مجلس شورای اسلامی ایران کلیات طرحی را تصویب کرد که براساس آن گروههای موسوم به «امر به معروف و نهی از منکر»، باید مورد حمایت قرار بگیرند. در حالی که دولت روحانی با این طرح مخالف است، برخی تحلیلگران میگویند هدف این مصوبه تبلیغاتی است و نتیجه ای نخواهد داشت.
روز چهارشنبه، اکثریت نمایندگان مجلس ایران به کلیات طرح حمایت از آمران به معروف رای دادند. این طرح پیش از این در کمیسیون مشترک فرهنگی و قضایی مجلس ایران مورد بررسی قرار گرفته بود.
براساس کلیات این طرح، هیچ فرد یا نهادی حق ندارد مانع از اجرای «امر به معروف» شود. همچنین اگر هر کس علیه «امر به معروفکنندگان» اقدامی کند، مجازات میشود. در کلیات این طرح از سازمان بسیج خواسته شده که افرادی را برای «امر به معروف» سازماندهی کند.
ستادی که وزارتخانه نشد
در دو دهه گذشته طیفی از نیروهای مذهبی نزدیک به بسیج و دیگر نهادهای نظامی با اعتراض به وضعیت پوشش جوانان، بارها به خود اجازه برگزاری تجمع و گشت هایی را دادهاند که به گفته خودشان، هدف آنها «امر به معروف و نهی از منکر» است. آنها میگویند این امر به معروف و نهی از منکر «از احکام عملی مسلمانان و به نظر شیعیان از فروع دین اسلام» است. به همین دلیل وظیفه شرعی خود می دانند که در خیابانها با افراد «کم حجاب» حتی برخورد فیزیکی کنند.
با این حال، رویه حضور آمران به معروف فراز و نشیبهایی داشت.
احسان مهرابی، روزنامه نگار مقیم آلمان میگوید تلاش مجلس و طیفی از اصولگرایان برای طرح های اینچنین در حمایت از امر به معروف تازگی ندارد و از سالها پیش چنین فعالیتهایی روی داده است.
مهرابی گفت «ده سال پیش حتی بحث تشکیل وزارتخانهای برای امر به معروف و نهی از منکر در زمان دولت محمد خاتمی خیلی مطرح شد که آیت الله نوری همدانی و احمد جنتی از چهره های مذهبی صراحتا خواستار تشکیل این وزارتخانه شده بودند.»
در دوران دولت احمدی نژاد، نیروی انتظامی بخش اصلی برخورد با بی حجابی را به عهده گرفت و حضور ماموران امر به معروف در خیابانها کمرنگ شد، اما مدتی است که دوباره بحث حضور آنها در خیابان، با روی کار آمدن دولت روحانی جدی تر شده است.
موتورسواران انصار
چند هفتهای است که تشکلی موسوم به «انصار حزب الله» در تهران خواستار حضور در خیابان برای مبارزه با آنچه مظاهر فساد نامیده، شده است. انصار حزب الله شباهت هایی به «آمران به معروف و ناهی از منکر» دارد. آنها هم میگویند وظیفه شرعی شان است و تابع هیچ مجوز و اجازه ای برای برخورد با فساد نیستند.
انصار حزب الله کارنامه سیاهی در وقایع سیاسی اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد خورشیدی دارد. در ماجرای حمله به کوی دانشگاه، انصار حزب الله نقش اساسی داشت.
سه ماهی است که سران انصار حزب الله میگویند قصد ایجاد گشتهای موتوری را دارند، اما وزارت کشور ایران با این اقدام آنها مخالف است.
اکنون دولت روحانی با دو گروه مواجه است: انصار حزب الله و آمران به معروف. هر دو گروه در ماههای اخیر تجمعهای بدون مجوز برگزار کردند و همین مساله باعث شد تا روز چهارشنبه در حاشیه بررسی کلیات طرح حمایت از آمران به معروف، مجید انصاری نماینده دولت به مخالفت با این طرح بپردازد.
تبلیغ و کار سیاسی
با این که دولت مخالف طرح کلیات حمایت از آمران به معروف بود، اما مرتضی آقا تهرانی، از نمایندگان نزدیک به محمود احمدی نژاد، در دفاع از این طرح گفت که برای تهیه این طرح وقت بسیاری صرف شده که با اجرای آن امنیت کشور به هم نمیریزد.
احسان مهرابی، روزنامه نگار میگوید این طرح ایرادات زیادی دارد چون دستگاههای زیادی هستند که در حوزه امر به معروف فعالیت دارند و عملا تجمیع همه این دستگاه ها در قالب یک طرح امکان ندارد.
وی افزود «تمام تلاشهایی که برای مقابله با سبک زندگی جدید در ایران میشود، بیشتر تبلیغ است. نمایندگان مجلس قصد دارند به نهادهای انقلاب و حامیان شان نشان بدهند که نسبت به این تغییر سبک زندگی بی تفاوت نیستند.»
مهرابی به سابقه برخی طرح ها مشابه اشاره کرد و گفت «سابقه سال های گذشته نشان می دهد که تمامی طرح های اینچنینی جنبه سیاسی دارد کاربرد چندانی نداشته و عملا بعد از مدتی فراموش شده است.»
طرح مصوب امروز مجلس، تا تبدیل شدن به قانون فاصله دارد. چون جزئیات طرح حمایت از آمران به معروف باید مورد تصویب نمایندگان برسد.