رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که رهبری جمهوری اسلامی ایران خود را در «چرخهای معیوب» حبس کرده است که ارتباطش را با مردم خود و جامعه بینالمللی قطع کرده است.
آقای مالی در سخنانی در کنفرانسی در رم گفت تمرکز واشنگتن اکنون بیشتر بر تصمیم تهران برای تسلیح روسیه در جنگ با اوکراین و همچنین سرکوب اعتراضات در داخل ایران است و نه روی مذاکرات احیای برجام.
مالی گفت هرچه جمهوری اسلامی ایران بیشتر سرکوب کند، تحریمها بیشتر خواهد شد و «هرچه تحریمها بیشتر شود، ایران بیشتر احساس انزوا میکند.»
او افزود: «هر چه آنها بیشتر احساس انزوا کنند، بیشتر به روسیه روی می آورند. هرچه بیشتر به روسیه روی بیاورند، تحریمها بیشتر میشود، فضا بدتر میشود، احتمال دیپلماسی هستهای کمتر می شود. بنابراین درست است که در حال حاضر این چرخههای معیوب همگی خود را تقویت می کنند.»
به گزارش گاردین در روز یکشنبه، مالی در سخنانش گفت تمرکز آمریکا روی سرکوب اعتراضات در داخل و حمایت جمهوری اسلامی ایران از تهاجم روسیه به اوکراین است زیرا این حوزهها جاهایی است که تحولات در آنها در حال رخ دادند است و تمرکز آمریکا بر آنها است و آمریکا میخواهد در این حوزهها باعث تغییرات شود.
گاردین در بخش دیگری از گزارش خود اظهارات تازه آوریل هاینز، رئیس تشکیلات اطلاعات ملی آمریکا، را منتشر کرده است که گفت شواهد نگران کنندهای وجود دارد که نشان می دهد روسیه در پی تعمیق همکاری نظامی با ایران است. علی باقری، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به مسکو سفر کرده است.
گاردین به نقل از یک یک دیپلمات ارشد اروپایی نوشته است که جمهوری اسلامی ایران به خاطر تصمیمش برای تبدیل شدن به تنها کشوری که روسیه را در جنگ علیه اوکراین مسلح میکند، هزینه زیادی می پردازد. این دیپلمات گفت: «این یک اتحاد نامقدس و یک اشتباه محاسباتی بزرگ از سوی ایران است.»
مالی گفت که نمایش بعدی همبستگی آمریکا با معترضان در ایران احتمالاً در رایگیری ۱۴ دسامبر برای بیرون انداختن جمهوری اسلامی از یک کمیته سازمان ملل متحد در مورد وضعیت زنان نشان داده میشود.
این اقدام پس از رأی گیری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در مورد پیشنهادی ارائه شده از سوی آلمان و ایسلند برای تشکیل کمیته حقیقت یاب تحقیق در مورد سرکوبهای اعتراضات در ایران صورت می گیرد که جمهوری اسلامی گفته است با آن کمیته حقیقتیاب همکاری نمیکند. نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی، در نامهای به سازمان ملل از این سازمان خواست که آزار جنسی زنان در زندان را نیز بررسی کند.
احمد وحیدی، وزیر کشور جمهوری اسلامی در دولت ابراهیم رئیسی، یک «کمیته حقیقت یاب» داخلی تشکیل داده است، اما او روز یکشنبه گفت که احزاب سیاسی و نمایندگان دانشجویان در آن کمیته حضور نخواهند داشت. او گفت معترضان نمیتوانند نمایندهای داشته باشند.
برخی از دیپلماتهای ارشد اروپایی معتقدند که نقطه عطف برگشتناپذیری در ایران ایجاد شده است که رهبری جمهوری اسلامی نمیتوانند از آن بازنمیگردد. یک دیپلمات ارشد گفت: «وضعیت واقعاً ساده است. جمهوری اسلامی - رژیم - پس از ۴۳ سال عاقبت ارتباطش را با مردم خود از دست داد و این چیزی است که واقعا اهمیت دارد. این با هر چیزی که در ۴۳ سال گذشته رخ داده متفاوت است.»
این دیپلمات گفته است که جمهوری اسلامی با خودش در حال گفتگو است «اما جمعیت اصلی (مردم ایران) پیشنهادهای اصلاحات را تا حد زیادی بی ربط میدانند.»
اخیرا دادستان کل جمهوری اسلامی گفته است که گشت ارشاد تعطیل شده و درباره حجاب تصمیم گیری قرار است بشود. او جزئیات بیشتری نداده است.
دیپلمات ارشد اروپایی همچنین تنشهایی را درون حکومت در مورد نحوه پاسخگویی به اعتراضها تشخیص داد و گفت: «ناهماهنگیهای داخلی زیادی پیرامون بخشهای مختلف دستگاه امنیتی خاص از نظر واگذاری مسئولیت رسیدگی به اعتراضها وجود دارد.»
به نوشته گاردین دیپلماتها معتقدند که «از دست دادن آشکار حمایتهای داخلی از رژیم، بحثهای داخلی در ایران را در این موارد تشدید میکند که آیا انزوای خود از طریق اتحاد رو به رشد با روسیه کاهش دهد یا اینکه در عوض، برای احیای برجام تلاش کند.»
اظهارات مالی نشان می دهد که ایالات متحده معتقد است ایران مجموعه ای از تصمیمات سرنوشت ساز را اتخاذ کرده است که احیای کامل برجام را در حال حاضر از نظر سیاسی غیرممکن کرده است. اما در صورت تغییر مسیر رهبری ایران، باب دیپلماسی بسته نشده است.
جمهوری اسلامی ایران برای بار چندم گفته است که اعتراضات با تشدید سرکوبها کاهش یافته است، اما معترضان بار دیگر برای یک حضور عمده خیابانی از ۱۴ آذر به بعد برنامه ریزی کردهاند.