صادرات نفت خام ایران به چین از زمان تهاجم روسیه به اوکراین به شدت کاهش یافته است.
اقدام روسیه در ارائه تخفیفهای بسیار زیاد به خریداران، و عمدتا چین، نفت روسیه را به رقیبی برای نفت ایران در بازار تبدیل کرده و باعث شده است که ایران نزدیک به ۴۰ میلیون بشکه نفت خود را در نفتکشهای مستقر در آبهای پیرامون کشورهای آسیایی ذخیره کند و به دنبال خریدار باشد.
آمریکا و اروپا در واکنش به تجاوز نظامی روسیه به اوکراین نفت این کشور را تحریم کردهاند و مسکو برای فروش این کالا به بازارهای آسیائی روی آورده و در واقع، روی دست ایران بلند شده است.
بنا بر تازهترین گزارشها، تا نیمه ماه مه بیش از ۲۰ فروند نفتکش مملو از نفت خام ایران در بندرهای آسیایی، از جمله سنگاپور، لنگر انداخته و در انتظار خریدار هستند.
نفت ذخیره شده در این نفتکشها، که در ماه آوریل برابر با ۲۲ میلیون بشکه بود، اکنون به ۳۷ میلیون بشکه افزایش یافته است.
به گفته چند منبع تجاری و کشتیرانی، برخی از نفتکشها از ماه فوریه لنگر انداختهاند، ولی از آن جایی که نفت بیشتری از روسیه به شرق روانه شده، تعداد مخازن ذخیره نفت ایران از ماه آوریل به سرعت رو به افزایش است.
ایالات متحده، واردات نفت روسیه را کمی پس از تهاجم مسکو به اوکراین ممنوع کرد. در حالی که اتحادیه اروپا در حال بررسی یک تحریم مرحلهای است که موجب شده است محمولههای نفت روسیه بیشتر به سمت آسیا بروند.
حمید حسینی، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز، و پتروشیمی ایران در تهران به رویترز گفت: «روسیه میتواند تقریباً نیمی از صادرات خود را به جنوب شرق آسیا، به ویژه چین روانه کند و این یک تهدید بالقوه بزرگ برای صادرات نفت خام ایران است.»
بنا بر دادهها و محاسبات شرکت مشاوره، صادرات نفت ایران به چین در ماه مارس بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار بشکه در روز برآورد شد.
هرچند به گفته ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز، و پتروشیمی، تخمین زده شده بود که این صادرات در ماه آوریل بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز، یعنی تقریبا یک چهارم تا یک سوم، کاهش داشته باشد.