دولت اسلامی عراق و شام، گروه منشعب از القاعده که بخشهای بزرگی از سوریه و عراق و را به تصرف خود در آورده است، تأسیس یک «خلافت اسلامی» جدید را بطور رسمی اعلام کرد و از مسلمانان در سراسر جهان خواست با آن بیعت کنند؛ اقدامی که میتواند روابط میان گروههای شبهنظامی سنی را بیش از پیش آشفته کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه در مقالهای با اشاره به این موضوع نوشت، این گروه سنی افراطی که توانسته است سرزمینهایی در مجاور مرزهای مشترک عراق و سوریه را تصرف کند، با اتصال این مناطق اشغال شده در شرق عراق و غرب سوریه، عملاً با پاک کردن مرزهای مشترک بین دو کشور و اتصال دو شاخه آن گروه در دو کشور، بستری برای تاسیس منطقه تحت اختیار خود ایجاد کرده است.
سخنگوی دولت اسلامی عراق و شام (داعش) اعلام کرد که فرمانده آن گروه، ابوبکر البغدادی، رئیس این خلافت جدید است و از همه مسلمانان در همه جای دنیا – و نه فقط آنهایی که در آن منطقه و تحت نفوذ آنها هستند – خواست که با خلیفه جدید پیمان وفاداری ببندند.
ابومحمد العدنانی در سخنانی که از طریق یک فایل صوتی در فضای مجازی (اینترنت) منتشر شد، گفت «به خلیفه خود گوش فرا دهید و از او اطاعت کنید. از سرزمین خود که هر روز توسعه مییابد، حمایت کنید.»
او همچنین اعلام کرد که از این پس، در اسناد و مکاتبات خود، به جای «دولت اسلامی عراق و شام»، فقط از عبارت «دولت اسلامی» استفاده خواهد شد.
اما بنابر گزارش آسوشیتدپرس، اعلام تاسیس خلافت توسط آن گروه، در نخستین روز ماه رمضان، میتواند زمینهساز بروز موجی از اختلافات و درگیریها میان گروههای مختلف شبهنظامی سنی شود که در طول حملات رعدآسای خود در عراق در چند هقته اخیر، به نوعی همپیمانی با یکدیگر دست یافته بودند.
به باور ایمن الطمیمی، تحلیلگر سیاسی که تحرکات پیکارجویان اسلامی در عراق و سوریه را پیگیری میکند، اگر گروههای شورشی در عراق «به امید تقسیم قدرت با داعش بودند، دیگر حالا بهانهای برای همکاری با آن گروه ندارند.»
با گفته او چشمانداز اختلافات داخلی میان این گروهها بطور قطع افزایش یافته است.
به گزارش آسوشیتدپرس شاید این اعلام موجودیت، بیشترین تاثیر را در سطوح بینالمللی جنبشهای جهادی، بویژه در آینده روابط با القاعده داشته باشد.
القاعده، گروه افراطی تروریستی که توسط اسامه بنلادن تاسیس شد و حملات تروریستی یازدهم سپتامبر در نیویورک آمریکا را سازماندهی و اجرا کرد، سالهاست که طلایه دارد گفتمان جهادی در سطح بینالمللی است، اما اکنون این خلافت اسلامی جدید، کاری را میخواهد انجام دهد که القاعده هرگز انجام نداده است؛ یعنی تاسیس و کنترل سرزمینهای خودمختار وسیعی در قلب جهان اسلام.
چارلز لیستر از محققان مرکز بروکینگز در دوحه در گفتگویی کتبی در این باره با آسوشیدپرس میگوید «این اعلامیه، تهدید بزرگی برای القاعده و موقعیت آن در رهبری گروههای جهادی در سطح بینالملل است.»
به باور لیستر نسل جدید جهادیون در سطح بینالملل، بیشتر و بیشتر به سمت خلافت اسلامی گرایش پیدا میکنند؛ به این دلیل که شاهد ظرفیتها و توانییهای این گروه برای رسیدن فوری به نتیجه مورد نظر از طریق روشهای بیرحمانه و خشن بودهاند.
گروه پیکارجویان «خلافت اسلامی» زمانی به القاعده عراق وابسته بود، اما اوائل سال جاری میلادی، رهبر القاعده، بغدادی را به دلیل آن که سودای برپایی یک خلافت اسلامی را در سر داشته و از دستورات القاعده پیروی نمیکند، طرد کرد.