با پایان گرفتن جنگ عراق و مأموریت نظامی ایالات متحده در افغانستان، باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در صدد هدایت سیاست خارجی کشور بر محور تمرکز بر آسیاست. یک جنبه این سیاست، مذاکره برای یک توافق تجارت آزاد با ۱۲ کشور حاشیه ای اقیانوس آرام است. اما آقای اوباما که این هفته از 4 کشور آسیایی ژاپن، کره جنوبی، مالزی و فیلیپین دیدار می کند، چنین توافقی را سخت دشوار یافته است.
آمریکا اتوموبیل هایی می سازد که به سراسر دنیا صادر می شود؛ ژاپن هم همین طور. کشاورزان و دامداران آمریکایی فرآورده هایی مثل گوشت گاو و خوک را به مشتریانی در آن سوی آبها می فروشند؛ ژاپن محصولات الکترونیکی اش را به کشورهای دوردست صادر می کند.
این تنها بخش کوچکی از مراودات بازرگانی است که هر روز در جهان انجام می شود.
حال، ۱۲ کشور حاشیه اقیانوس آرام بر سر راههایی گفتگو می کنند تا با حذف یا پایان دادن به تعرفه های کمرگی در کشور مقصد و ایجاد تسهیلاتی در قوانین و مقررات، این تبادلات تجاری را افزایش دهند.
برنامه مشارکت ماورای اقیانوس آرام – یا تی پی پی – پایه برنامه مشارکت آقای اوباما در آسیا، و قطعاً یکی از موضوعات کلیدی گفتگوهای وی در سفر پیش روی وی به کشورهای آسیایی است.
پنی پریسکر، وزیر بازرگانی آمریکا می گوید این توافق تجاری یکی از اولویت های اصلی دولت آقای اوباماست:
«بازگذاشتن بازارها در منطقه آسیا و اقیانوس آرام به روی تجارت و سرمایه گذاری آمریکا، از راههای مختلف به پیشبرد رشد اقتصادی و ایجا مشاغل در این کشور کمک می کند.»
این ۱۲ کشور ۴۰% اقتصاد و ۲۶% مبادلات بازرگانی جهان را در دست دارند. اما رسیدن به توافق تجاری چندجانبه آنقدر دشوار است که بعضی از کشورها به توافق دوجانبه روآورده اند.
در همین ماه، استرالیا در موافقتنامه ای تعرفه های گمرکی محصولات الکترونیکی ژاپن را کاهش داد. توکیو هم در مقابل تعرفه صادرات گوشت گاو و خوک استرالیا را پایین آورد.
ایالات متحده و ژاپن هم درگیر گفتگوهای پردست اندازی برای توافق تجاری دوجانبه هستند. مایکل فورمن، نماینده بازرگانی آمریکا، اخیراً توضیح داد که این گفتگوها طولانی و پرچالش است.
یک قرارداد همه جانبه تجاری اموری بسیار بیش از تعرفه های گمرکی و کالاهای وارداتی را دربرمی گیرد، و می تواند شامل مقررات بانکی، تولید داو، و مقررات ناظر بر سلامتی و ایمنی مواد غذایی هم بشود.
لوری والاچ، عضو سازمان «نظارت بر تجارت بین المللی شهروندان» با انتقاد از این توافق می گوید پیچیدگی قوانین ناظر بر مبادلات بازرگانی یکی از دلایلی است که موجب کشدار شدن گفتگوها می شود:
«این ها مسائلی است که در همه کشورها پیچیده و ضدونقیض است. پس جای شگفتی نیست که تنظیم مقررات مبادله بازرگانی میان شمار زیادی از کشورها بسیار دشوار خواهد بود.»
هدف از این تلاش بازرگانی به رهبری آمریکا نشان دادن علاقه آمریکا به آسیا در زمانی است که چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان رشدی شتابان دارد، و می تواند به زودی در مکان اول اقتصاد جهانی جای آمریکا را بگیرد.
اما چین در گفتگوهای چندجانبه تجاری جایی ندارد.
باربارا کاتشاوار عضو انستیتوی بین المللی اقتصاد پیترسون در واشنگتن می گوید:
«در ابتدا خیلی ها از ترسشان از «چ» حرف می زدند، و البته منظورشان چین بود که نمی خواستند نامش را به زبان بیاورند. فکر می کنم تا حدودی از ترسشان ریخته، و حالا می بینیم ایالات متحده و چین درباره پیمان سرمایه گذاری متقابل گفتگو می کنند.»
اما در حال حاضر، حتی بدون حضور چین هم این ۱۲ کشور حاشیه اقیانوس آرام برای رسیدن به توافق چندجانبه بر سر راههای گسترش اقتصادبه قدر کافی مشکل دارند.
آمریکا اتوموبیل هایی می سازد که به سراسر دنیا صادر می شود؛ ژاپن هم همین طور. کشاورزان و دامداران آمریکایی فرآورده هایی مثل گوشت گاو و خوک را به مشتریانی در آن سوی آبها می فروشند؛ ژاپن محصولات الکترونیکی اش را به کشورهای دوردست صادر می کند.
این تنها بخش کوچکی از مراودات بازرگانی است که هر روز در جهان انجام می شود.
حال، ۱۲ کشور حاشیه اقیانوس آرام بر سر راههایی گفتگو می کنند تا با حذف یا پایان دادن به تعرفه های کمرگی در کشور مقصد و ایجاد تسهیلاتی در قوانین و مقررات، این تبادلات تجاری را افزایش دهند.
برنامه مشارکت ماورای اقیانوس آرام – یا تی پی پی – پایه برنامه مشارکت آقای اوباما در آسیا، و قطعاً یکی از موضوعات کلیدی گفتگوهای وی در سفر پیش روی وی به کشورهای آسیایی است.
پنی پریسکر، وزیر بازرگانی آمریکا می گوید این توافق تجاری یکی از اولویت های اصلی دولت آقای اوباماست:
«بازگذاشتن بازارها در منطقه آسیا و اقیانوس آرام به روی تجارت و سرمایه گذاری آمریکا، از راههای مختلف به پیشبرد رشد اقتصادی و ایجا مشاغل در این کشور کمک می کند.»
این ۱۲ کشور ۴۰% اقتصاد و ۲۶% مبادلات بازرگانی جهان را در دست دارند. اما رسیدن به توافق تجاری چندجانبه آنقدر دشوار است که بعضی از کشورها به توافق دوجانبه روآورده اند.
در همین ماه، استرالیا در موافقتنامه ای تعرفه های گمرکی محصولات الکترونیکی ژاپن را کاهش داد. توکیو هم در مقابل تعرفه صادرات گوشت گاو و خوک استرالیا را پایین آورد.
ایالات متحده و ژاپن هم درگیر گفتگوهای پردست اندازی برای توافق تجاری دوجانبه هستند. مایکل فورمن، نماینده بازرگانی آمریکا، اخیراً توضیح داد که این گفتگوها طولانی و پرچالش است.
یک قرارداد همه جانبه تجاری اموری بسیار بیش از تعرفه های گمرکی و کالاهای وارداتی را دربرمی گیرد، و می تواند شامل مقررات بانکی، تولید داو، و مقررات ناظر بر سلامتی و ایمنی مواد غذایی هم بشود.
لوری والاچ، عضو سازمان «نظارت بر تجارت بین المللی شهروندان» با انتقاد از این توافق می گوید پیچیدگی قوانین ناظر بر مبادلات بازرگانی یکی از دلایلی است که موجب کشدار شدن گفتگوها می شود:
«این ها مسائلی است که در همه کشورها پیچیده و ضدونقیض است. پس جای شگفتی نیست که تنظیم مقررات مبادله بازرگانی میان شمار زیادی از کشورها بسیار دشوار خواهد بود.»
هدف از این تلاش بازرگانی به رهبری آمریکا نشان دادن علاقه آمریکا به آسیا در زمانی است که چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان رشدی شتابان دارد، و می تواند به زودی در مکان اول اقتصاد جهانی جای آمریکا را بگیرد.
اما چین در گفتگوهای چندجانبه تجاری جایی ندارد.
باربارا کاتشاوار عضو انستیتوی بین المللی اقتصاد پیترسون در واشنگتن می گوید:
«در ابتدا خیلی ها از ترسشان از «چ» حرف می زدند، و البته منظورشان چین بود که نمی خواستند نامش را به زبان بیاورند. فکر می کنم تا حدودی از ترسشان ریخته، و حالا می بینیم ایالات متحده و چین درباره پیمان سرمایه گذاری متقابل گفتگو می کنند.»
اما در حال حاضر، حتی بدون حضور چین هم این ۱۲ کشور حاشیه اقیانوس آرام برای رسیدن به توافق چندجانبه بر سر راههای گسترش اقتصادبه قدر کافی مشکل دارند.
