لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
چهارشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۵۶

جهادگران سنی در کمین تمدن باستانی بین النهرین


نشریه اینترنتی «دیلی بیست» در ابتدای گزارشی درباره خطر بالقوه‌ای که اماکن باستانی بابل در عراق را تهدید می‌کند، به روایتی از کتاب مقدس درباره حمله «گرگ آسای» سناخریب، پادشاه آشور به نینوا اشاره می‌کند و می‌گوید امپراطوری های آشور و بابل در عهد عتیق، به عنوان نمونه‌هایی از دوران شکوه و بی‌رحمی و بی‌خدایی بر پایه ظلم ذکر می‌شوند. از نیمه قرن ۱۹ میلادی، باستان شناسان برای حفاری‌های عظیم و بیرون کشیدن بازمانده تمدن باشکوه بین النهرین – عراق فعلی – از زیر خاک تلاش بسیار کرده اند.

تاکنون اثری از باغ عدن در کرانه دجله و فرات کشف نشده، اما کشف نینوا، پایتخت سناخریب، یکی از اکتشافات پرافتخار در این منطقه است که ناحوم نبی، از پیامبران یاد شده در عهد عتیق آن را «شهر خون، دروغ، تاراج و قربانی‌های بسیار» توصیف کرده است.

دیلی بیست حمله بی‌رحمانه و برق آسای ماه گذشته نیروهای داعش به موصل و نینوا را نیز مانند لشکر سناخریب به حمله گله گرگ‌ها تشبیه می‌کند، با یک تفاوت: این بار مهاجمان به جای زره و سپر به کلاشنیکوف و اتومبیل‌های پیشرفته جنگی مجهز بودند و پرچم دولت اسلامی عراق و شام را تکان می‌دادند.

کمی پس از حمله، ابوبکر البغدادی، رهبر خودخوانده جهادگران تندروی سنی به سراغ موزه موصل رفت؛ موزه‌ای که به دنبال حمله آمریکا به عراق و شروع جنگ، و در جریان آشوب‌ها غارت شد و پس از چند سال بازسازی، با گنجینه کامل در آستانه بازگشایی بود.

تجربه سوریه به مسئولان موزه یاد داد که بخش بزرگی از سرمایه تشکیلات البغدادی از فروش عتیقه‌های غارت شده از موزه‌ها در بازار سیاه عاید می‌شود. حال این خطر در کمین گنجینه تنها موزه موصل است. دیلی بیست می‌گوید مسئولان موزه ملی عراق نمی‌دانند برای جلوگیری از چنین سرنوشتی، در نبود استراتژی و منابع پشتیبانی چه از دستشان برمی‌آید.

دیلی بیست به نقل از عباس قریشی، مدیر برنامه احیا در وزارت توریسم و باستان شناسی عراق می‌گوید «مسئله به موزه‌ها محدود نمی‌شود. موصل چهارراهی است در میانه ۱۷۹۱ نقطه باستانی عراق، که از جمله چهار پایتخت امپراطوری آشور را دربردارد. قریشی می‌گوید: «ارتش عراق مجبور خواهد شد در کنار این مناطق باستانی دست به عملیات بزند. جهادیون مناطق را ویران خواهند کرد و خواهند گفت که کار ارتش عراق بوده.» این مدیر اماکن باستانی به دیلی بیست گفت «ما از آمریکا و اروپا، بخصوص آمریکایی‌ها می‌خواهیم که موقعیت را درک کنند و برای مداخله نظامی بر دولت‌هایشان فشار آورند ... در یک جنگ متعارف، تانک و توپ به مناطق باستانی آسیب می‌زند، اما هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا مجهز به سیستمی هستند که می‌تواند بدون آسیب به مناطق مجاور، هدف را نشانه برود.»

دیلی بیست می‌گوید احتمال وقوع چنین امری از سوی دولت باراک اوباما اندک است. به نوشته این نشریه حفاری دست کم ۱۷۰ سال گذشته منجر به کشف قصر سناخریب و مجسمه‌های بزرگ شیر و گاو با سر انسان شد و کتیبه‌های بزرگ منقش به کنده‌کاری‌های شکار شیر به موزه بریتانیا منتقل شد. غیر از مجسمه‌ها و کتیبه‌ها، نسخ قدیم اسلامی، مسیحی و بت پرستان بسیاری نیز در منطقه موصل که سر راه شرق دور به خاور میانه و اروپا بود، در خطر نابودی است.

نیروهای جهادی، کمی پس از ورود به موصل، به کارمندان موزه گفتند که مجسمه‌های قدیمی «غیراسلامی» هستند. به گفته مقامات محلی در موصل گزارش‌های اولیه حاکی از تخریب مجسمه‌ها به نظر شایعه بودند و عکس‌هایی از مجسمه‌های تخریب شده‌ای که در رسانه‌های اجتماعی پخش می‌شود، به سوریه نسبت داده شده است. اما دولت اسلامی منشوری صادر کرده و از جمله در آن از لزوم تخریب «بت‌های دروغین» یاد کرده است.

جهادگران سنی تاکنون اماکنی چون مقبره‌های مقدس و مساجد شیعیان، مقبره یک شاعر محبوب محلی و یک مورخ عرب را تخریب کرده‌اند. مردم موصل اعتراض چندانی نکردند و فقط یک روز حول یکی از مساجد جمع شدند، اما بولدوزرهای خلافت اسلامی، در تاریکی شب آنجا را با خاک یکسان کرد.

نیروهای تحت سرکردگی ابوبکر البغدادی، هفته گذشته وارد موزه موصل شدند، قفل انبارها را شکستند و ساختمان را تصرف کردند. مدیر موزه ملی موصل گفت «آنان می‌گویند منتظر دستور البغدادی هستند تا تمام مجسمه‌ها را ویران کنند.» دیلی بیست می‌گوید البغدادی احتمالا در انتظار فرصتی است تا با صدور دستور تخریب، بیشترین توجه جهانی را جلب کند.

نویسنده دیلی بیست در انتها، موقعیت آثار باستانی موصل را با آنچه که در سال ۲۰۰۱، طالبان بر سر مجسمه‌های عظیم بودا در بامیان افغانستان آوردند مقایسه می‌کند و می‌نویسد آن زمان رهبران غربی کاری جز ابراز تاسف نکردند و نتیجه این شد که چند ماه بعد، طالبان به اماکن شاخص جهانی حمله کردند: آسمان خراش‌های سازمان تجارت جهانی در نیویورک.

XS
SM
MD
LG