در حالی که مقامات جمهوری اسلامی به نقل از رهبر نظام میگویند «انرژی هستهای آبروی ماست»، کارشناسان معتقدند «بلند پروازیهای» هستهای جمهوری اسلامی در ۲۰ سال گذشته، دستکم هزار میلیارد دلار برای مردم ایران هزینه در بر داشته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ۷ شهریور در سخنانی در تبریز گفت: «طبق فرمایش رهبری، انرژی هستهای آبروی ما است و تمام سرفصل و دستاوردهای هستهای به همت، غیرت و تلاش گسترده دانشمندان کاملا بومی و در راستای منویات رهبر انقلاب که سه وجه مشخص تاثیرگذاری در زندگی مردم، اعتبار بینالمللی و اعتماد به نفس را برای انرژی اتمی معین فرمودهاند، قرار دارد.»
محمد اسلامی همچنین مدعی شد که: «دشمنان طی ۲۰ سال گذشته با خرابکاری صنعتی، تخریب و عملیات روانی، ترور دانشمندان، بهرهگیری از سازمان های بینالمللی برای فشار حداکثری و با تهدیدهای نظامی درصدد متوقف کردن انرژی اتمی هستند ولی انرژی هستهای ایران اسلامی با قدرت تمام در مسیر پیشرفت قرار دارد.»
محمود احمدینژاد رئیس جمهور پیشین که قبل از «سرکشی»، مورد وثوق علی خامنهای بود در ۸ سال ریاست خود در هر زمان ممکن از شعار «انرژی هستهای، حق مسلم ماست» استفاده و تلاش میکرد آنرا به مخاطبانش نیز القا کند.
حالا منابع خبری میگویند بعد از ۲۰ سال «شعار»، رقم مجموع هزینههای مستقیم ناشی از تحریمها، هزینه نیروی انسانی مهاجرتکرده و عدمالنفعهای اقتصاد ایران طی ۲۰ سال در حوزههای مختلف برای «غنیسازی اورانیوم» رقمی بالغ بر یک هزار میلیارد دلار بوده است.
به گفته این کارشناسان، نهادهای مالی مانند بانک مرکزی نیز برای آن که متهم به کار سیاسی نشوند از ورود به ارزیابی خسارتهای مالی ناشی از تحریمهای هستهای خودداری میکنند ولی بررسی گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از هزینه ۵ میلیون دلاری هر پزشک و ۳ میلیون دلاری هر مهندس برای کشور و خروج تعداد زیادی پزشک و مهندس و متخصص در دو دهه اخیر که عمدهترین علتش تنشهای خارجی و تحریم بوده است، بیانگر عمق فاجعه هزینه-فایده انرژی هستهای و غنیسازی اورانیوم برای ایران بوده است.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه در سخنانی در موسسه روابط بینالملل سوئد گفت: «متاسفانه به نقطهای نرسیدهایم که بتوانیم بگوییم در زمینه برنامه هستهای جمهوری اسلامی، همه کارها خوب پیش میرود.»
گروسی افزود:« اگرچه طرفها اعلام نمیکنند که توافق هستهای جمهوری اسلامی ـ که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد ـ مرده است و این توافق اکنون یک پوسته خالی است.»
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی تصریح کرد که وضعیت حساس برنامه هستهای، همچنان نگران کننده است و برجام، علیرغم موفقیتهای گذشته، با فعالیتهای غنیسازی و عدم همکاری کامل، با چالشهای مهمی مواجه است.