نیروهای ارتش روسیه روز پنجشنبه ۵ اسفند از طریق زمین، دریا و هوا به اوکراین حمله کردند، که بزرگترین حمله یک کشور به کشوری دیگر در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است.
موشکها به شهرهای اوکراین اصابت کرد. اوکراین میگوید گروه گروه سرباز از روسیه و بلاروس از مرز اوکراین عبور کرده و وارد این کشور شدند و همچنین نیروهای نظامی در سواحل دریاهای سیاه و آزوف فرود آمدهاند.
صدای چندین انفجار قبل از طلوع آفتاب و در طول روز در پایتخت اوکراین، کییف، شنیده شده است. کییف شهری با جمعیت ۳ میلیون نفر است که فاصله زیادی با مرز بلاروس ندارد. رویترز مینویسد که صدای تیراندازی و آژیرها نیز شنیده شد و ساکنان شهر تلاش کردند از شهر فرار کنند به طوری که بزرگراه خروج از شهر با ترافیک مسدود شد.
حمله روسیه در حالی است که مسکو در پی هفتهها تلاشهای دیپلماتیک و هشدارهای قبلی رهبران غربی برای جلوگیری از جنگ، حضور نیروهای نظامیاش در اطراف اوکراین را مانوور نظامی میخواند. روسیه این حمله را در شرایطی انجام داده که از جداییطلبهای شرق اوکراین در دونتسک و لوهانسک حمایت میکند. رهبران غربی از پیش نگران آغاز جنگ و جاهطلبیهای رهبر روسیه بودند.
ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهوری اوکراین در توئیتی نوشت: «روسیه صبح به طرزی خائنانه به کشور ما حمله کرد؛ همانطور که آلمان نازی در سالهای جنگ جهانی دوم چنین کرد.»
او گفت «روسیه راهی مسیری شیطانی شده است، اما اوکراین از خود دفاع میکند و جدا از اینکه مسکو چه فکری میکند، (اوکراین) آزادی خود را رها نمیکند.»
زلنسکی با فراخواندن اوکراینیها به دفاع از کشورشان گفت به هر کسی که آماده جنگ باشد، اسلحه داده خواهد شد. او همچنین از روسها خواست برای نشان دادن اعتراضشان به اقدامات دولت خود به خیابانها بریزند.
جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا گفت، برای اوکراینیها که قربانی حملهای شدهاند که «بدون اقدام تحریکآمیز و به طور غیرموجه» آغاز شده، دعا میکند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت: «اینها تاریکترین ساعات اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است.»
حملات هوایی روسیه
یکی از ساکنان شهر خارکیف، نزدیک ترین شهر بزرگ اوکراین به مرز روسیه، گفت که پنجرههای بلوکهای آپارتمانی در اثر انفجارهای مداوم می لرزند.
بیرون از بندر جنوبی ماریوپول، در نزدیکی خط مقدم تحت کنترل جدایی طلبان تحت حمایت روسیه، یک ستون زرهی از ارتش اوکراینی در امتداد جاده حرکت می کرد و خودروها، به نشانه حمایت برای آن چراغهایشان را به طور چشمک خاموش و روشن کردند.
در شهرهای مانهوش و بردیانسک، مردم برای دریافت پول نقد و بنزین در صف ایستادند. غیرنظامیان در ماریوپل چمدانهای خود را بستند. یک زن گفت: «ما قایم میشویم.»
مقامات اوکراینی گفتند که سه فروند از هلیکوپترهای روسیه را که به گوستومل، فرودگاه نظامی نزدیک کییف حمله کردند سرنگون کردند.
مقامات مرزی اوکراین گفتند روسها در اقدامی برای نفوذ به منطقه کییف و منطقه ژیتومیر در مرز بلاروس بودند و از راکتهای «گراد» استفاده می کردند.
گزارشهای تایید نشده اولیه از کشتهها شامل غیرنظامیان اوکراینی است که در بمباران روسیه کشته شدند. همچنین این گزارشها از کشته شدن مرزبانان اوکراینی حکایت دارد.
مقامات منطقه ای منطقه اودسا در جنوب اوکراین اعلام کردند که ۱۸ نفر در یک حمله موشکی کشته شدند. مقامات آنجا گفتند که دستکم ۶ نفر در بروواری، شهری در نزدیکی کییف کشته شدند.
به نوشته رویترز، ارتش اوکراین اعلام کرده است ۴ تانک روسی را در جاده ای در نزدیکی خارکیف منهدم کرده، ۵۰ سرباز را در نزدیکی شهری در منطقه لوهانسک کشته و شش هواپیمای جنگی روسیه را در شرق کشور سرنگون کرده است.
روسیه گزارشهایی را که هواپیما یا خودروهای زرهی آن منهدم شده است، تکذیب کرد. جداییطلبهای مورد حمایت روسیه مدعی شدند که دو هواپیمای اوکراین را سرنگون کردهاند.
اعلان جنگ پوتین
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در ساعات اولیه بامداد پنجشنبه جنگ خود را به شکل صدور دستور انجام «یک عملیات نظامی ویژه» اعلام و ادعا کرد این عملیات برای محافظت از مردم، از جمله شهروندان روسیه که در معرض «نسل کشی» در اوکراین قرار گرفتهاند، انجام میشود. غرب این ادعای روسیه را را «تبلیغات پوچ» خوانده است.
پوتین گفت: «برای همین، ما برای غیرنظامی کردن و غیر نازی کردن اوکراین تلاش خواهیم کرد.» او گفت: «روسیه نمی تواند احساس امنیت کند، توسعه یابد، و با تهدید مداومی که از قلمرو اوکراین امروزی سرچشمه می گیرد، زندگی کند... تمام مسئولیت خونریزی بر عهده وجدان رژیم حاکم در اوکراین خواهد بود.»
کشورهای غربی به ویژه آمریکا از پیش اعلام کرده بودند که روسیه با پروپاگاندا و حتی در تلاشی برای ساخت فیلمهای جعلی در صدد بهانهجویی و تبلیغات برای حمله به اوکراین است.
بایدن، اعزام نیروهای آمریکایی برای دفاع از اوکراین را رد کرده است، اما او و دیگر رهبران غربی وعده تحریمهای مالی سختی را علیه روسیه دادهاند.
بایدن گفت: «روسیه به تنهایی مسئول مرگ و ویرانی این حمله است و ایالات متحده و متحدان و شرکای آن به شیوهای متحد و قاطع پاسخ خواهند داد.»
روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انرژی در جهان است و هم این کشور و هم اوکراین از بزرگترین صادرکنندگان غلات هستند. چشم انداز جنگ و تحریم، اقتصادهای سراسر جهان را تهدید می کند که در حال حاضر هم به خاطر اثرات همه گیری ویروس کرونا، زنجیره تامین کالا با اخلال مواجه شده است.
درگیری در اوکراین باعث کاهش عمده شاخصهای سهام و اوراق قرضه شده است. قیمت دلار و طلا نیز در بازار افزایش یافته است. نفت خام برنت نیز برای اولین بار از سال ۲۰۱۴ به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسید.
اوکراین یک کشور دموکراتیک با ۴۴ میلیون نفر جمعیت، بعد از روسیه بزرگترین کشور اروپا از نظر مساحت است. اوکراین که در گذشته بخشی از اتحاد جماهیر شوروی سابق بود، قصد دارد به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، و اتحادیه اروپا بپیوندد؛ خواسته هایی که خشم مسکو را برانگیخته است.
جمهوری اسلامی ایران، که در آن بسیاری از رسانههای وابسته به دولت اخبار حامی روسیه را منتشر میکنند، پیشتر فعالیت ناتو را مقصر تنش در مرز اوکراین و روسیه خوانده است.
حمله روسیه به اوکراین در «تاریکترین ساعات اروپا» پس از جنگ جهانی دوم
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز پنجشنبه علیه اوکراین اعلان جنگ کرد و نیروهای روسیه از زمین، هوا و آب به اوکراین حمله کردند. اوکراین از ترکیه خواسته است تا عبور کشتیهای روسی را از تنگههایی ...
پوتین ماهها برنامهریزی برای حمله به اوکراین را انکار میکرد و اوکراین را تشکیلاتی «مصنوعی» خوانده است که توسط دشمنان آن از داخل روسیه ایجاد شده است، توصیفی که اوکراینیها آن را تلاشی برای پاک کردن تاریخ بیش از هزار ساله خود میدانند. در حالی که بسیاری از اوکراینیها، بهویژه در شرق، روسی را بهعنوان زبان مادری صحبت میکنند، تقریباً همه آنها خود را به عنوان یک ملت جدا از روسیه میشناسند.
سه ساعت پس از صدور دستور پوتین، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که زیرساختهای نظامی در پایگاه هوایی اوکراین را از بین برده است.
درخواست اوکراین از ترکیه
پیش از این رسانههای اوکراینی گزارش داده بودند که مراکز فرماندهی نظامی در کییف و خارکیف مورد اصابت موشکها قرار گرفتهاند، و نیروهای روسیه در اودسا و ماریوپل فرود آمدهاند.
روسیه اعلام کرد دریای آزوف را به روی کشتیرانی میبندد. روسیه تنگه منتهی به این دریا را کنترل میکنند که در آن اوکراین بنادری از جمله ماریوپل دارد.
اوکراین از ترکیه خواسته است تا عبور کشتیهای روسی را از تنگههایی که دریای سیاه را به دریای مدیترانه متصل میکند، منع کند.
رهبران جهان خشم خود را نسبت به حمله روسیه ابراز کردهاند. اما چین که سه هفته پیش معاهده دوستی با روسیه امضا کرد، یک استثنای قابل توجه است و پکن بار دیگر خواستار خویشتنداری همه طرفها شد و توصیف اقدام روسیه به عنوان تهاجم را رد کرد.