ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا از نقش مهم علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در به نتیجه رساندن بخش فنی مذاکرات اتمی قدردانی کرد.
او در سخنان خود که روز سهشنبه دوم فوریه در جلسه اندیشکده وودرو ویلسون بیان شد، توضیح داد که حضور آقای صالحی در بخش فنی این مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی بسیار مهم بود و به کوتاه شدن زمان گفتوگوها بسیار کمک کرد.
آقای مونیز گفت که آمریکا و چین قرار است در طراحی جدید نیروگاه اراک به طوری که از پلوتونیم آن نتوان برای تولید بمب هستهای استفاده کرد، با ایران همکاری کنند.
وزیر انرژی آمریکا گفت: "قرار است ایران با مدیریت خود و با همکاری جامعه بینالمللی رآکتور جایگزین را در اراک بسازد. در این پروژه مشترک که با مدیریت ایران انجام میگیرد، جامعه بینالمللی، بویژه ایالات متحده و چین همکاری خواهند داشت. ما در این پروژه نیروگاهی را طراحی و راستی آزمایی می کنیم که هدف از آن جلوگیری از دسترسی ایران به میزان پلوتونیمی است که با آن مسیر دیگری را طی کند."
به گفته وی، البته در چارچوب توافق برجام، ایران موظف است که سوخت استفاده شده در نیروگاه جدید را در طول حیات کاری آن به خارج ارسال کند و همچنین قرار است که ایران طی ۱۵ سال آینده به سمت ساخت نیروگاه آب سنگین نرود.
وزیر انرژی آمریکا همچنین درباره کاهش چشمگیر دستگاههای سانتریفیوژ و کاهش انباشت اورانیوم غنی شده گفت که این امر زمان گریز اتمی ایران را افزایش داده است.
وی توضیح داد که ایران هم اکنون برای تولید اورانیوم غنی شده مورد نیاز برای ساخت بمب حدود یکسال زمان نیاز دارد، در حالیکه پیش از توافق و با توجه به مواد و زیر ساخت اتمی ایران، این مدت زمان حدود دوماه بود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه در صورت عدول ایران از تعهدات خود آمریکا تا چه اندازه توانایی بسیج گروه پنج به علاوه یک را برای بازگشت دوباره تحریم ها دارد گفت همه شرکتها باید بدانند که همه موارد تحریمی از ایران برداشته نشده است.
او گفت: "باید یادمان باشد که ایران کماکان تحت تحریمهای بسیاری قرار دارد. تحریم ها مربوط به برنامه اتمی برداشته شده است و نه موارد دیگر. خیلی از شرکت ها خواستار ورود به بازار ۸۰ میلیون نفری ایران هستند اما شرکت ها باید با چشم باز وارد بازار ایران شوند و مراقب احتمال بازگشت دوباره تحریم ها باشند، محدودیتهای باقی مانده شامل سرمایه گذاریهای جدید نیز میشود."
آقای مونیز گفت که اگر چه ایران هنوز پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای را تصویب نکرده است، اما اقدامات خود را در چارچوب این توافق، انجام میدهد.
وی افزود: که زمان پاسخگویی ایران به درخواست آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازدید از سایتهای مشکوک در چارچوب توافق برجام ۲۴ روز تعیین شده است و این زمان کافی برای رسیدگی به هرگونه ادعایی است.
به گفته وی آژانس با انواع فن آوری های پیشرفته تمامی سایت ها ایران را تحت نظارت خود دارد و علاوه بر این تهران برای خرید مواد و دستگاه های مرتبط با برنامه اتمی خود ملزم است که به گروه خاصی مراجعه کند.
توافق اتمی ایران موسوم به برجام ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ پس از دوسال مذاکره فشرده به دست آمد و از روز بیست و ششم دیماه، پس از طی شدن مقدمات آن، به اجرا گذاشته شد.