برخورد قهرآمیز با معترضان در ایران، بازداشت و شلیک گلوله و ضربات باتوم، تهدید مقامات، و قطع اینترنت هیچ یک نتوانسته از ادامه اعتراضات سراسری در کشور جلوگیری کند و معترضان برای یازدهمین شب متوالی در خیابانها ماندهاند.
با وجود قطعی و اختلال شدید اینترنت، ویدئوهای محدودی از اعتراضات شامگاه سهشنبه پنج مهر منتشر شده است. انتشار ویدئوها با تأخیر یک یا چند روزه در روزهای پیشین اتفاق افتاده است.
در بلوار کشاورز تهران، شامگاه سهشنبه انبوه جمعیت شرکتکننده در تظاهرات شعار میدهند: «این سال سال خونه، سید علی سرنگونه.»
یک گزارش ویدئویی که سهشنبه شب از شهرک اکباتان تهران نشان میدهد مأموران مسلح به پنجره خانههایی که از آن شعار میدهند، شلیک میکنند.
تداوم شلیک به معترضان مسالمتجو در حالی است که محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا میگوید، شلیک با گلوله جنگی به معترضان بدون سلاح «جنایت جنگی» است.
ویدئویی دیگر از خیابان ستارخان در پایتخت، حاکی از بوق زدن اعتراضی ماشینها در آن منطقه است.
در این حال، واکنشهای مقامات جمهوری اسلامی در مقابل چهرههای فرهنگی و ورزشی حامی مردم معترض ادامه دارد و در تازهترین اقدام، علاوه بر حذف برنامه «دور همی» مهران مدیری از برنامه پاییزی شبکه نسیم، بیلبوردهای حاوی عکس شهاب حسینی نیز از سطح شهر جمع شده است.
مقامات شهری پیش از این بیلبوردهای تبلیغاتی با عکس علی کریمی و علی دایی را جمعآوری کرده بودند.
در ادامه واکنشهای جهانی، دولت آمریکا از سایر کشورها دعوت کرده است که سرکوب اعتراضات ایران را محکوم کنند.
در ادامه حمایتهای جهانی از اعتراضات سراسری ایران، شماری از ایرانیان ساکن اکوادور در مقابل سفارت جمهوری اسلامی تجمع کردند و شعار دادند: «آخوند باید گم بشه.»
ویدئویی که با عنوان تظاهرات امروز سهشنبه در کرمانشاه منتشر شده است، جمعیت زیادی را در خیابان نشان میدهد.
یک ویدئو در شهر مذهبی قم که به اعتراضات شامگاه دوشنبه مربوط است، اما تازه منتشر شده، انبوه جمعیت را نشان میدهد که در حضور نیروهای حکومتی، برای حفظ اتحاد میان معترضان شعار میدهند: «نترسید، نترسید، ما همه با هم هستیم.»
ویدیوی از گوهردشت استان البرز نیز زنی را نشان میدهد که با سربندی که روی آن نوشته شده «مهسا امینی» و با پلاکاردی در دست در تظاهرات شرکت کرده است. روی این پلاکارد شعاری علیه علی خامنهای نوشته و تأکید شده است: «ما پیروزیم!»
یک گزارش ویدئویی از سوسنگرد، در استان خوزستان، درگیری نیروهای حکومتی و معترضان را نشان میدهد. در حالی که صدای تیراندازی میآید، راوی میگوید این صحنهها مربوط به منطقه ابوذر در سوسنگرد در شامگاه دوشنبه چهار مهر است.
در سنندج، نیروهای امنیتی و یگان ویژه پیاده و موتوری با «شاتگان» برای مقابله با معترضان به خیابان آمدهاند.
یک گزارش ویدئویی از حضور زنان در خیابان با پوشش اختیاری و حجابسوزی منتشر شده که به اعتراضات ۳۱ شهریور مربوط است، اما به دلیل قطعی اینترنت، تازه مخابره شده است.
قطعی اینترنت مانع انتشار همزمان اعتراضات میشود، اما مردم همچنان در خیابانهای ایران حضور دارند و اخبار آن با تأخیر منتشر میشود.
ایرنا میگوید فرید کرمپور، عضو «یگان امداد» رباط کریم، که ۳۰ شهریور «حین انجام مأموریت کنترل اغتشاشات» زخمی شده بود، درگذشت.
همزمان با تداوم اعتراضات سراسری در ایران که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا امینی آغاز شده، گزارشها از استان سیستان و بلوچستان حاکی از آن است که امام جمعه راسک، خبر تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار به یک دختر نوجوان را تأیید کرده است.
این ویدئو منتسب به خانواده دختر نوجوان قربانی تجاوز است. گفته میشود خانوده او تحت فشار قرار گرفتهاند که شکایت نکنند.
همچنین عفو بینالملل در بیانیهای «اقدام فوری بینالمللی» برای اطمینان از پاسخگویی درباره مرگ تحت بازداشت مهسا امینی را خواستار شد.
این نهاد بینالمللی حقوق بشری اعلام کرد این تحقیقات باید «مستقل، بیطرفانه، و موثر» باشد و مظنونان در روندهای «عادلانه» قضایی به عدالت سپرده شوند.
یک گزارش تصویری، مربوط به شامگاه دوشنبه چهارم مهر، معترضان را در گوهردشت استان البرز نشان میدهد که راهپیمایی میکنند و با ایجاد صدا و دست زدن، در حال حرکتند و برخی زنان حجاب بر سر ندارند.
دانشجویان دانشگاه چمران اهواز، مرکز استان خوزستان روز سهشنبه پنجم مهر با راهپیمایی در محوطه دانشگاه، شعار دادند: «اغتشاشی در کار نیست، ما اعتراض داریم!»
در یزد نیز معترضان در خیابان شعار دادند: «ما همه مهسا هستیم، بجنگ تا بجنگیم!»
محمدعلی گرایی، قهرمان کشتی، سرکوبگران مردم را «بیشرف» و «بیوجود» خوانده است.
در این حال، برخی منابع مطلع و کارشناسان از خستگی و ناتوانی نیروهای حکومتی خبر میدهند.
از جمله احمدرضا خسروی، عضو ارشد پیشین نیروی انتظامی، میگوید، پرسنل ناجا (فراجا) خسته شدهاند و از این رو است که فرمانده انتظامی مجبور شده بیاید وسط میدان در خیابان با پرسنل صحبت کند.
به گفته او، برتری مردم به نیروهای حکومتی این است که پس از گذشت یک شب پراسترس و تلاطم و سخت، مردم میتوانند به خانه بروند و تجدید قوا کنند، اما کل بدنه پرسنل ناجا چندین روز است که در آمادهباش صد درصد هستند.
- واکنش جامعه هنری
تئاتر شهر تهران اعلام کرد اجرای عمومی آثار نمایشی این مجموعه برای «امنیت تماشاگران» تا اطلاع ثانوی به روی صحنه نمیرود.
در پی اعتراض مهران مدیری به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی و حمایت او از اعتراضات سراسری، برنامه دورهمی این چهره شناختهشده سینما و تلویزیون ایران از برنامه پاییزی شبکه نسیم صدا و سیما حذف شد.
- دردسرهای دیدار با رئیسی
انتشار عکس دیدار برخی ایرانیان ساکن آمریکا با ابراهیم رئیسی دردسرساز شده و انجمن پزشکان ایران ایرانی آمریکایی یک پزشک ساکن نیویورک را پس از شرکت در نشست دیدار با ابراهیم رئیسی اخراج کرده است.
همچنین هیئت مدیره این انجمن اعلام کرد روز شنبه جلسهای اضطراری برگزار کرده و با استناد به همان عکس، از شروین مرتضوی، رئیس انجمن شروین مرتضوی که پزشک متخصص داخلی در نیویورک است، خواسته از انجمن «فاصله بگیرد» و سمت خود استعفا کند.
خسرو کشفی، استاد سیتییونیورسیتی نیویورک، و از دیگر افرادی است که در جلسه دیدار با رئیسی حضور داشت، با عذرخواهی و ابراز پشیمانی از شرکت در آن نشست، گفت که «حامی نظام» نیست و «به دام افتاده» است و در پایان پیامش شعار «مرگ بر جمهوری اسلامی» را نوشته است.
- هشتگهای گمراهکننده و موازی
هرچند اینترنت در ایران همچنان قطع است، اما هشتگ «مهسا امینی» به پرکاربردترین هشتگ تاریخ توییتر تبدیل شده است. در این حال، گفته میشود نیروهای سایبری وابسته به حکومت، با ساختن هشتگهای موازی مثل «مهسا ایمنی»، «مهسا ایمینی»، و «مهسا امینیی» تلاش میکنند نام او را که به «اسم رمز» میان معترضان ایرانی تبدیل شده، از هشتگهای داغ توییتر خارج کنند.
- تداوم حمایتهای جهانی
در بارسلون اسپانیا، شماری از شهروندان به شیوه سنتی با طبل زدن، آن طور که در دهه محرم ایران مرسوم است، از اعتراضات سراسری در ایران حمایت کردند و یاد مهسا امینی را گرامی داشتند.
کیم کارداشیان، بازیگر و مدل سرشناس آمریکایی، در چند استوری اینستاگرام به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی و اوج گرفتن اعتراضها در ایران اشاره کرده و نوشته است: «ایرانیان مبارزه میکنند تا ایران را پس بگیرند.»
پینار دنیز، بازیگر ترکیهای، در چند استوری اینستاگرامی، با اشاره به مهسا امینی از اعتراضات ایران حمایت کرده و نوشته است: «رژیم ایران ۱۸۰ نفر را تاکنون کشته تا ثابت کند که مهسا امینی را نکشته است.»
- آمار جانباختگان اعتراضات
بر اساس آمار گردآوری شده در سازمان حقوق بشر ایران تا دوشنبه چهارم مهر، «دستکم ۷۶ تن» در جریان سرکوب اعتراضات سراسری جاری در ایران کشته شدهاند که در میان آنها «دستکم ۶ زن» و «چهار کودک» ثبت شده است.
نام شش زن جانباخته در جریان اعتراض به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی، مینو مجیدی، حنانه کیا، حدیث نجفی، غزاله چلاوی، هاجر عباسی، مهسا موگویی، اعلام شده است.
برخی منابع نیز از کشته شدن دختر دانشآموز ۱۶ ساله به نام سارینا اسماعیلزاده خبر دادهاند.
حجاب برای زنان که بیش از چهار دهه به عنوان نمادی از کنترل بر بدن زن از سوی جمهوری اسلامی اجباری بود، اما همواره زنان در مقابلش مقاومت کردهاند، پس از جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت گشت ارشاد، موجب خشم عمومی و اعتراضات سراسری علیه جمهوری اسلامی شده است.
تصویری از یک دیوارنوشته در ایران با این مضمون در رسانههای اجتماعی منتشر شده است: «بعد از مهسا همه چیز به یک مو بند است.»
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
این دور از اعتراضات در تمام استانهای ایران جریان داشته است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.