودی، بازارها را در مورد نيت خود برای مقابله با رکود در حالت عدم اطمینان نگاه داشته است، قرار بود ایگور سچین، قدرتمندترين مقام نفتی روسيه، روز سهشنبه در وین با اعضای اوپک به گفتگو بنشيند.
انتظار میرود آقای سچين، که مديرکل شرکت دولتی روسنفت و از متحدان نزدیک ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه است، با مقامهای اوپک دیدار و گفتگو کند. پيش از اين، مسکو اشاره کرده بود که روسيه احتمالا سطح توليد يا صادرات خود را کاهش خواهد داد، به شرطی که اوپک نيز چنين کند.
قيمتهای نفت از خرداد ماه گذشته تاکنون حدود ۳۰ درصد کاهش یافته و اکنون در حدود بشکهای ۸۰ دلار مبادله میشود. دو عامل برای اين کاهش عنوان شده است، که عبارتند از اشباع بازارها بر اثر رونق يابی توليد نفت شيل در آمريکا و کاهش تقاضای جهانی در اثر کند شدن آهنگ رشد اقتصادی در چين و اروپا.
قیمتهای کنونی بسیار پائینتر از حد نصابی است که بیشتر اعضای اوپک و رقبای تولیدکنندهای نظير روسیه برای حفط تراز بودجهای خود به دان نياز دارند.
ناظران بازار نفت در مورد نتیجه نشست روز پنجشنبه اوپک در وین پایتخت اتریش، نظرات متفاوتی ابراز کردهاند. پیشبینیها طيف وسيعی از کاهش گسترده در تولید به منظور احیای قیمتها تا کاهش جزئی را در بر میگيرد.
برخی از تحلیلگران میگویند برای بالابردن قیمتهای نفت و جلوگیری از اشباع و وخيمترشدن اوضاع در نیمه اول سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی)، اعضای اوپک بايد به ميزان ۱ ميليون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز از توليد خود بکاهند.
با این حال، در هفتههای اخیر عربستان سعودی بازار نفت را در مورد نیت خود در حالت گمانهزنی و عدم اطمینان نگاه داشته است.
منابع دیپلماتیک و فعالان بازار میگویند مقامات عربستان طی جلساتی در ماههای اخیر گفتهاند که اين کشور، با ذخایر بزرگ پولی که در اختيار دارد، می تواند در برابر قیمت نفت ۷۰ تا ۸۰ دلار در ازای هر بشکه نفت تا يک سال مقاومت کند.
علی النعیمی وزیر نفت عربستان پس از هفتهها سکوت در اوایل ماه جاری لب به سخن گشود و گفت تمایل ریاض به بازارهای پایدار تغییر نکرده است، اما اشارهای در مورد پاسخ بالقوه خود نکرد.
کارشناسان «بارکلی» روز سهشنبه ۴ آذر ماه (۲۵ نوامبر) نوشتند، «اگر چه اهداف کارتل (اوپک) امروز نامعلوم است، آن چه که آشکار مینمايد آن است که سرمایهگذاران و شرکتها از محدوده آرامش چهار سال گذشته بخاطر نفت بشکهای ۱۰۰ دلار، خارج میشوند و به نظر میرسد که نوسان در قيمتها از ویژگیهای سال ۲۰۱۵ خواهد بود.»
ورود زود هنگام
روزهای دوشنبه و سهشنبه در وین، نعیمی در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران در مورد قیمتهای نفت و مازاد عرضه گفت «این نخستين بار نيست که بازار با مازاد عرضه روبرو است.»
این واقعیت که نعیمی سه روز قبل از جلسه روز پنجشنبه وارد شهر شده است، نشان میدهد که او در حال آماده شدن برای مذاکرات طولانی با وزرای کشورهای عضو اوپک و احتمالا رئیس روسنفت است. آقای سچين يکی از کسانی است که خود هدف تحريمهای ايالات متحده به دليل اقدامات روسيه در اوکراين واقع شده است.
به گفته يکی از منابع آگاه اوپک، هیاتهای نمایندگی ونزوئلا و ایران، که گفته میشود خواهان افزایش قيمتها هستند، خواستار ملاقات روز سهشنبه با نعیمی شدهاند.
روزنامههای روسیه روز دوشنبه از قول منابعی گفتند که روسیه ممکن است پیشنهاد کند که از سال آينده تولید نفت خود را در حدود ۳۰۰هزار بشکه در روز کاهش دهد و انتظار دارد که اوپک نيز در مقابل، ۱ ميليون و ۴۰۰ هزار بشکه از توليد خود بکاهد.
اگر روسیه با کاهش تولید به توافق برسد، اين به معنی آن است که در کنار ايران و ونزوئلا قرار خواهد گرفت و بر عربستان سعودی برای کاهش عرضه فشار بيشتری وارد خواهد آورد.
روابط مسکو با اوپک در اوايل دهه ۲۰۰۰ به سردی گرائيد، زيرا نخست متعهد شده بود که در صورت کاهش توليد توسط اوپک از توليد خود بکاهد، اما پس از آن که اوپک اين توافق را اجرايی کرد، مسکو به تعهد خود پایبند نماند و در عوض بر توليد خود افزود.
تحلیلگران تردید دارند که مسکو بتواند اين بار چیز مهمی ارايه کند.
آنها میگويند «قولهای روسیه به اوپک ... از اعتباری برخوردار نیست.» علاوه بر آن، تحریمهای غرب به هر حال افزایش توليد را برای روسیه دشوار کرده است.
بنا به گزارش شبکه اطلاعرسانی نفت و انرژی (شانا)، ولادیمیر پوتین و حسن روحانی روز دوشنبه از طریق تلفن با يکديگر صحبت کرده و توافق کردند که «همکاری لازم را به نفع بازار نفت» انجام دهند. اين خبرگزاری البته نگفت که این اطلاعات را از کجا بدست آورده است.
کرملین روز دوشنبه گفت رؤسای جمهوری دو کشور پيرامون مذاکرات هستهای در وین و مسائل دو جانبه گفتگو کردند، ولی هیچ اشارهای به نفت نکردند.
روز دوشنبه، ایران و شش قدرت جهانی در مورد تمديد مذاکرات اتمی تا ۹ تيرماه ۱۳۹۴به توافق رسيدند. اين امر احتمالا احيای سريع صادرات نفتی ايران را نامحتمل و جلوی پيچيدگی در تصميمگيری اين هفته در اجلاس اوپک را میگيرد.
آژانس رتبهبندی فيچ روز سهشنبه گفت قيمتهای پائين نفت بيشترين ريسک را برای پرونده اعتباری کشورهايی چون بحرين، آنگولا، ونزوئلا و اکوادور در بر دارد. کمترين ريسک متوجه نروژ، ابوظبی و کويت است.