انتشار خبر مؤثر بودن چند واکسنی که توسط شرکتهای مختلف برای مقابله با ویروس کرونا تولید شده است امید به ریشهکن شدن این همهگیری را در دل جهانیان روشن کرده است. اما این واکسنها چه تفاوتهایی دارند و کدامیک بهتر است؟
شورای علوم و بهداشت آمریکا در مطلبی سه واکسن عمدهای را که برای مقابله با ویروس کرونا طراحی شدهاند و سرخط خبرهای جهان هستند با یکدیگر مقایسه کرده است.
در توصیف یک واکسن «خوب» چندین عامل را باید مد نظر قرار داد. به عنوان مثال، کدام واکسن بهتر است: واکسنی که هیچ عارضه جانبی ایجاد نکند و ۸۰ درصد مؤثر باشد؟ یا واکسنی که عوارض جانبی نادر کشنده ایجاد کند ولی ۹۹.۹ درصد مؤثر باشد؟
فن آوری: شرکتهای فایزر و مدرنا هر دو از فنآوری تجربی استفاده می کنند که از «پیامرسان آراناِی» یا «امآراناِی» بهره میبرد. در صورت تأیید، این نخستین واکسن در بازار خواهد بود که از این شیوه استفاده میکند. واکسن آسترازنکا، از روشی شناخته شده و قدیمی استفاده میکند و یک ویروس سرماخوردگی بی ضرر (آدنوویروس) را به صورت ژنتیکی ویرایش میکند تا سیستم ایمنی بدن را نسبت به ویروس کرونا تحریک کند.
اثربخشی: در کمال تعجب، واکسنهای ساخته شده بر اساس «امآراناِی» با ۹۵ درصد اثربخشی، مؤثرترین واکسنها بودهاند. این در حالی است که واکسن سنتی آسترازنکا تنها ۶۲ درصد تا ۹۰ درصد مؤثر بوده است.
دمای نگهداری: واکسن فایزر از این لحاظ مشکل عمدهای دارد و باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود که دمای بسیار سردی است و به فریزرهای مخصوصی نیاز دارد. واکسن مدرنا را میتوان در یک فریزرمعمولی نگهداری کرد و واکسن آسترازنکا برای نگهداری به یک یخچال عادی نیاز دارد.
مدت زمان نگهداری: واکسن فایزر با چالشی منحصربهفرد روبرو است. این واکسن پس از خارج شدن از حالت انجماد کامل تنها به مدت پنج روز میتواند نگهداری شود. واکسن مدرنا را میتوان ۳۰ روز نگه داشت و واکسن آسترازنکا تا شش ماه دوام میآورد.
قیمت هر واحد: هر دو شرکت فایزر و مدرنا قصد دارند از عرضه واکسن سود ببرند. واکسن شرکت آسترازنکا ارزانتر است. این شرکت گفته است تنها پس از پایان همهگیری کرونا به دنبال سود واکسن خواهد بود.
میزان واحدهای در دسترس تا پایان سال ۲۰۲۰: در این جا رقابتی وجود ندارد. هر سه واکسن نیاز به دو واحد دارند تا اثر کنند. شرکت آسترازنکا میتواند سریعتر واحدها را ارائه دهد.
بهترین واکسن کدام است؟
همان طور که دیدیم پاسخ به این پرسش دشوار است. واکسنی که ۹۵ درصد مؤثر باشد بهتر از واکسنی است که ۶۲ درصد تا ۹۰ درصد اثربخشی دارد. اما در اختیار داشتن ۲۰۰ میلیون واحد بهتر از داشتن ۲۲ میلیون تا ۵۰ میلیون واحد است. واکسن دو شرکت فایزر و مدرنا به میزان محدودتری تولید میشود، اما گرانتر و در عین حال مؤثرتر است. واکسن آسترازنکا بیشتر و ارزانتر است، اما اثربخشی کمتری نسبت به دو واکسن دیگر دارد.