در آستانه برگزاری سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، گفتگوهای وزیر خارجه و رییس جمهوری اسلامی ایران با رسانه‌های جمعی و ایراد سخنرانی در اندیشکده‌های آمریکایی به عنوان سنتی بی‌بدیل در رساندن پیام تهران به افکار عمومی و نخبگان کشوری که بیش از سه دهه با آن رابطه سیاسی نداشته در آمده است.
این راه اما دو سویه نبوده است و دولتمردان غربی راه پرسانسور و ناهمواری را در رساندن دیدگاهایشان به مردم ایران داشته و دارند. دولتمردان غربی معمولا نمی‌توانند با رسانه‌های داخل ایران بی‌پرده گفت و گو کنند و جمهوری اسلامی از ابزارهای فراوانی برای جلوگیری از شکل گیری ارتباط با افکار عمومی داخل ایران بهره می‌جوید؛ روش‌هایی مانند ایجاد پارازیت بر برنامه‌های ماهواره‌ای پارسی زبان تا سانسور سخنان مسوولان غربی با ترجمه‌های ناقص که گاهی تا مرز تحریف پیش می‌رود.
اما آیا با روی کار آمدن دولت معتدل و پراگماتیک حسن روحانی و گزینش محمد جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه، دو تنی که سالها در غرب تحصیل کرده‌اند، می‌توان امیدی به گشایشی در این جاده یکسویه داشت.
آیا استفاده روحانی و ظریف از شبکه‌های اجتماعی که در ایران محدود و محصور شده به عنوان وسایلی نوین و عامه پسند در بسته بندی و ارائه آسان نظرات جمهوری اسلامی برای مخاطبان عام، را می‌توان به عنوان گشایشی در فضای دریافت خبرهای بدون ممیزی برای مردم ایران دانست؟
آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی، روحانی، و ظریف، در فیس بوک یا توییتر حساب دارند و صفحه فارسی فیس بوک آقای ظریف ۹۰۰ هزار بازدیدکننده دارد، حال آنکه ایرانیان صرفا با استفاده از انواع فیلتر شکن می‌توانند به این شبکه‌های اجتماعی دست یابند.
آقای ظریف که در این روزها در نیویورک به سر می‌برد، در سخنرانی در شورای روابط خارجی و مصاحبه با رسانه‌های آمریکا به تشریح قرائت ایران از برنامه هسته‌ای پرداخته و از آنچه وی "سیاست‌های اشتباه آمریکا در تحریم‌های ایران" یاد کرد به شدت انتقاد کرد.
وی همچنین از فرصتهای به دست آمده استفاده کرد و درباره تعداد سانتریفیوژها، دستگا‌ه‌های غنی‌سازی اورانیوم، که هم اکنون به عنوان مهمترین اختلاف در مذاکرات هسته‌ای در آمده سخن گفت و بر دیدگاه تهران که خواستار حفظ تعداد سانتریفیوژهاست تاکید کرد.
روحانی نیز در مصاحبه با شبکه ان بی سی آمریکا نه تنها صداقت واشنگتن در مبارزه با پیکار جویان خلافت اسلامی (داعش) را زیر سووال برد بلکه تلویحا دولت آمریکا را به رو راست نبودن با مردمش متهم کرد. او گفت:
"خوب است مردم امریكا این سوال را مطرح كنند که این گروههای تروریستی كه سالهاست در این منطقه مشغول كشتار هستند چرا دولت امریكا علیه آنها سخنی نگفته و علیه آنها اقدامی انجام نداده است و فقط زمانی كه تحت فشار افكار عمومی مردم آمریكا قرار گرفت، تصمیم گرفت به بمباران‌های بی‌حاصل و كم اهمیت اقدام کند."
در این سو اما مسوولان جمهوری اسلامی تاکنون به دولتمردان آمریکایی و غربی اجازه گفتگوی بی‌پرده آنها با مردم ایران را نداده‌اند.
پیامهای نورزوی پریزیدنت باراک اوباما هیچگاه از رسانه‌های ایران پخش نشد و فقط تعدادی کمی از مردم ایران از طریق برنامه‌های ماهواره‌ای آنرا دیدند.
فقط به تازگی و با شروع به کار دولت روحانی، تعدادی روزنامه و خبرگزاری ایران مصاحبه‌هایی بدون ممیزی وکوتاه با آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا انجام دادند.
این گفتگوها را می‌توان فتح بابی در زمینه دو سویه شدن مسیری دانست که در آن مقامات آمریکا هم می‌توانند مردم ایران را مخاطب قرار دهند.
چندی پیش ستاره درخشش، رئیس بخش فارسی صدای آمریکا در مقاله‌ای اشاره‌ای به خواست همکاران روحانی به باز کردن فضای رسانه‌ای ایران کرد.
وی در نوشتاری در روزنامه نیویورک تایمز در شماره روز سه شنبه ۲۴ ژوئن نوشت که: "مقام‌های ایران، گیریم به اکراه، پذیرفته‌اند که جلوگیری از دست‌یابی مردمی که تشنه آگاهی از جهان خارج‌اند، به ابزارهای فیلترشکن برای ورود به اینترنت، کاری غیرممکن است."
وی به صحبت‌های وزیر ارشاد کابینه روحانی، علی جنتی در تهران که گفته بود "نمی‌توانیم ...به بهانه‌ی حفظ ارزش‌های اسلامی، جلوی رشد و توسعه را در کشور بگیریم" اشاره کرده بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به این که ۷۱ درصد از مردم تهران ماهواره دارند و از طریق ماهواره به برنامه‌های تلویزیون های خارجی دسترسی دارند، و با توجه به این که داشتن ماهواره جنبه مجرمانه دارد، گفت: "این مسئله به این معنا است که این جمعیت از مردم هر شب مشغول کار خلاف قانون هستند."
از گفته‌های وی چنین بر می‌آید که وی به این نتیجه رسیده است که روش‌های سانسور فیزیکی راه به جایی نخواهد برد و در عصر شبکه‌های اجتماعی نمی‌توان مردم را از دسترسی به اطلاعات روز باز داشت.
برخی کارشناسان بر این باورند که باز کردن درهای بسته رسانه ای در ایران از عهده روحانی و همکارانش در کابینه بر نمی آید، زیرا کسانی هستند که به رسانه به عنوان مقوله امنیتی و نه مقوله فرهنگی می نگرند.
افکار عمومی در ایران و آمریکا که هنوز در برخی از محافل در ایران از آن به عنوان شیطان بزرگ نام برده می‌شود، بی‌صبرانه منتظر فرجام مذاکرات هسته‌ای که دولت روحانی در حال پیشبرد آن است، هستند.
کارشناسان نیز معتقدند با باز شدن قفل این گفتگوها، خیلی از درهای بسته دیگر نیز گشوده خواهد شد.
حال باید منتظر ماند و دید که آیت الله خامنه‌ای تا چه حد حاضر به گشودن دری‌ست که یک دهه بسته مانده است.
