در حالی که مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی با هدف دستیابی به یک توافق جامع و نهایی، هشت روز مانده به پایان مهلت تعیین شده، به مرحله حساسی رسیده است، رهبر جمهوری اسلامی ایران در تشریح آنچه که «خطوط قرمز» ایران در مذاکرات هسته‌ای خواند، گفت لغو تحریم‌ها نباید به اجرای تعهدات ایران در توافق احتمالی منوط شود.
آیت‌الله علی خامنه‌ای سه‌شنبه شب در دیدار با سران سه قوه و مسئولان ارشد حکومت ایران گفت، تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی – چه مربوط به شورای امنیت سازمان ملل متحد، چه کنگره و چه دولت آمریکا – باید «فوراً هنگام امضای موافقتنامه لغو، و بقیه تحریم‌ها هم در فواصل معقول برداشته شود.»
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، سوم آذر ۱۳۹۲ به توافقی اولیه برای حل پرونده هسته‌ای ایران دست یافتند، که قرار بود ظرف یک سال به توافق نهایی تبدیل شود. این مهلت بعداً تا پایان ماه ژوئن سال جاری (نهم تیر ماه ۱۳۹۴) تمدید شد.
در صورت رسیدن به توافق جامع و نهایی، محدودیت‌هایی بر روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال خواهد شد و در ازای آن، بخشی از تحریم‌های اعمال شده به دلیل فعالیت‌های اتمی ایران، لغو خواهند شد.
به گفته آیت‌الله خامنه‌ای، که سیاست‌های ایران در گفتگوهای اتمی جاری تحت نظر او تعیین می‌شود، لغو تحریم‌ها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود و روند اجرایی لغو تحریم‌ها نیز باید با روند اجرای تعهدات ایران متناظر باشد.
وی در بخشی از سخنان خود گفت، اولین خط قرمز ایران این است که «ما برخلاف اصرار آمریکایی‌ها، محدودیت‌های بلندمدت ۱۰، ۱۲ ساله را قبول نداریم و مقدار سال‌های مورد قبول محدودیت را به آنها گفته‌ایم.»
در «فکت شیت» یا «گزاره برگ» توافق جامع ایران و گروه ۱+۵ که ایالات متحده پس از تفاهم سیاسی لوزان بین منتشر کرد، آمده است که ایران اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای اش، از جمله فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم، را برای مدت ۱۵ سال پذیرفته است.
رهبر جمهوری اسلامی ایران همچنین ادامه کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز، حتی در زمان محدودیت، را دومین خط قرمز ایران دانست و گفت خواسته طرف مقابل که می‌گویند در این مدت ۱۲ سال هیچ کاری نکنید، یک «حرف زور مضاعف و غلط مضاعف» است.
وی افزود «ما با موکول کردن اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس (بین‌المللی انرژی اتمی) مخالفیم، چون آژانس بارها ثابت کرده مستقل و عادل نیست؛ بنابراین ما به آن بدبین هستیم.»
این در حالی است که این نهاد نظارتی هسته‌ای سازمان ملل متحد وظیفه راستی‌آزمایی تعهدات ایران و تایید صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را بر عهده دارد، و در فکت شیت آمریکا نیز بر این مهم تاکید شده است.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اواخر خرداد ماه گفت در صورتی که تهران به اقدام‌های ذکر شده در بیانیه لوزان عمل کند، برطرف کردن ابهام‌های موجود درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران، در زمانی منطقی امکان‌پذیر خواهد بود.
آمریکا و همپیمانان آن می‌گویند تهران در پوشش یک برنامه صلح‌آمیز، درصدد دست یافتن به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای است. ایران این اتهام را رد می‌کند و می گوید هدف از این برنامه تولید انرژی و کاربرد فناوری هسته‌ای در امور پزشکی و کشاورزی است.
آقای خامنه‌ای همچنین با اشاره به روند مذاکرات از ابتدا تاکنون، گفت «تأمل و مطالعه در روند مطالبات آمریکایی‌ها نشان می‌دهد هدف آنها ریشه کن کردن صنعت هسته‌ای ایران، از بین بردن ماهیت هسته‌ای کشور و تبدیل آن به یک کاریکاتور و تابلوی بی‌محتوا است.»
این در حالی است که ایالات متحده حق ایران برای در اختیار داشتن یک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای در چارچوب قوانین بین‌المللی را محترم شمرده، اما با توجه به برخی موارد پناهنکاری که در گذشته صورت گرفته است، از تهران می‌خواهد با انجام اقدامات عملی و قابل راستی‌آزمایی، صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود را ثابت کند.
