برای آگاهان سیاسی بسیار طبیعی بود که پرزیدنت ترامپ یکی از نخستین شخصیتهای بینالمللی باشد که در یک تماس تلفنی مستقیم انتصاب امیرمحمد بن سلمان را به سمت ولیعهدی عربستان سعودی به او تبريك بگويد. جمهورى اسلامی ایران برکناری ولیعهد پیشین و انتصاب محمد بن سلمان را «یک کودتای نرم» لقب داد.
در بیانیهای که کاخ سفید انتشار داد آمده است که «رئیس جمهوری ایالات متحده و ولیعهد جدید درباره همه امور خاورمیانه گفتگو کردند و به بررسی راههایی پرداختند که بتوان خاورمیانه را دارای ثبات و آرامش کرد. طرفین تعهد خود را برای همکاری متقابل به منظور رسیدن به این هدف ها بیان داشتند.»
شماری از دیپلماتهای خارجی که ولیعهد جدید را از نزدیک میشناسند میگویند که این جوان ٣١ ساله «همه فن حریف» است و توانایی های بسیار دارد و همزمان میتواند به بسیاری از امور داخلی عربستان و منطقه رسیدگی کند.
در سفری که پرزیدنت ترامپ به عربستان داشت، ژنرال ماتیس وزیر دفاع ایالات متحده مدت چهار ساعت با امیر محمد بن سلمان به گفتگو نشست و همه مسائل خاورمیانه را با او بررسی کرد.
تردیدی نیست که پیش از این انتصاب کشمکش سختی در دربار عربستان جریان داشته و پیروزی محمد بن سلمان را میتوان نشان اقتدار او دانست.
آگاهان در واشنگتن میگویند که ولیعهد جدید عربستان با جرد کوشنر داماد پریدنت ترامپ و همسر او ایوانکا دوستی نزدیک برقرار كرده است. پرزیدنت ترامپ، کوشنر را مامور رسیدگی به بحران خاورمیانه کرده و این دوستی متقابل میتواند بسیار سودمند باشد – تاحدی که برخی آگاهان احتمال میدهند که آمريكا نقش اصلی پیشبرد صلح بین اسرائیل و فلسطینیها را به عربستان و ولیعهد جدید آن بسپارد.
عربستان پانزده سال پیش یک طرح ابتکاری برای پیشبرد صلح و ایجاد آشتی بین اسرائیل و فلسطینیها ارائه کرد که هنوز هم آن را معتبر میداند. دولت ریاض با دولت محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی نیز مناسبات دوستانهای دارد. همزمان گفته میشود که ریاض و اورشلیم نیز به رشته همکاریهای پنهان در منطقه پرداختهاند.
ارزیابی میشود که ایران از این دگرگونی در دربار عربستان بسیار ناخرسند و حتی نگران است. انتصاب یک جوان پرانرژی و جاهطلب به ولیعهدی، جز وخیم تر کردن بحران روابط با تهران پیامدی نخواهد داشت. رفتاریک سال اخیر عربستان نشان میدهد که دولت ریاض عزم خود را جزم کرده که از این پس در برابر حکومت ایران کوتاه نیاید و انتصاب امیر محمد بن سلمان، این تصمیم را قوی تر از پیش میسازد.
این واقعیت که مقامات ارشد ایالات متحده در فرصتهای مختلف حکومت کنونی ایران را «فتنهگر» و عامل اکثر ناآرامیها در خاورمیانه میدانند، موجب دلگرمی و کوشش قاطعانه تر ولیعهد جدید عربستان میشود.