مهتاب وحیدی راد - رئیس قوه قضائیه ایران امروز در نشست مشترک شورای عالی قوه قضاییه و شورای عالی قضایی استانها که از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، دستوراتی صادر کرد که به نحوه بازداشت متهمان، بازرسی از منازل آنان و استفاده از پابند و دستبند مربوط میشود.
بخشی از سخنان امروز غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه ایران، به نحوه بازداشت متهمان، بازرسی از منزل و محل کار آنان، استفاده از دستبند و پابند متمرکز بود.
از جمله این که گفت در مواردی که ضرورت ندارد از بازداشت افراد پرهیز شود و متهمان پس از تفهیم اتهام با صدور قرار تا زمان محاکمه آزاد شوند.
این در حالی است که علی یونسی و امیرحسین مرادی دو دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف از فروردین سال ۹۹ تاکنون بدون این که برایشان حکمی صادر شده باشد، در بازداشت موقت به سر میبرند.
نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر، نیز از حدود ۴۰ روز پیش در سلول انفرادی تحت بازداشت نهادهای امنیتی است و خانوادهاش از او خبری ندارند.
غلامحسین محسنی اژهای همچنین تاکید کرد که مامورین فقط در موارد خاص و خطرناک از دستبند یا پابند برای متهمان استفاده کنند.
او در حالی این سخنان را میگوید که طی سالهای اخیر گزارشهای متعددی از رفتار خشن یا بعضا تحقیرآمیز مامورین امنیتی و انتظامی با افراد منتشر شده است.
از جمله با دگراندیشان، نویسندگان و فعالان مدنی که حتی روی تخت بیمارستان دست و پایشان با زنجیر به تخت بسته شده، یکی از موارد اخیر انتشار تصاویر بکتاش آبتین نویسنده زندانی روی تخت بیمارستان بود در حالی که پاهایش زنجیر شده بود.
غلامحسین محسنی اژهای در بخش دیگری از سخنان امروز خود از مامورین خواست هنگام بازرسی از منزل یا محل کار متهمان تدابیری بیندیشند که آسیب و دلهرهای به متهمان و خانواده آنها وارد نشود.
غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه ایران، گفت: «واقعا ببینید موارد همه جا، بازرسی منزل، بازرسی محل کار، لازم هست یا نیست. اگر ضرورت ندارد، نوع اتهام به گونهای نیست که حتما بروند به خانه آنها، همسایه ها بفهمند، خودشان بفهمند، زن و بچهاش دلهره پیدا کنند، بازرسی نشود.»
غلامحسین محسنی اژهای همچنین بر لزوم رعایت کامل قانون در زمان بازداشت افراد تاکید کرد.
سخنانی که در بسیاری از موارد ضمانت اجرایی ندارد.
از آن جمله میتوان به روایات فعالان مدنی و منتقدان جمهوری اسلامی اشاره کرد. افرادی مانند منوچهر بختیاری، پدر پویا بختیاری از کشتهشدگان اعتراضهای آبان ۹۸ که در منزل برادرش در مقابل چشمان نگران اعضای خانوادهاش با خشونت بازداشت شد، یا لیلا حسینزاده دانشجویی که همین ۱۰ روز پیش گزارشهایی از ضرب و شتم او در حین بازجویی منتشر شد.
سخنان امروز غلامحسین محسنی اژهای حاوی موارد تازهای نیست، همه اینها در قانون اساسی و تعهدات بینالمللی ایران تصریح شده، اما ناقضان این موارد به گفته نهادهای حقوق بشری همواره از پیگرد قانونی و مجازات مصون بودهاند.
و سازمان ملل و مدافعان حقوق بشر بارها دستگاه قضایی ایران را به نقض حقوق متهمان، شکنجه و بدرفتاری با بازداشتشدگان و زندانیان متهم کردهاند.