در پی وقوع حادثه‌ای مرگبار در مراسم حج امسال که منجر به کشته و مفقود شدن صدها ایرانی شده، تنش در مناسبات ایران و عربستان بالا گرفته است.
مقامات ایرانی می‌گویند که مسئولان سعودی از همکاری با نیروهای ایرانی برای خدمات‌رسانی به مجروحان و آسیب‌دیدگان خودداری می‌کنند و برخی مقامات نیز اساسا صلاحیت عربستان را برای دراختیار داشتن مسئولیت برگزاری حج زیر سوال برده‌اند.
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران سخنان روز دوشنبه خود در هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را با انتقاد از عربستان سعودی در همین خصوص آغاز کرد و گفت این افراد قربانی "بی کفایتی و سوءمدیریت مجریان" شدند و خواستار تحقیق درباره "عوامل فاجعه" شد.
در این میان نام سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در لبنان در میان زائران گم‌شده جنجالی شده است.
شبکه تلویزیونی العربیه به نقل از "منابع آگاه" عربستانی گزارش داده که "نام غضنفر رکن‌آبادی در هیچ‌یک از مبادی ورودی عربستان ثبت نشده است. همچنین بر اساس بررسی‌های انجام شده نام رکن‌آبادی در میان اسامی حجاج ایرانی نیز دیده نمی‌شود."
یک "منبع امنیتی بلندپایه" دیگر نیز به این شبکه سعودی گفته است که غضنفر رکن‌آبادی سفیر پیشین ایران در لبنان "در رأس ماموریت امنیتی در عربستان قرار گرفت و برای ادای مراسم حج با وجود پر بودن برنامه‌های کاری‌اش به عربستان اعزام شد."
پس از آن بود که سخنگو وزارت امور خارجه ایران گفت غضنفر اصل رکن‌آبادی، دیپلمات ایرانی با گذرنامه عادی خود عازم سفر حج شده است.
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه توضیح داد که تصویر پاسپورت این دیپلمات ایرانی با مهر روادید حج در اختیار مقامات سعودی قرار گرفته است.
بخش‌هایی از جامعه ایران نیز به مسئولان برگزاری حج اعتراض دارند و خواستار برخورد و پیگیری با مسئولان وقوع این حادثه هستند. روز جمعه گذشته نیز حاضران در نمازهای جمعه سراسر کشور راهپیمایی کردند.
شایعه عمدی بودن حادثه و دعوت به حفظ آرامش
ابعاد و حواشی این حادثه از سوی شبکه‌های اجتماعی نیز پیگیری می‌شود و برخی شایعات نیز پرطرفدار است. از جمله این شایعات عمدی بودن حادثه منا است که روایت‌های مختلفی از آن منتشر شده است.
کار تا آنجا بالا گرفت که سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت ایران شایعه "مسمومیت زائران با گاز سمی" را تکذیب کرد و از رسانه‌ها خواست با ارایه اطلاعات موثق و صحیح و جلوگیری از نشر شایعات، از درد و رنج خانواده جان‌باختگان بکاهند.
اما اعتقاد به عمدی بودن حادثه منا در میان مقامات ایران هم طرفدار دارد. محمدرضا نقدی، رییس سازمان بسیج عنوان کرده که "در پشت فاجعه منا آمریکایی‌ها هستند".
به اعتقاد او این حادثه طراحی شده تا مردم را از رفتن به حج منصرف کنند: " آن‌ها با این تبلیغات می‌خواهند حج را زیر سوال ببرند. شما در شبکه‌های اجتماعی ببینید که چه چیزهایی مطرح می‌کنند و در واقع این تصویر برای زشت نشان دادن چهره اسلام و بری کردن مردم از حج است. این برنامه‌ریزی بوده و دقیقا برنامه‌ریزی کردند که چه تبلیغاتی باید بشود و چه کشورهایی در این کار درگیر شوند."
در پی تداوم اظهارات تند مقامات مختلف ایرانی، احتمال برخی اعتراضات تند خیابانی نیز پیش‌بینی شده است. در همین راستا سخنگوی وزارت کشور اعلام کرد: "توصیه ما به مردم این است که مادامی که وضعیت قربانیان مشخص شود و حجاج به کشور بازگردند صبر کرده و از هرگونه اقدام شتاب‌زده‌ای خودداری کنند."
حسینعلی امیری از شهروندان ایران درخواست کرده تا "با حفظ آرامش و خودداری از اقدامات هیجان‌زده در چارچوب عقلانیت اجازه بدهند این اتفاق از مسیر مراجع قانونی دنبال شود."
