مقاله ای از توماس اردبرینک در نیویورک تایمز
مهدی کروبی، یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، در نامه ای خطاب به حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، خواستار برگزاری یک دادگاه علنی شده است. او با این کار روحانی را در شرایطی دشوار گذاشته و شکاف فزاینده ای را در جناح اصلاح طلب برجسته کرده است.
کروبی در این نامه از روحانی "طلب رفع حصر" نمی کند زیرا "این کار را در اختیار" او نمی داند.
اما حتی نفس درخواست برگزاری دادگاه برای روحانی میانه رو که پیشتر وعده پایان حصر خانگی مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد، رهبران جنبش سبز، را داده بود، دردسرساز است.
روحانی چه به درخواست کروبی عمل کند و خود را در برابر رهبر جمهوری اسلامی و حامیان تندروی او قرار دهد و چه با آن مخالفت کند در موقعیت ضعیفی قرار خواهد گرفت.
از این رو روحانی تصمیم گرفته است واکنشی به نامه نشان ندهد و بگذارد طرفداران آتشین اش در این باره حرف بزنند.
فرشاد قربانپور، از تحلیلگران سیاسی نزدیک به دولت روحانی، می گوید: "این مرد برای هیچ کاری مناسب نیست. حرف های او هیچ اهمیتی ندارند. ما، جریان اصلی اصلاح طلب، نمی خواهیم افکار عمومی را از حمایت از رییس جمهوری منحرف کنیم."
تحلیلگران معتقدند واکنش سرد به نامه کروبی از شکاف میان اصلاح طلبانی که خواهان به چالش کشیدن جدی نظام هستند و جریان میانه روی حاکم حکایت دارد.
جریان میانه رو می خواهد بر احیای اقتصاد رو به مرگ ایران تمرکز داشته باشد که نگرانی اصلی مردم عادی است. آن ها می خواهند از چالش سیاسی با تندروها و آیت الله خامنه ای پرهیز کنند زیرا معتقدند این امر آن ها را در برابر اتهام تضعیف نظام جمهوری اسلامی آسیب پذیر می کند. آن ها ترجیح می دهند در چارچوب نظام کار کنند تا مجلس جدید میانه رو در تابستان شروع به کار کند.
کروبی در نامه اش خطاب به روحانی نوشته "بر اساس تکلیفی که قانون اساسی و مردم بر عهده تان گذاشته اند، از حاکمیت مستبد بخواهید تا دادگاه علنی ام، مطابق اصل ۱۶۸ قانون اساسی، ولو با ترکیب مورد نظر ارباب قدرت را تشکیل دهد» و تاکید کرده است که «حکم صادره از این محکمه را با جان و دل پذیرا هستم و بدون در نظر گرفتن حق تجدید نظر از آن استقبال می کنم."
روحانی به سه وعده انتخاباتی اش که رسیدن به توافق هسته ای با قدرت های جهانی، لغو تحریم های غرب، و پایان دادن به انزوای ایران بود عمل کرده است، ولی در انجام وعده های اش در حوزه آزادی های فردی ناموفق بوده است. این مهم می تواند اصلاح طلبان را به لحاظ سیاسی آسیب پذیر کند از این رو ترجیح می دهند درخواست کروبی برجسته نشود.
کروبی، موسوی و رهنورد مردم را تشویق کردند در انتخابات اسفند ماه مجلس به ائتلاف اصلاح طلبان و میانه روها رای بدهند و نرخ مشارکت هم بسیار بالا رفت.
فرشاد قربانپور یک روزنامه نگار نزدیک به دولت روحانی در انتقاد از نامه کروبی، می گوید "این مرد برای هیچ کاری مناسب نیست. حرف های او هیچ اهمیتی ندارند. ما، جریان اصلی اصلاح طلب، نمی خواهیم افکار عمومی را از حمایت از رییس جمهوری منحرف کنیم."
اما روحانی اخیرا در مورد مساله رفع حصر ساکت بوده است. بسیاری از اصلاح طلبان با محدود کردن انتظارات شان از خواست های سیاسی دست کشیده و توجه شان را معطوف به بهبود زندگی مردم کرده اند.
نادر کریمی جونی، روزنامه نگار نزدیک به اردوگاه اصلاح طلبان، می گوید: "اولویت ها تغییر کرده است. در حال حاضر، همه چیز درباره بهبود اوضاع اقتصادی است نه درباره حصر خانگی. به طور عمومی هم مردم رهبران اپوزیسیون را فراموش کرده اند."
روحانی هر چند بر احیای اقتصاد تمرکز دارد ولی گاهی از برداشتن محدودیت های اینترنتی و دادن حق بیشتر به زنان صحبت می کند. اما این حرف ها با طرح های عملی پیگیری نمی شود.
فرشاد قربانپور معتقد است: "ما باید از نگرانی های تندروها کم کنیم و رهبر جمهوری اسلامی را متقاعد کنیم که دولت روحانی با افکار و سیاست های او همراه است. در غیر این صورت با مقاومت روبرو خواهیم شد."
کروبی در نامه اش به روحانی به طور غیر مستقیم علیه آیت الله خامنه ای که از محمود احمدی نژاد، برنده انتخابات بحث انگیز ۸۸، حمایت کرد موضع می گیرد: "فردی حقه باز و دروغگو... به ملت و کشور تحمیل شد."
حسین قیومی، روحانی عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری، می گوید این واژه ها فقط موجب بیزاری می شود.
کروبی در نامه اش چندین شکایت از جمله فساد فراگیر، سوء مدیریت، و جاه طلبی های سیاسی کور در نظام را مطرح کرده است و خطاب به روحانی می نویسد: "تردید نکنیم که تعلل و کوتاهی امروز نخبگان، رقم زننده هزینه های سنگین کشور و مردم در آینده خواهد بود."
تحلیلگران می گویند جنبش اصلاحات طی دهه ی گذشته به جناحی از حاکمیت بدل شد. آن هایی هم که اهل رو در رویی بودند به انزوا کشیده شدند.
علی رضا بهشتی، مشاور پیشین میرحسین موسوی، با اشاره به این که تمام انتخاب های سیاسی پیامدهایی دارد در واژه هایی که با دقت انتخاب شده اند در مصاحبه ای با روزنامه شرق هشدار می دهد: "اگر نهضت هایی بتوانند به حاکمیت رسمی یا حضور در یک قوه کشور برسند، نباید خود را از نقد بی نیاز بدانند و متوجه باشند که در فضای نقادانه می توانند به حیات خود ادامه دهند. اگر چنین نباشد به تدریج تبدیل به ضد جنبش شده و تا جایی پیش می روند که حتی اگر برخی مطالبات مطرح شده در جنبش منافع صاحبان جدید را به خطر بیندازد دو کار انجام می دهند؛ یا آن ها را قلب ماهیت می کنند یا مقابل آن می ایستند. این آفتی است که شامل حال اکثر جنبش های اجتماعی دنیا شده است."
* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
