طالبان پیشتر از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ زمام قدرت در افغانستان را در دست داشتند و نوعی قوانین اسلامی سختگیرانه را به اجرا گذاشته بودند. این جا برخی از واقعیت‌های مهم در مورد عقاید این گروه و تاریخ آن می‌آید.
طالبان چگونه تشکیل شد؟
طالبان یکی از گروه‌های حاضر در جنگ داخلی افغانستان در دهه ۱۹۹۰ و پس از خروج نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سابق بود. این گروه در سال ۱۹۹۴ و حوالی شهر قندهار در جنوب افغانستان شکل گرفت. بنیانگذار آن ملا محمد عمر، یکی از روحانیان محلی بود که رهبری این گروه را تا زمان مرگ در سال ۲۰۱۳ برعهده داشت.
ارتباط با ایالات متحده
طالبان ابتدا اعضای خود را از میان مبارزان مقاومت داخلی یا «مجاهدین» انتخاب می‌کردند. مجاهدین در جریان جنگ مقابل اتحاد جماهیر شوروی سابق، از حمایت ایالات متحده در دهه ۱۹۸۰ برخوردار بودند.
طالبان چگونه قدرت گرفت؟
متعاقب خروج اتحاد جماهیر شوروی سابق از افغانستان در سال ۱۹۸۹ و فروپاشی دولت افغانستان پس از آن، کشور به جنگ داخلی سوق داده شد. طالبان با وعده بازگشت نظم و عدالت، شروع به جذب حمایت کردند. در سال ۱۹۹۴ آن‌ها کنترل شهر قندهار را با مقاومتی اندک در دست گرفته و تا ۱۹۹۶، کابل پایتخت افغانستان را هم تصرف کردند.
اعتقادات طالبان چیست؟
حکمرانی طالبان بر اساس تفسیر سختگیرانه‌اش از شریعت اسلام بود. اعدام و شلاق زدن در ملاءعام رایج بود و زنان به شکل عمده از تحصیل یا کار منع شده و مجبور به پوشیدن برقع یا روبنده در بین عموم بودند. طالبان کتاب‌ها و فیلم‌های غربی را ممنوع کردند و آثار تاریخی دیگر سنت‌ها و فرهنگ‌ها از جمله تندیس یک هزار و ۵۰۰ ساله بودا در دره بامیان را نابود کردند.
ارتباط آن‌ها با القاعده چیست؟
طالبان اجازه پناه دادن به شبه‌نظامیان القاعده به رهبری اسامه بن‌لادن را داده بود. القاعده پایگاه‌های آموزشی در افغانستان ایجاد کرد که از آن برای آمادگی برای حملات تروریستی در سرتاسر جهان از جمله ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ علیه ایالات متحده، استفاده شد.
چگونه قدرت را از دست دادند؟
کمتر از یک ماه پس از حملات یازدهم سپتامبر، ایالات متحده و متحدانش به افغانستان حمله کردند. تا اوایل دسامبر آن سال، دولت طالبان سقوط کرد و ایالات متحده شروع به کار در افغانستان برای تشکیل دولتی دموکراتیک کرد.
بعد از آن چه شد؟
پس از شکست، رهبران طالبان به نقاط قدرت خود در جنوب و شرق افغانستان رفته یا از مرز رد شدند و به پاکستان رفتند. این پیکارجویان سپس شورشی را علیه دولت افغانستان که تحت حمایت ایالات متحده بود، با استفاده از بمب‌گذاری و حملات انتحاری، آغاز کردند.
سال پیش، دولت ایالات متحده و پس از بیش از دو دهه حضور نظامی در افغانستان، طی مذاکراتی با طالبان به یک توافق رسید. این توافق یک جدول زمانی برای خروج نیروهای نظامی ایالات متحده در نظر گرفته بود تا در مقابل، طالبان حملات خود علیه آمریکایی‌ها را پایان دهند و وارد مذاکرات با دولت افغانستان شوند. با این حال ماه‌ها مذاکره بین طالبان و دولت افغانستان هیچ‌گونه دستاوردی در پی نداشت.
چه کشورهایی طالبان را به رسمیت شناخته‌اند؟
در جریان حاکمیت طالبان در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ تعداد کمی از کشورها آن‌ها را به رسمیت شناختند. از جمله پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی. هنوز مشخص نیست آیا بیشتر کشورهای جهان دولت جدید طالبان را به رسمیت خواهند شناخت یا نه، با این حال آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده ماه پیش گفت اگر طالبان قدرت را با استفاده از زور و ارتکاب وحشیگری در اختیار بگیرد، افغانستان به کشوری منفور تبدیل خواهد شد.
برخی از اطلاعات این مقاله از رویترز و خبرگزاری فرانسه گرفته شده است.
