با فیلم «آن زن» کارگردان هلندی «پال وروهوون» بعد از ده سال دوری، به پشت دوربین باز می‌گردد. فیلم، حاصل همکاری او با «ایزابل اوپر» بازیگر برجسته فرانسوی است که بازی پیچیده‌اش در نقش زن موفق و قدرتمندی که مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرد، ازاین فیلم هیجانی – حادثه‌ای و انتقادی، یک معما میسازد.
«میشل» قهرمان فیلم، رئیس قدرتمند و سرسخت یک شرکت تولید بازی‌های کامپیوتری است که به خاطر محتوای خاص محصولات شرکت، از خشونت مردان علیه زنان، سود می‌برد. وقتی او در منزل مجلل خود در حومه پاریس، مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرد، در کمال خونسردی، در صدد پیدا کردن تجاوزگر بر می‌آید، نه به قصد گرفتن انتقام.
در یکی از صحنه‌های کلیدی فیلم، «میشل» سر شام با دوستان نزدیکش، برای اولین بار اعلام میکند که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته. او می‌گوید دکتر رفته، ولی به پلیس مراجعه نکرده. تضاد میان خونسردی او که حاضر نیست خود را یک زن قربانی بداند، با وحشت دوستان او از این حادثه، یکی از کلیدهای درک فیلم پیچیده کارگردان هلندی «پال ورهون» است که یکشنبه شب گذشته در هالیوود، جایزه «گولدن گلوب» برای بهترین فیلم خارجی زبان و بهترین بازیگر سال را دریافت کرد.
کارگردان «پال ورهوون» پشت صحنه، در مراسم جایزه «گولدن گلوب» می‌گوید وقتی تصمیم گرفت کتاب نویسنده فیلیپ جیان Philippe Djian را فیلم کند، «ایزابل اوپر» بازی در آن را قبول کرد و باید هم قبول می‌کرد، چون بازیگر دیگری در دنیا وجود ندارد که می‌توانست این نقش را ایفا کند. او می‌گوید حالا بر این عقیده است که خانم «اوپر» با بازی خود، این فیلم را نجات داده است.
منتقدها اشاره کرده اند که فیلم «آن زن» می‌توانست یک فیلم هیجان‌انگیز و برانگیزاننده جنسی، ولی فرصت‌طلبانه باشد در باره عواقب تجاوز به یک زن، ولی آنچه فیلم را نجات می‌دهد، بازی پیچیده ایزابل اوبر است، که تماشاگر را در طول فیلم، به حدس وگمان وامی‌دارد.
در یکی از صحنه‌های کلیدی فیلم، «میشل» از طراحان یک بازی خیالی و خشن کامپیوتری در باره تجاوز به یک زن، می‌خواهد که صحنه تجاوز را خشن تر و ناله‌های قربانی را با لذت جنسی زن، درآمیزند. در بحث در باره بازی کامپیوتری، یک همکار به او یادآور می‌شود که به خاطر سابقه‌اش در ادبیات و انتشارات کتاب، تصوری از نقش کاربر در بازی کامپیوتری ندارد.
این بحث، از دید یک منتقد، نشان دهنده تمایل این زن است برای بدست گرفتن کنترل داستان خود، و تصمیم او برای یافتن تجاوزگر، بدون مداخله پلیس را توجیه میکند.
همچنین، منتقدها، در این صحنه، نشانی از نوعی مشارکت «میشل» در تجاوز علیه خودش و احیانا لذت از آن، می‌بینند که بر پیچیدگی داستان فیلم که جستجوی زن برای یافتن خاطی است، می‌افزاید.
ایزابل اوپر می‌گوید خوشش می‌آید که این شخصیت، غیرعادی است و همه این فیلم، روی او دور می‌زند و برای او، خلق این شخصیت هم آسان بود و لذت بخش، چون شخصیتی است کامل و می‌توانست یا طنزآمیز باشد یا دراماتیک.
او می‌گوید این جنبه از کار کارگردان «ورهوون» را تحسین میکند که می‌تواند از درام به کمدی و از آن به هیجانی - حادثه ای عبور کند و به خود این زن برگردد. او به عنوان بازیگر، نقش او، پی گرفتن این تجربه بود و خلق این نقش، تحت این شرایط، برای او، شگفت‌آور و جذاب بود.
«آن زن» فیلمی است از یک کارگردان برجسته بین‌المللی، که یک بخش عمده از کارنامه‌اش، فیلمهای بزرگ و پرفروش هالیوودی است، فیلمهای عمده و تاثیرگذاری مثل Basic Instinct, Robocop و Total Recall که هنوز هم خوب درک نشده اند.
این فیلم‌ها، همه ظاهری خوش آب ورنگ دارند و سرگرم کننده، ولی، به قول «دینا استیونس» منتقد نشریه وزین Slate، در عمق این فیلم‌ها، انتقاد از هالیوود را می‌توان دید، انتقاد از مصرف‌گرائی و مشارکت تماشاگر.
محور فیلم «آن زن»، تصمیم خونسرد شخصیت «میشل» است برای نرفتن پیش پلیس، که یک سرش در انصراف اوست از پذیرفتن برچسب «قربانی» و سر دیگرش در گذشته عجیب خودش است، که در ده سالگی، شاهد دستگیری پدر خود بود به عنوان یک قاتل، که چندین بچه مدرسه و حتی سگ و گربه های همسایه ها را به قتل رسانده بود و با حکم حبس ابد، همچنان در زندان است.
به نظر «کیت تیلر» منتقد کانادائی، کارگردان «ورهون» می‌داند که زنها را می‌توان جامعه‌ستیز نشان داد، که در این فیلم، با برعکس کردن هوشمندانه انتظار تماشاگر از ژانر هیجانی – حادثه ای به آن دست پیدا میکند، البته به کمک بازی «ایزابل اوپر» و این کار را با چنان تردستی انجام می‌دهد که قابل تشخیص نیست، ولی نکته در این است که شخصیت «میشل» نماینده همه زنها نیست، بلکه یک زن خاص است با تاریخچه خاص.
«ای او اسکات»، سرمنتقد فیلم روزنامه «نیویورک تایمز» هم اشاره کرده که در این فیلم، مشمئزکنندگی، فقط صفت ویژه مردهای فیلم نیست. زن‌های فیلم هم از جمله مادر خود «میشل» در این خاصیت، سهیم هستند.
فیلم «آن زن» فیلمی است که تماشاگر را سرگردان و گیج از سینما بیرون می‌فرستد، آماده برای بحث. هر چند فیلم «ورهوون» ما را به هواداری از این زن می‌کشاند، اما ضمنا، تماشاگر را در معرض قضاوت منفی و تمسخر «میشل» قرار می‌دهد. منتقد نیویورک تایمز اشاره کرده که تماشای این فیلم، ممکن است با تصور ما همه از شبی خوش در سینما، تطبیق نکند.
منتقد روزنامه «استار تریبیون» فیلم «آن زن» را به یک معما تشبیه کرده، در باره چگونگی واقعی آدمها. از دید منتقد مجله «نیوریپالیک»، «آن زن» فیلمی تمیز ولی ناراحت است.
همه منتقد ها با منتقد «واشنگتن پست» هم‌داستان هستندکه این فیلم بدون «ایزابل اوپر»، نمی‌توانست چنین گیرائی داشته باشد.
