اعتراضات سراسری ایران روز پنجشنبه و یک روز بعد از آنکه هزاران نفر در چهلم مهسا امینی شرکت کردند ادامه یافته و در مهاباد معترضان به خیابان آمدهاند.
گفته میشود این تصویری از «ساختمان فرمانداری» مهاباد است که در آتش میسوزد:
معترضان شامگاه چهلم مهسا امینی نیز در مقابل نیروهای حکومتی که در برخی شهرها به مردم به طور مستقیم شلیک کردند، مقاومت نشان دادند.
از مهمترین تحولات خبری روز چهارشنبه همزمان با اعتراضات سراسری در ایران، گزارش جاوید رحمان به مجمع عمومی سازمان ملل بود.
گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران در پنجمین گزارش خود از وضعیت حقوق بشر در ایران، شرایط خشونت در جمهوری اسلامی ایران را «بیسابقه» خواند.
جاوید رحمان، ضمن پرداختن به وقایع پس از مرگ مهسا امینی گفت:« درگذشت این دختر ۲۲ ساله کرد در بیمارستان پس از بازداشت به دست پلیس اخلاق، با خشم مردم و «امواج عظیم اعتراضات را در سراسر کشور، و اقشار اجتماعی رو به روشد که خواستار تغییر سیاسی بودند. زنان و نوجوانان با شعار «زن، زندگی، آزادی» رهبری این اعتراضات را بر عهده دارند.»
او افزود:« چنین تحقیقاتی باید در مورد مرگ خانم امینی هم انجام شود، یافتههای تحقیقات علنی شود و همه عاملان آن پاسخگو باشند.»
در رویدادی دیگر، پس از برگزاری جلسه مجازی وزیران امور خارجه زن کشورهای آلبانی، آندورا، استرالیا، فرانسه، آلمان، ایسلند، کوزوو، لیبی، لیختن اشتاین، نیوزیلند و نروژ به میزبانی ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا در بیستم اکتبر، این وزرا، درباره آن چه در ایران میگذرد بیانیهای صادر کردند.
در این بیانیه آمده است: «ما بهعنوان وزرای امور خارجه زن، برای همبستگی با زنان شجاع ایران که از حق خود برای شرکت در تظاهرات مسالمتآمیز استفاده کرده و از حقوق انسانی خود دفاع میکنند، گردهم آمدهایم تا از زنان ایرانی که برای آیندهای بهتر خود و همه ایرانیان مبارزه میکنند، پشتیبانی کنیم.»
در ادامه این بیانیه نوشته شده: «ما اکیدا از فعالیت مدافعان حقوق بشر، بهویژه مدافعان حقوق زن، که تضمینکننده برخورداری مردم از حقوق و آزادیهای اساسیشان در سراسر جهان آزاد است، حمایت میکنیم.»
- گزارشهای ویدئویی از اعتراضات شبانه چهارشنبه ۴ آبان
معترضان در رشت با شعار «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه» به اعتراض پرداختند.
شرق تهران شب ناآرامی را پشت سر گذاشت. در این ویدیو تعدادی از معترضین موتور یکی از نیروهای حکومتی را به آتش میکشند.
شهرک آپادانا در غرب تهران صحنه راهپیمایی اعتراضی گروهی بود که شعار می دادند:« ای رهبر آزاده، قبرت شده آماده»
در مشهد معترضان ضمن راهپیمایی سرود«ای ایران» را همخوانی کردند.
شهرکنشینان اکباتان همچون شبهای گذشته به اعتراضات شبانه دادمه دادند. این بار با شعار:«توپ، تانک، فشفشه....»
اما تصاویر ارسالی به صدای آمریکا نشان میدهد که ماموران حکومتی با سلاحهای ساچمهای به سوی خانهها شلیک کردهاند.
مردم آمل با دستهای خالی در مقابل نیروهای حکومتی مینشینند و با شعار «نیروی انتظامی حمایت حمایت» سینههایشان را سپر میکنند.
شهروندان معترض در اصفهان در تظاهرات شامگاهی شعار میدهند: «میجنگیم میمیریم، ایران رو پس میگیریم.
در ارومیه معترضان میگویند: «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه»
معترضان در شهرهای مختلف ایران شامگاه چهارشنبه چهارم آبان در خیابانها حضور دارند و علیه جمهوری اسلامی و مقامات آن شعار میدهند و از جمله میگویند: «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه»
در تهران، جوانان معترض با دست خالی در مقابل شلیک مأموران حکومتی مقاومت میکنند.
در تبریز، معترضان برای جلوگیری از حرکت مأموران، خیابان را بند آوردهاند.
در منطقه تهرانسر نیز معترضان راهپیمایی شبانه برگزار کردهاند و برای «آزادی» شعار میدهند.
در منطقه تهرانپارس در شرق تهران نیز معترضان در خیابان راهبندان ایجاد کردهاند.
در اراک، نوجوانان معترض با سنگ مأموران موتورسوار را به عقبنشینی مجبور میکنند و فریاد «آزادی آزادی» سر میدهند.
معترضان در کرمانشاه آتش برافروختهاند. روشن کردن آتش در جریان اعتراضات، یکی از راههای مقابله با گاز اشکآور است.
در رفسنجان، استان کرمان، معترضان در خیابان شعار «ایرانی باغیرت حمایت حمایت» میدهند و رانندگان با بوق زدن آنها را همراهی میکنند.
در اعتراضات شبانه همدان، شهروندان شعار «مرگ بر خامنهای» میدهند.
شماری از شهروندان در محله تهرانپارس پایتخت، میگویند: «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» و «آخوند باید گم بشه».
در گرگان، استان گلستان در شمال ایران نیز معترضان که در میان آنها زنان بدون حجاب دیده میشوند، با فرا رسیدن شب همچنان در خیابانها حضور دارند.
در تبریز، معترضان میگویند: «بسیجی و سپاهی، داعش ما شمایی»
در یک گزارش منتسب به اعتراضات شبانه چهارشنبه در آبیک استان قزوین نیز صدای انفجار میآید.
- شلیک نیروهای حکومتی به معترضان
تصاویر ویدئویی منتشر شده در چهارمین روز از آبان، حضور گسترده نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی را در شهرهای مختلف نشان میدهد.
گزارشهای تصویری متعدد از شلیک نیروهای حکومتی به سوی مردم معترض و مقاومت شهروندان در چهلمین روز کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد نیروی انتظامی منتشر شده است.
- بیخبری از محل بازداشت پوران ناظمی
خواهر پوران ناظمی، فعال حقوق بشر بازداشتشده، روز چهارشنبه به صدای آمریکا گفت که او امروز تماس گرفته و گفته حدس میزنم در بند ۲۰۹ زندان اوین باشم، اما هنوز به من اعلام نکردهاند که کجا هستم.
مهشید ناظمی تأکید کرد که خواهرش همچنان در بیخبری و بدون بازجویی در بلاتکلیفی بازداشت است و افزود: «تاکنون فکر میکردیم او در بند ۲۰۹ زندان اوین است، اما با تماس امروز فهمیدیم که خودش هم دقیقا نمیداند کجا است.»
به گفته مهشید ناظمی، در پی اطلاعرسانی روز سهشنبه، امروز به پوران «غذا دادهاند» و «از صدایش مشخص بوده که حالش بهتر است»، اما وقتی خانواده از او پرسیدهاند شرایطت چطور است، گفته «به من گفتهاند تلفن میدهیم که بتوانی زنگ بزنی ولی هیچ اطلاعات دیگری نباید بدهی» و تأکید کرده «حالا که به من اجازه تلفن دادهاند، بگذار شرایط از این سختتر نشود و بیشتر از این نمیتوانم چیزی بگویم.»
- اختلال اینترنت در ایران
این در حالی است که نت بلاکز، که در زمینه رصد اینترنت فعال است، با انتشار توییتی تایید کرد که از صبح چهارشنبه و همزمان با برگزاری چهلمین روز درگذشت مهسا امینی اینترنت منطقهای در سنندج و استان کردستان ایران قطع شده است.
همچنین گزارشهای رسیده به صدای آمریکا از سایر نقاط ایران از جمله استانهای تهران و البرز نیز حاکی از اختلال شدید و قطعی مکرر اینترنت است، به طوری که حتی پیامهای متنی نیز بهسختی مخابره میشود.
بنا بر گزارشهای دریافتی صدای آمریکا، علاوه بر اعتراضات و اعتصابات گسترده، شماری از کارکنان ادارات همزمان با چهلم مهسا امینی با لباس سیاه به نشان سوگواری در محل کار خود حاضر شدهاند و درباره کشتهشدگان اعتراضات با هم صحبت میکنند.
- مراسم چهلم «ژینای ایران» در سقز
در چهلمین روز پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت، اعتراضات و اعتصابات سراسری در شهرهای مختلف ایران در جریان است. شمار کثیری از شهروندان که تعداد آنها بر اساس تصاویر منتشر شده به هزاران تن میرسد، روز چهارشنبه ۴ آبان در آرامستان آیچی سقز حاضر شدند و جمهوری اسلامی را «رژیم بچهکش» خطاب کردند.
دختران و زنان جوان در سقز، زادگاه ژینا (مهسا امینی)، و در آرامستان آیچی، آرامگاه او، بدون حجاب راهپیمایی کردند.
ویدئوی ارسالی به بخش فارسی صدای آمریکا در روز چهارشنبه ۴ آبان، انبوه جمعیت را بر مزار مهسا امینی نشان میدهد که شعار میدهند: «مرگ بر رژیم بچهکش»
یک ویدیوی دیگر تظاهرات جمعیت قابل توجهی را به سمت آرامستان آیچی نشان میدهد و بنا بر گزارشها، شماری از مردم از شهرهای اطراف سقز به سمت این شهر راهپیمایی کردهاند.
در این ویدئو مردم بر مزار مهسا (ژینا) امینی شعار «ژن ژیان آزادی» میدهند.
مادر مهسا (ژینا) امینی همزمان با چهلمین روز کشته شدن دخترش در یادداشتی در اینستاگرام از مردم سپاسگزاری کرد و نوشت: «دست تکتک شما عزیزان که معنای انسانیت را جاودانه ساختید میبوسیم و به دلگرمی بودنتان میمانیم تا بهاران روشن فردا.»
مژگان افتخاری، خطاب به دخترش ژینا (مهسا امینی) نوشته است: «تو رفتی و ناگهان هزار پنجره از هزار سوی عالم باز شد... کاش بودی و میدیدی جهانی به نامت نامدار نام ژینا شد» و «اگر امروز سرپاییم، اگر امروز رمق حرف زدن داریم، از لبریزی دنیایی به همدلی و همراهی با ما بود.»
او در این پیام اضافه کرده است: «ما خوشبخت و خوشوقت بودیم که غممان را با تمام مردم دنیا قسمت کنیم، که زیر بار این آوار غم دودمان ژینا دود نشود.»
مادر مهسا همچنین خطاب به دخترش نوشته است: «تو نبودی که ببینی ملتی از هر قوم و دیار به نام ایران به پای دلداری دخترشان ژینا، دلدار دل داغدارمان شد.»
ویدیویی نیز از شلیک نیروهای امنیتی به معترضان در محله گیشا تهران در چهلم مهسا امینی منتشر شده است.
در خیابان امیرآباد تهران، همزمان با چهلمین روز کشته شدن مهسا (ژینا) امینی، معترضان شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم» میدهند.
- اعتراضات دانشجویی
همزمان با برگزاری مراسم چهلمین روز کشته شدن مهسا امینی در بازداشت، اعتراضات در شماری از دانشگاههای کشور ادامه دارد.
در دانشکده توانبخشی شیراز شماری از دانشجویان معترض شعار دادند: «آهای نشستهها، مهسای بعدی از شماست»
در ویدیوی دیگری که برای صدای آمریکا ارسال شده معترضان در حال پایین آوردن تصاویر و بیلبوردهای خمینی و قاسم سلیمانی در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران دیده میشوند و دانشجویان کسی را که اقدام به پایین آوردن این تصاویر میکند «باغیرت» میخوانند.
در دانشگاه بهشتی تهران، نیروهای بسیج و حراست به دانشجویان معترض حمله میکنند تا آنها را بازداشت کنند.
همزمان با گسترش اعتراضات در سراسر کشور، گزارشهای تصویری حاکی از این است که کارکنان پالایشگاه تهران نیز امروز چهارشنبه اعتصاب کردهاند.
یک گزارش ویدئویی دیگر نیز تجمع پرشمار کادر درمان و معترضان را در نزدیکی سازمان نظام پزشکی تهران به تصویر کشیده است.
همچنین گزارشها حاکی از آن است که در پی حمله و برهم زدن تجمع چهارشنبه ۴ آبان پزشکان و کادر درمان، محمد رازی، قائم مقام سازمان نظام پزشکی تهران، از سمت خود استعفا کرد.
در متن منتشر شده منتسب به او آمده که «شاهد صحنههای تلخ و از یادنرفتنی نیروهای امنیتی با خانمهای پزشک» بوده و دیده است که یکی از پزشکان زن را روی زمین میکشیدهاند.
- اعتراضات دانشآموزی
بنا به گزارش رسیده به صدای آمریکا در روز چهارشنبه ۴ آبان، دانشآموزان برخی مدرسهها اعتصاب کردهاند و در کلاسهای درس حاضر نشدهاند.
یک معلم شاغل در شهرستان فردیس در استان البرز به صدای آمریکا گفت، با وجود این که هیچ یک از بچهها امروز چهارشنبه به مدرسه نیامدهاند، اما اداره آموزش و پرورش معلمها را موظف کرده که در کلاسهای خالی حاضر شوند.
گزارشها از تهران، خیابان سهروردی، حاکی از آن است که دختران دانشآموز در خیابان شعار «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» میدهند و مردم پشت سر آنها حرکت میکنند.
- ۱۵ کشته در حمله به شاهچراغ در شیراز
گزارشها از ایران حاکی از این است که عصر چهارشنبه افراد مسلح در داخل حرم شاهچراغ آتش گشودند که به گفته منابع رسمی بر اثر آن ۱۵ تن کشته و بیش از ۴۰ نفر زخمی شدند.
همزمان با ششمین هفته از موج اعتراضات مسالمتآمیز در ایران، رسانههای دولتی روز چهارشنبه ۴ آبان گزارش دادند که در اثر تیراندازی سه فرد مسلح از بیرون به داخل حرم مطهر شاهچراغ در ساعت ۱۷:۴۵ دقیقه عصر، ۱۵ تن کشته و دست کم ۴۰ تن زخمی شدند. هرچند این ارقام در منابع مختلف متفاوت ذکر شده است.
- اعتصابها
در روز چهارشنبه ۴ آبان اعتراضات دانشجویی دستکم در دانشگاههای تهران دانشکده زبان و ادبیات، دانشکده کشاورزی و دانشکده فنی، بهشتی، الزهرا، آزاد سوهانک، علم و فرهنگ، آزاد اهواز، کرمان، آزاد همدان، نوشیروانی بابل، آزاد یزد، علوم پزشکی زاهدان، محقق اردبیلی، دانشگاه تبریز، آزاد بروجرد، آزاد واحد شمال تهران، دانشگاه باهنر کرمان، آزاد شیراز، سبزوار، هنر و معماری پارس، آزاد اراک، دانشگاه یزد، آزاد نجفآباد، آزاد کرج، علوم و تحقیقات تهران، و بوعلی همدان جریان داشته است.
همچنین گزارشها از اعتصابات شماری از کسبه در تهران، تبریز، شیراز، بوشهر، و اصفهان خبر میدهند.
بنا بر گزارشها، در تهران کسبه پاساژ علاالدین، کسبه خیابان دلاوران، کسبه لالهزار، کارکنان پالایشگاه تهران، کسبه خیابان ایرانشهر، و تالار بورس اعتصاب کردهاند. همچنین گزارشهایی از اعتصاب تالار بورس اصفهان، بازار کرمان، کسبه رشت، کارکنان فولاد بوتیا کرمان، اعتصاب کسبه اراک، فلکه احمدآباد، سنندج، شیراز، و مهاباد منتشر شده است.
- آخرین آمار قربانیان سرکوب اعتراضات
بنا بر آخرین گزارشهای حقوق بشری، در جریان سرکوب اعتراضات سراسری طی شش هفته، دستکم ۲۵۲ تن کشته شدهاند که از میان آنها ۳۶ تن زیر ۱۸ سال بودهاند.
بر اساس گزارش ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در این مدت بیش از ۱۳۵۲۳ معترض بازداشت شدهاند که فقط هویت ۱۰۱۱ نفر از آنها اعلام شده و از این تعداد ۲۱۷ نفر دانشجوهای بازداشتی دانشگاههای مختلف کشور بودهاند.
- اعتراضات سراسری
دور جدید اعتراضات از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.