نوشته: دکتر جلال پارسایان
رویدادهای تروریستی چهارشنبه ۱۷ خردادماه در تهران، با آن که برخی ابعاد آن همچنان در هاله ابهام قرار دارد، یکی از وخیم ترین حوادث خشونت بار از هنگام پایان جنگ هشت ساله با عراق است. این رویدادها دوران خونین نبردهای خیابانی بین سپاه پاسداران و چریک های مسلح بریده از حکومت اسلامی را در سال های نخستین انقلاب به یاد می آورد.
ولی امروز حکومت اسلامی ایران دشمنان بیشتری در مقایسه با آن سال ها دارد و عوامل مختلفی ممکن است در این حوادث خونبار دست داشته باشند. حتی ممکن است رخدادهای امروز پیش درآمد درگیری های گسترده تری در آینده نزدیک باشد.
به آسانی می توان گفت که ممکن است گروه های ناراضی در کشور تصمیم به انجام این عملیات گرفته باشد. زیرا بحران اقتصادی هر روز وخیم تر می شود و رشوه خواری و اختلاس در قشر بالای حاکمیت افزایش می یابد.
درگیری های جنگی ایران در سوریه و یمن و عراق، در کنار مبالغ کلانی که برای حزب الله لبنان هزینه می شود، و از سرگیری اعطای کمک های مالی به حماس (که پس از بحران قطر دوباره دست تقاضا به سوی حکومت اسلامی ایران دراز کرده است)، توان مالی و اقتصادی دولت را بسیار ضعیف کرده و موجب ایجاد نارضایی از جانب قشرهای بزرگی از مردم گردیده است.
ولی این احتمال نیز مطرح است که عربستان سعودی در پشت این ماجراهای خونین قرار داشته باشد. دولت ریاض از سال گذشته پیکار بی امانی را با حکومت ایران آغاز کرده که نه فقط جنبه دیپلماتیک و سیاسی دارد، بلکه در صحنه های مختلف عملیاتی و تبلیغاتی نیز به چشم می خورد.
این احتمال نیز مطرح است که عربستان سعودی در پشت این ماجراهای خونین قرار داشته باشد. عربستان می کوشد اقلیت های قومی را در ایران علیه رژیم تشویق کند. ایران پیشتر با حوثی های یمن عربستان را مورد حمله قرار داد. اگر عربستان در عملیات چهارشنبه در تهران دست داشته، شاید خواسته است نشان دهد که قادر است در پایتخت حکومت اسلامی ایران نیز به عملیات مسلحانه دست بزند.
در ارزیابی های اخیر آمده بود که عربستان می کوشد اقلیت های قومی را در ایران علیه رژیم تشویق کند. این اتهام از جانب مقامات وزارت اطلاعات نیز بارها تکرار شده بود.
شیعیان حوثی در یمن که از جانب حکومت اسلامی ایران پشتیبانی می شوند، تهدید کرده بودند که با موشک هایی که در اختیار دارند می تواند حتی ریاض پایتخت عربستان را هدف قرار دهند. آن ها چندین بار نقاطی را در داخل خاک عربستان به موشک بسته بودند. بنابراین، اگر عربستان در عملیات چهارشنبه در تهران دست داشته، شاید خواسته است نشان دهد که قادر است در پایتخت حکومت اسلامی ایران نیز به عملیات مسلحانه دست بزند.
داعش تا کنون مسوولیت بسیاری از عملیات تروریستی در چندین نقطه جهان را به عهده گرفته است که برخی از آن ها توسط آگاهان امور بی اعتبار ارزیابی شده است. ولی این احتمال نیز که عوامل داعش آمران و عاملان این رشته عملیات تروریستی بوده اند چندان دور نیست. دست کم یک دهم از شهروندان ایرانی اهل تسنن هستند و وزارت اطلاعات در گذشته بارها اعلام کرده که شبکه های وابسته به داعش شناسایی و منحل شده اند.
این حقیقت که تروریست ها ساختمان پارلمان ایران و آرامگاه بنیانگذار حکومت را برای انجام عملیات مسلحانه خود برگزیدند و همچنین این واقعیت که آن ها در ساختمان مجلس به گروگانگیری دست زدند و شماری از افراد سپاه پاسداران را به اسارت گرفتند، و همچنین اقدام انتحاری در آرامگاه آیت الله خمینی نشان می دهد که طراحان این تعرض افرادی با تجربه بوده و از امکانات گسترده لجیستیک در داخل ایران برخوردار بوده اند.