پنج روز بعد از سخنرانی پرزیدنت ترامپ، رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به سخنان و تصمیمات اخیر رئیس جمهوری آمریکا در قبال برجام، اعلام کرد که ایران تا هنگامی که همه طرفهای امضا کننده توافق هستهای به آن متعهد باشند، ایران از آن خارج نمیشود.
به گزارش رسانههای ایران، آیت الله علی خامنهای روز چهارشنبه ۲۶ مهر با بیان این مطلب اضافه کرد: «اگر طرف مقابل برجام را پاره نکند ما از آن خارج نمیشویم اما اگر آن را پاره کند ما آن را ریز ریز میکنیم.»
او پنج روز پس از آن سخن گفت که پرزیدنت ترامپ در سخنانی از تایید پایبندی ایران به برجام خودداری کرد و از کنگره و متحدان آمریکا خواست که برای رفع نقایص برجام تلاش کنند.
پرزیدنت ترامپ روز جمعه ۲۱ مهر در تشریح سیاست جامع آمریکا در قبال ایران گفت که باید توافق هستهای توسط کنگره و متحدان آمریکا که در تدوین آن نقش داشتند، بازنگری شود.
او گفت: «من به دولت دستور میدهم از نزدیک با کنگره و متحدانمان برای رفع اشکالات بیشمار این توافق همکاری کنند تا رژیم ایران هرگز نتواند با سلاحهای اتمی جهان را تهدید کند.»
پرزیدنت ترامپ هشدار داد: «در صورتی که نتوانیم در همکاری با کنگره و متحدانمان به راه حلی دست یابیم، آنوقت توافق ملغی خواهد شد.»
او همچنین اعلام کرد که دولتش با اقدامات مخرب ایران در منطقه، برنامه موشکهای بالیستیک و فعالیتهای سپاه پاسداران مقابله خواهد کرد. رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به اینکه طبق قطعنامه شورای امنیت ایران نباید دست به تولید موشکهایی بزند که قابلیت حمل کلاهک هستهای دارند و از این رو، برنامه موشکی ایران خلاف قطعنامه شورای امنیت است.
با این حال، رهبر جمهوری اسلامی در سخنان روز چهارشنبه خود گفت که قصد ندارد پاسخ رئیس جمهوری آمریکا را بدهد. او در ادامه از درباره موضع گیری قدرتهای اروپایی پس از تصمیمات تازه رئیس جمهوری آمریکا گفت که از پشتیبانی اروپاییها از برجام استقبال میکند، اما این کافی نیست چرا که اروپا باید اقدامات عملی در مقابل اقدامات آمریکا انجام دهد.
استقبال ترامپ از لحن ایران
روز دوشنبه ۲۴ مهرماه، پرزیدنت ترامپ در ابتدای نشست کابینه خود، گفته بود: «تصمیمی که در مورد توافق با ایران گرفتم امری است که باید اتفاق میافتاد. باید ببینیم در مرحله دوم چه خواهد شد. ممکن است مثبت باشد ممکن است خیلی منفی باشد. ممکن است به پایان توافق بینجامد. این یک احتمال واقعیست. برخی میگویند چنین احتمالی بیشتر است. شاید هم مثبت شود. بنظر من لحن رهبران ایران تعدیل شده بود. خوشحالم از این بابت اما نمیدانم این چیز خوبیست یا خیر.»
پرزیدنت ترامپ افزود: «از اینکه لحن واکنش رهبران جمهوری اسلامی ایران ملایم بود خوشحال است. اما مطمئن نیست که آیا در پس این لحن چیز دیگری نهفته است یا خیر.»
نقش اروپایی ها
کشورهای اروپایی در پی تصمیم رئیس جمهوری آمریکا اعلام کردند که به برجام پایبند خواهند ماند. با این حال، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا گفت که اطمینان دارد متحدان آمریکا در اروپا و خاورمیانه از تصمیم پرزیدنت ترامپ، حمایت میکنند.
از سوی دیگر، زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان با بیان اینکه متحدان اروپایی آمریکا میخواهند به توافق پایبند بمانند گفت: «ما در هفتههای آتی با همه توان برای متقاعد کردن کنگره آمریکا در حفظ توافق تلاش میکنیم و برای چگونگی تغییر رفتار ایران در زمینههای دیگر سیاسی در خاورمیانه، نیز بحث خواهیم کرد.»
ترزا می نخست وزیر بریتانیا، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه با صدور بیانیه مشترک اعلام کردند که به توافق هستهای با ایران پایبند خواهند بود، اما در عین حال، از تهران خواستند در مذاکراتی سازنده برای توقف اقدامات بیثبات کنندهاش در منطقه شرکت کند.
در این بین، اسرائیل و عربستان سعودی، از منتقدان سرسخت توافق هستهای با ایران، از تصمیم پرزیدنت ترامپ استقبال کردهاند.