لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
چهارشنبه ۷ آذر ۱۴۰۳ ایران ۱۱:۲۸

در مورد فناوری «ایمپلنت مغز» ایلان ماسک چه می‌دانیم؛ تراشه‌ای هوشمند برای کمک به افراد دچار کم‌توانی حرکتی


آرشیو - ایلان ماسک
آرشیو - ایلان ماسک

ایلان ماسک، مهندس و مخترع میلیاردر و بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا و شرکت فناوری‌ فضایی اسپیس‌اکس، هفته گذشته از جدیدترین تلاش خود برای راه یافتن به دنیای علمی-تخیلی رونمایی کرد: کاشت یک تراشه اکترونیکی در مغز که به افرادی که به فلچ چهار اندام مبتلا هستند، این فرصت را می‌دهد که از طریق فکر با ابزارهایی مثل تلفن‌ هوشمند و اندام مصنوعی رباتیک ارتباط برقرار کنند.

به گزارش ای‌بی‌سی نیوز، کاشتن این تراشه کوچک - که به اندازه یک سکه است و توسط شرکت نوپای «نورالینک» ایلان ماسک ساخته شده - در مغز، چیزی است که شاید در آینده‌ای خیلی دور در انسان مورد استفاده قرار گیرد.

ایلان ماسک در این باره گفت: «فکر کنم مغزتان از شنیدن آن سوت بکشد. مثل فیت‌بیتی است که در مغز شما با سیم‌های خیلی ظریف کار گذاشته شده باشد.»

نخستین نمایش همگانی این فناوری که روز جمعه ۲۸ اوت از طریق پخش زنده یوتیوب به نمایش در آمد بر روی خوکی به نام «گرترود» بود، که به گفته ماسک دو ماه پیش یکی از این تراشه‌ها در مغز او کاشته شده بود.

زمانی که این خوک در قفس یونجه‌ها را بو می‌کرد کامپیوتر شروع به بوق زدن کرد و امواج آبی رنگی در صفحه آن به نوسان درآمد. ماسک گفت که کامپیوتر دارد فعالیت مغز گرترود را اندازه‌گیری می‌کند. او گفت: «بوق‌هایی که می‌شنوید سیگنال‌هایی است که در زمان واقعی رخ می‌دهند. آینده عجیبی خواهد بود.»

به گفته شرکت نورالینک، شرکتی که توسط ایلان ماسک بنیان گذاشته شد و هم اکنون در حال کار بر روی این تراشه است، این اختراع باورنکردنی برای دستیابی به «همزیستی انسان با هوش مصنوعی» ساخته شده که توسط یک ربات شبیه چرخ خیاطی، و با استفاده از سیم‌های نازک پر از الکترود، به ماده خاکستری مغز کوک زده می‌شود.

نیویورک پست نوشته است که آقای ماسک پیشتر در ماه مه در مصاحبه با یک رادیوی اینترنتی گفت: «این در واقع یک ایمپلنت در جمجمه شما است. شما یک تکه از استخوان جمجمه را بر می‌دارید، ابزار نورالینک را وارد می‌کنید، و رشته‌های الکترود را با دقت بسیار زیاد در درون مغز قرار می‌دهید. بعد بخیه می‌زنید و اصلا نمی‌فهمید که شخص [این دستگاه را در سرش] دارد. این دستگاه می‌تواند با هر بخشی از مغز شما رابطه داشته باشد.»

آقای ماسک در این مصاحبه اشاره کرد: «این شاید راهی برای درمان اختلال‌های بینایی - حتی در صورت از دست دادن عصب‌های بینایی - باشد. می‌تواند تقریبا هر مشکلی در مغز را برطرف کند. می‌تواند موجب بازیابی عملکرد اندام‌های بدن شود. می تواند اندام فردی را که به فلج چهاراندام مبتلا است، کاملاً به کار بیاندازد.»

آقای ماسک پیشتر گفته بود که مدل جدید این دستگاه در مقایسه با آن چه که سال گذشته شرکت نورالینک عرضه کرده بود «فوق‌العاده» خواهد بود.

ولی بسیاری از منتقدان با دیدن نمایش زنده عملکرد این فناوری متقاعد نشدند.

به گزارش نیویورک پست، یکی از افرادی که نمایش زنده اقای ماسک را دیده بود در توئیتی نوشت: «چه مشکلاتی ممکن است رخ دهد؟ سرطان، روان پریشی، نوسان خلقی، از دست دادن حافظه، وابستگی به دستگاه برای هر فکر و تصمیم هوشمند. [استفاده از این دستگاه] تا زمانی که مطالعات بیشتر روی آن انجام نشود، خطرناک است.»

این شرکت نوپای مستقر در سان فرانسیسکو، ظاهراً در کاشتن این دستگاه در موش‌های آزمایشگاهی موفق بوده و تصمیم دارد که آن را بر روی انسان امتحان کند.

به نوشته ای‌بی‌سی نیوز، رویه به اصطلاح «بساز بنداز!»، که یکی از ویژگی‌های شرکت‌های فناوری سیلیکان ولی است، در دنیای زیست‌فناوری عملی و امکان پذیر نیست. نوآوری در دنیای پزشکی بسیار آهسته پیش می‌رود. انجام آزمایش‌های بالینی برای مطمئن شدن از ایمنی و کارایی دستگاه‌های پزشکی سال‌ها طول می‌کشد.

شاید یکی از مشهورترین نمونه‌ها در اهمیت رابطه میان نوآوری و ایمنی، شرکت نوپا در زمینه تشخیص خون «ترانوس» و الیزابت هولمز، بنیان‌گذار آن، باشد. بنا بر گزارش کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، خانم هولمز برای تسریع ورود محصول خود به بازار، میانبرهایی را اتخاذ کرد و ادعاهایش نسبت به فناوری کمپانی‌ خود دروغ و از روی اغراق و ریاکاری بود. این امر در نهایت موجب محکوم شدن او به جرم دریافت پول از سرمایه‌گذاران در یک «کلاه‌برداری پیچیده چندین ساله» شد. خانم هولمز اکنون با احتمال ۲۰ سال حبس در زندان روبرو است.

ولی آقای ماسک تاکید کرده است که محصول او باید از موانع کنترل و نظارت عبور کند. او گفت: «ما پیشرفت خوبی به سمت مطالعات بالینی داریم.» وی اعلام کرد که محصول این شرکت در ماه ژوئیه، عنوان «ابزاری که کشف مهمی محسوب می‌شود» را برای این دستگاه از سازمان غذا و داروی آمریکا دریافت کرد.

ایلان ماسک همچنین گفت: «باید روشن کنم که ما از نزدیک با سازمان غذا و دارو همکاری داریم. [در تولید این ابزار] خیلی سختگیر خواهیم بود. و برای اطمینان خاطر از ایمنی، فراتر از دستور‌العمل‌های سازمان غذا و دارو خواهیم رفت. ما مطمئن خواهیم شد که [این دستگاه] کاملاً بی خطر باشد.»

البته سابقه آقای ماسک نسبت به علوم و ایمنی متفاوت، و ادعاهای او ضد و نقیض بوده است.

موفقیت‌های اخیر شرکت «اسپیس‌اکس» در واقع بعد از آن بود که آژانس نظارتی فدرال آمریکا، تصادفات مرگبار مرتبط با سیستم هدایت خودکار (یا آتوپایلت) خودروهای تسلا را مورد بررسی قرار داد.

ماسک در ماه مارس، جدی بودن کووید۱۹ را رد کرد و ادعا کرد که تا ماه آوریل تعداد مبتلایان به این بیماری در آمریکا به صفر خواهد رسید. در ماه مه از دستورات محلی قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی سرپیچی کرد و کارخانه خودروسازی خود در کالیفرنیا را در بحبوحه همه‌گیری جهانی کرونا بازگشایی کرد.

بر خلاف پیش‌بینی آقای ماسک و بنا بر آخرین آمار دانشگاه جانز هاپکینز [تا زمان نگارش این مطلب] تعداد مبتلایان به کووید۱۹ در آمریکا به بیش از ۶.۵ میلیون نفر رسیده است و بیش از ۱۹۴ هزار تن جان خود را به این بیماری از دست داده‌اند.

اعطای عنوان «ابزاری که کشف مهمی محسوب می‌شود» توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به شرکت نورالینک برای این ایمپلنت مغز، در واقع به آن معنا است که این شرکت مدارک و داده‌های لازم برای شروع کار کردن بر روی این دستگاه را جهت دریافت تایید به این سازمان ارائه داده است.

چالش‌های زیادی وجود دارد که پیش از استفاده از این دستگاه باید به آنها غلبه کرد. باید ثابت شود که این دستگاه امن است و به بافت مغز آسیب نمی‌زند. درضمن وسایل الکترونیکی حساس این دستگاه باید در برابر محیط فرساینده بدن انسان مقاوم باشند.

به گزارش سایت علمی «ساینتیفیک امریکن»، شرکت نورالینک ایلان ماسک تنها شرکتی نیست که در حوزه رابطه مغز با کامپیوتر کار می‌کند. یک شرکت مستقر در شهر آستن ایالت تگزاس، به نام «پارادرومیکس» (به انگلیسی: Paradromics) که از طرف آژانس پروژه‌های تحقیقی وزرات دفاع دولت آمریکا حمایت مالی می‌شود، همچنین در حال تهیه ابزار بالقوه مشابهی است که می‌تواند سیگنال های مغز را از ده‌ها هزار نرون ضبط کند. این پروژه به منظور برقراری ارتباط با ابزارهای کامپیوتر در افراد دچار ناتوانی و کم‌توانی حرکتی است که توانایی گفتار یا تایپ کردن را از دست داده‌اند.

شرکت «کرنل» (Kernel) مستقر در کالور سیتی ایالت کالیفرنیا نیز یک دستگاه شبیه کلاه‌خود در دست ساخت دارد که می تواند سیگنال‌های مغز را تحت نظر داشته باشد. این ابزار شاید در مقایسه با ایمپلنت مغز شرکت نورالینک یا دیگر شرکت‌ها فاقد توانایی در برطرف کردن اختلالات بیماران باشد؛ ولی مزیت آن این است که نیازی به جراحی بر روی مغز ندارد.

XS
SM
MD
LG