پالیگراف، پروژه راستیآزمایی صدای آمریکا، اظهارات پوتین در واکنش به روایت مقامات آمریکایی درباره تهدیدهای فضایی روسیه را «گمراه کننده» خواند.
بر اساس این راستیآزمایی؛ وال استریت ژورنال سوم اسفند گزارش داد که ایالات متحده بهطور خصوصی به روسیه هشدار داده است که تسلیحات هستهای در فضا مستقر نکند.
این هشدار در ادامه گزارش رسانهها به نقل از منابع اطلاعاتی ایالات متحده؛ مبنی بر این بود که برنامههای مسکو برای ساخت سلاح فضایی هستهای؛ تهدیدی جدی را برای امنیت ملی ایالات متحده ،به دنبال دارد.
هشدار به روسیه بخشی از کارزار دیپلماتیکی است که دولت بایدن برای مقابله با تهدیدهای فضایی آغاز کرده است. این کارزار کشورهایی مانند چین، هند، اعضای جی -هفت و سایر متحدان نزدیکی که منافعی در فضا و روابطی با مسکو دارند را نیز؛ دربرمیگیرد.
در حالیکه جزئیات یافتههای اطلاعاتی ایالات متحده محرمانه باقی مانده است، کاخ سفید اعلام کرد روسیه به دنبال ارسال یک سلاح هستهای در فضا برای استفاده احتمالی علیه ماهوارهها است.
در واکنش به کاخ سفید، پوتین دهم اسفند؛ در پارلمان روسیه گفت که «مسکو هیچ برنامهای برای استقرار تسلیحات هستهای در فضا ندارد» و ایالات متحده را متهم به «روایتهای جعلی» کرد.
پوتین همچنین در این جلسه ادعا کرد که ایالت متحده «پیشنهاد ما را که بیش از ۱۵ سال روی میز بوده است، مسدود کرده است». وی گفت: «من به توافقنامه جلوگیری از استقرار تسلیحات در فضا اشاره میکنم که در سال ۱۳۸۶ پیشنویس آن را تنظیم کردیم».
این سخن پوتین بر اساس راستیآزمایی پالیگراف، «گمراه کننده» است.
پوتین به این موضوع اشاره نکرد که «معاهده فضایی ماورای جو» در سال ۱۳۴۵ استقرار تسلیحات هستهای در فضا را ممنوع میکند. ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی از جمله ۱۱۰ کشوری بودند که این معاهده را تصویب کردند. ۸۹ کشور دیگر این معاهده را امضا کردند اما هنوز آن را تصویب نکردهاند.
این معاهده فضایی، استقرار «سلاحهای هستهای یا هر نوع دیگر سلاحهای کشتار جمعی» را در مدار زمین، روی ماه یا هر جرم آسمانی دیگر، یا در ایستگاهی در فضا ممنوع میکند. علاوه بر سلاحهای هستهای، اصطلاح «سلاحهای کشتار جمعی» شامل سلاحهای شیمیایی، بیولوژیکی و رادیولوژیکی نیز میشود.
پوتین با استناد به «توافقنامه جلوگیری از استقرار سلاح در فضای ماورای جو» که در سال ۱۳۸۶ پیش نویس شد، به «پیمان جلوگیری از استقرار سلاح در فضای ماورای جو و تهدید یا استفاده از زور علیه اشیاء فضایی خارج از جو» اشاره کرد.
ایالات متحده هیچگاه این پیشنویس مورد اشاره پوتین را که تحت عنوان «پی.پی.دبیلو.تی» توسط روسیه و چین در سال ۱۳۸۶ به «کنفرانس خلع سلاح» تحت حمایت سازمان ملل در ژنو، ارائه شد را نپذیرفت.
مخالفت ایالت متحده با این پیشنویس به دلیل عدم توجه آن به سیستمهای ضدماهوارهای زمینی است که چین و روسیه فعالانه در حال توسعه آنها هستند.
در بهمن ۱۳۹۲، روسیه و چین پیشنویس به روز شده « پی.پی.دبیلو.تی» را مجددا به سازمان ملل ارائه کردند که باز هم شامل سیستمهایی نمیشد که میتوانند ماهوارهها را از زمین مورد اصابت قرار دهند.
چهار رئیس جمهور ایالات متحده از زمان تدوین پیشنویس « پی.پی.دبیلو.تی» توسط روسیه و چین در سال ۱۳۸۶ بر سر کار بودهاند و همه آنها نگرانیهای مختلفی را در مورد این مواد این پیشنویس بیان کردند.
مایکل آهو ، مشاور وقت هیأت ایالات متحده در فروردین ۱۴۰۱ در کنفرانس خلع سلاح در ژنو به مشکلات این پیشنویس در محورهای مختلف پرداخت. وی تاکید کرد که پیشنویس «رفتار بالقوه نگران کننده، توسط اجرام فضایی روسیه که در مجاورت اشیاء فضایی ایالات متحده کار میکنند را، برطرف نمیکند.»
به گفته کاری بینگن، مدیر پروژه امنیت هوافضا در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن، یک موشک ضد ماهواره معمولی میتواند تنها یک ماهواره را منهدم کند، در حالی که یک موشک ضد ماهواره هستهای میتواند بسیاری از ماهوارهها را از بین ببرد و باعث ایجاد خسارتهای راهبردی شود.
آمریکا اواخر بهمن به کنگره و متحدانش در اروپا از اطلاعات جدیدی در رابطه با قابلیتهای هستهای روسیه که میتواند یک تهدید بینالمللی باشد خبر داده است.
یک منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفته است که قابلیتهای جدید مربوط به تلاشهای روسیه برای توسعه سلاحهای مستقر در فضا، تهدیدی فوری برای ایالات متحده آمریکا محسوب نمیشود.
این اطلاعات پس از آن فاش شد که مایک ترنر، نماینده جمهوریخواه و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا، با صدور بیانیهای غیرمعمول نسبت به یک «تهدید جدی امنیت ملی» هشدار داد.
منابع بعدا گفتند که این هشدار مربوط به قابلیتهای روسیه در فضا و مرتبط با ماهوارهها است. یکی از منابع به رویترز گفت که هرچند این موضوع جدی است، ولی به نباید منجر به ایجاد وحشت شود.