سرنوشت دهها هزار نفر از پناهندگان اویغور که با خطر اخراج احتمالی از ترکیه به چین روبرو هستند، ممکن است به یک پرونده سیاسی خجالت آور برای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، تبدیل شود؛ چرا که اردوغان مدت زیادی است خود را به عنوان یک مدافع حقوق مسلمانان در سطح جهان معرفی کرده است.
به نوشته بخش انگلیسی صدای آمریکا، مرال آکشنر از حزب «نیک» که یک حزب راست-میانه ترکیه به شمار می رود روز چهارشنبه ۸ بهمن، در سخنانی خطاب به معاونان پارلمانی خود، برای محکوم کردن قانونگذاران حزب اردوغان، و با اشاره به ادعاهای مقامات دولت اردوغان در حمایت از اویغورها گفت که آنها خود را بزرگترین مدافع مسلمانان میدانند، اما فریاد کسانی را که «به خاطر بیان این که مسلمان ترک هستند، زیر شکنجه قرار دارند» نمیشنوند.
پخش مستقیم سخنان آکشنر از تلویزیون دولتی ترکیه در زمانی که وی یک آواره اویغور را برای سخنرانی دعوت کرد، قطع شد و تلویزیون دولتی نیز هیچ توضیحی برای قطع سخنان وی نداد. اما هشتگی با این مضمون که حزب عدالت و توسعه اردوغان خواهان سکوت درباره مسئله اویغورها است، در شبکههای اجتماعی به طور گسترده منتشر شد.
اردوغان که مدام غرب را به بدرفتاری با مسلمانان و اسلامهراسی متهم میکند و هدف حملات خود قرار میدهد، از سرزنش کردن علنی چین به خاطر رفتاری که با اقلیت اویغور دارد، خودداری کرده است.
برخی منتقدان میگویند که چین تنها زمانی با ارسال محمولههای واکسن ویروس کرونا به ترکیه موافقت کرد که یک توافق برای استرداد افراد با ترکیه نهایی شد؛ اتهامی که ترکیه آن را رد کرده است.
کارشناسان هشدار داده اند که حقوق حدود ۵۰ هزار اویغوری که به ترکیه پناه بردهاند و با مردم ترکیه شراکت زبانی، فرهنگی، و مذهبی دارند با توافق اخیر مربوط به واکسن ویروس کرونا میان آنکارا و پکن به خطر افتاده است. ترکیه خانه بزرگترین جامعه اویغور مهاجرت کرده از چین به شمار می رود. فعالان حقوق بشر میگویند که اویغورها در صورت بازگردانده شدن به چین با خطر مجازاتهایی نظیر اعدام روبرو هستند.