در تازه‌ترین واکنش‌ها به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی، موج اعتراضات به استان‌های متعددی در سراسر کشور رسیده است.
بنا بر گزارش‌ها، دامنه این اعتراض‌ها اکنون دست‌کم به استان‌های کردستان، تهران، البرز، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمان، گیلان، اصفهان، قزوین، کرمانشاه، گلستان، مازندران، فارس، و هرمزگان کشیده شده است.
روز سه‌شنبه شاهزاده رضا پهلوی در پیامی ویدیویی با حمایت از اعتراضات سراسری مردم ایران، بر «پیشگامی زنان شجاع و حق‌طلب و پشتیبانی و هم‌آهنگی مردان آزادی‌خواه» تأکید کرد.
او گفت: «در پی قتل دخترمان، ژینا، شما با فراگیرترین اعتراضات پس از آبان ۹۸، نقطه غیر بازگشتی را در راهِ پس گرفتن میهن‌مان از رژیم ضد ایرانی جمهوری اسلامی رقم زده‌اید.»
بنا بر گزارش‌های شهروندی شماری از مردم مازندران نیز به اعتراضات پیوسته‌اند. برخی از زنان معترض در یک تجمع خیابانی در ساری حجاب از سر برداشته‌اند و خطاب به نیروهای حکومتی شعار می‌دهند «کثافت برو گم شو» و با شعار «نترسید نترسید، ما همه با هم هستیم»، از هم حمایت می‌کنند.
در ویدیویی از ساری زنی جوان کنار آتش برافروخته شده توسط معترضان پرشمار، می‌رقصد و روسری‌اش را در آتش می‌اندازد.
در یک ویدیوی دیگر معترضانی دیده می‌شوند که در ساری عکس روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای را که روی دیوارهای یک ساختمان دولتی نصب شده پاره می‌کنند و جمعیت حاضر آنها را تشویق می‌کنند. صدای زنی در ویدئو شنیده می‌شود که می‌گوید: «مرسی، مرسی، آرزوی ما را برآورده کردید!»
گروهی از مردم جزیره کیش در استان هرمزگان نیز به اعتراضات پیوسته‌اند و در تجمعی شعار می‌دهند: «جمهوری اسلامی، نمی‌خوایم نمی‌خوایم.»
در گرگان، استان گلستان، زنان جوان در میان تشویق تجمع‌کنندگان، به حجاب اجباری نه می‌گویند و روسری‌های خود را از سر در می‌آورند و آتش می‌زنند.
خیابان‌های شیراز نیز شامگاه سه‌شنبه صحنه اعتراضات مردمی بود. یک گزارش ویدئویی، صحنه تلاش یک مأمور لباس شخصی را برای بازداشت مردی جوان نشان می‌دهد که با دخالت مردم موفق نمی‌شود.
یک گزارش ویدئویی شلیک مستقیم مأموران یگان ویژه به مردم معترض را در شیراز به تصویر کشیده است.
مردم معترض در استان هرمزگان شامگاه سه‌شنبه ۲۹ شهریور به خیابان‌ها آمدند. یک گزارش شهروندی، حضور پرشمار معترضان در بندرعباس را نشان می‌دهد که شعار می‌دهند: «می‌جنگیم، می‌میریم، ایران رو پس می‌گیریم» و «مرگ بر دیکتاتور.»
شهرستان فردیس، در استان البرز در چهارمین شب به اعتراضات عمومی در پی مرگ تحت بازداشت مهسا امینی پیوست.
یک منبع مطلع با اعلام این خبر به بخش فارسی صدای آمریکا گفت که در خیابان اصلی، بلوار فردیس، جمعیت شامل خانواده‌ها و جوانان در حال راهپیمایی هستند و شعارهای آنها عمدتا علیه ارکان جمهوری اسلامی، به ویژه شعار «مرگ بر خامنه‌ای»، است. هم‌زمان صدای تیراندازی به گوش می‌رسد.
این نخستین شب اعتراضات در فردیس در این دور از اعتراضات عمومی است.
گزارش شهروندی از همدان نیز حضور جمعیت پرشمار معترضان را نشان می‌دهد که در مقابل یگان‌های ویژه شعار می‌دهند: «ننگ ما، پلیس الدنگ ما» و «بی‌شرف، بی‌شرف»
در یک تجمع اعتراضی در کرمان، زنی جوان موهای خود را در اعتراض به سیاست‌های ضد زن جمهوری اسلامی و جان باختن مهسا امینی تحت بازداشت، قیچی می‌کند و جمعیت معترض او را ضمن سر دادن شعار «مرگ بر دیکتاتور» تشویق می‌کنند.
ویدیوهای منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی، تصاویری از مأموران یگان ویژه را نشان می‌دهد که اسلحه را به سوی معترضان گرفته‌اند و به طور مستقیم شلیک می‌کنند.
در تبریز، معترضان در حالی که در خیابان آتش روشن کرده‌اند به زبان ترکی شعار می‌دهند «ما برای مردن حاضریم، ما سربازان بابک هستیم.»
در گزارش تصویری از تبریز، شماری از زنان بدون حجاب در اعتراضات حضور دارند.
معترضان در قزوین نیز روز سه‌شنبه با شعار «مرگ بر دیکتاتور» به اعتراضات پیوستند.
یک گزارش شهروندی زنی را در تهران به تصویر کشیده که سوار بر موتورسیکلت، در حالی که روسری‌اش را برداشته است در خیابان «بهشتی» حرکت می‌کند.
یک گزارش ویدیویی از اعتراضات روز سه‌شنبه در اراک، فرار مأموران را در حالی که معترضان آنها را تعقیب می‌کنند، به تصویر کشیده است.
گزارش‌های شهروندی در روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور، معترضان در ایلام را نشان می‌دهد که شعار «آخوند باید گم بشه»، «مرگ بر خامنه‌ای» و «تماشاچی نمی‌خوایم» می‌دهند.
در اراک نیز شماری از شهروندان معترض به خیابان آمده‌اند.
یگان‌های ویژه در شهرهای مختلف به‌ویژه کردستان، با خشونت اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم را سرکوب کرده‌اند و بنا بر گزارش سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» تاکنون سه تن از شهروندان در جریان اعتراضات کشته شده‌اند.
گزارش‌های ویدیویی رسیده به بخش فارسی صدای آمریکا نشان می‌دهد در میان نیروهای حکومتی افرادی با لباس شخصی حضور دارند و معترضان را دستگیر می‌کنند.
مسعود پزشکیان، نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی و وزیر سابق بهداشت در دولت دوم خاتمی، در گفت‌وگویی با صدا و سیما در واکنش به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی گفت: «من پزشکم، جراح قلبم، و کوپنی هم نیامده‌ام بالا شفاف به مردم بگویید اگر ریگی به کفشتان نیست.»
پزشکیان از مسئولان خواست «شفاف‌سازی» کنند، نه این که «هر کسی حرفی زد بگویید این‌ها ضد نظامند و با خارجی‌ها و اروپایی‌ها» ارتباط دارند.
او با اشاره به مرگ تحت بازداشت زهرا کاظمی، اضافه کرد: «من وزیر بودم خبرنگاری که از کانادا آمده بود در زندان فوت کرد و دولت مرا مسئول کرد که ارزیابی کنم. ارزیابی کردیم و دیدیم که در زندان او را زده‌اند. الان هم دولت تیمی بگذارد و ارزیابی کند. وقتی ریگی در کفشمان نیست از چه می‌ترسیم؟»
همچنین گزارش شده است که در تهران و کردستان نیروهای جمهوری اسلامی از آمبولانس برای جابه‌جایی مأموران خود و افراد بازداشت‌شده استفاده می‌کنند.
روز سه‌شنبه ۷۱ پزشک به عنوان «نمایندگان مجمع عمومی و روسای نظام پزشکی‌های کشور» در نامه‌ای سرگشاده به رئیس سازمان پزشکی قانونی خواستار آن شده‌اند که این سازمان مرگ مهسا امینی را «بدون مسامحه و صرفا بر مبنای موازین و اصول علم پزشکی» بررسی و «جوانب طبی» آن را مشخص کند.
انجمن علمی روانپزشکان ایران نیز در نامه‌ای سرگشاده به ابراهیم رئیسی، ۴۴ سال حجاب اجباری را سبب تضعیف سلامت روانی جامعه دانسته و خواهان «بازنگری در اصل قانون یا دست‌کم روش‌های اجرایی آن» شده است.
علاوه بر جریان داشتن اعتراضات در شهرهای مختلف ایران، تجمع‌های گسترده‌ای در خارج از کشور برگزار شده و برخی چهره‌های مطرح نیز به سیاست‌های ضد زن جمهوری اسلامی و کشته شدن مهسا امینی در بازداشت فرماندهی انتظامی، اعتراض کرده‌اند.
شماری از زنان ایرانی ساکن کانادا در تجمع حمایت از اعتراضات مردم ایران و اعتراض به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی، به کارزار «گیسوبران» پیوستند و موهای خود را در مقابل دوربین‌ها قیچی کردند.
بنا بر گزارش رسیده به صدای آمریکا، ایرانیان ساکن قبرس در تجمعی با حمایت از اعتراضات مردم داخل کشور، شعار «مرگ بر خامنه‌ای» و «از کردستان تا تهران، خونین تمام ایران» داده‌اند.
روز سه‌شنبه در آلمان، کانادا و سوئد شماری از زنان معترض در جریان تجمع و راهپیمایی موهای خود را قیچی کردند.
کارزار «گیسوبران» با اقتباس از آیینی کهن در چند روز گذشته جریان داشته و زنان موهای خود را با خشم و غم قیچی می‌کنند. این کارزار مورد توجه جهانی قرار گرفته است و برخی چهره‌های سرشناس مرد و زن از آن حمایت کرده‌اند.
از جمله زبیر نیک نفس، بازیکن تیم فوتبال استقلال، به یاد مهسا امینی و «همدردی با مردم ایران» موهایش را تراشید.
بیژن مرتضوی، خواننده و آهنگساز نام‌آشنا، روز سه‌شنبه ترانه «روناک» خود را به مهسا امینی تقدیم کرد و گفت: «۴۳ سال مهساها یکی پس از دیگری به نوعی دارند پرپر می‌شوند.»
شهلا شفیق، استاد دانشگاه می‌گوید، «حجاب اجباری ستون فقرات نظم خشونت‌باری است که جمهوری اسلامی به جامعه تحمیل کرده» و در مرکز آن «تبعیض جنسیتی» است. این نظام خشونت و تبعیض را مقدس کرده و به نام مبارزه با گناه، بدن زنان را به عنوان مرکز گناه در نظر گرفته که فکری ضد زن و ضد آزادی است.
در رویدادی دیگر، مریم بوبانی، بازیگر پیش‌کسوت تلویزیون و سینمای ایران، نیز با انتشار تصویری بدون حجاب از خود در اینستاگرام نوشت: «چهل و چند سال رنج، رنگی به موهای من نگذاشته، اما همین سپیدی را از اجبار روسری می‌رهانم به احترام و برای همراهی با همه زنان و دختران وطنم.»
بهمن قبادی، کارگردان، در ویدیویی به شدت از هنرمندان ایرانی که سکوت کرده‌اند و به قول او فیلم اعتراضات را می‌بینند و تخمه می‌شکنند، انتقاد کرده و گفته است: «تو غلط می‌کنی سکوت کنی، مردم تو را آدم کرده‌اند. قرار نیست خودت را بکشی، مثل کتایون ریاحی و علی کریمی اعتراض کن و وسط‌باز نباش.»
قبادی افزود: «ما کی بودیم؟ مردم ما را آدم کرده‌اند. الان باید بدهی‌هایت را پس بدهی. الان باید حرف بزنی و حمایت کنی! میلیون‌ها فالوئر داری، با یک شعر کلاه سر مردم نمی‌رود.» دوره وسط‌بازی تمام شد. بلند شو و جرئت داشته باش، بلند شو و اعتراض کن!»
گزارش‌ها از ایران همچنین از قطعی و اختلال شدید اینترنت حکایت دارد. تاکنون اختلال اینترنت در روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور، در شهرهای اهواز، دزفول، و مشهد گزارش شده است.
در بازار تهران شماری از کسبه با شعارهای «مهسا امینی، روحت شاد» و «بازاری باغیرت، حمایت حمایت» در محوطه بازار تظاهرات کرده‌اند.
دانشجویان معترض در دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شعار می‌دهند: «از کردستان تا تبریز، صبر ما گشته لبریز.»
دانشجویان دانشگاه تهران برای دومین روز متوالی در محوطه دانشگاه با برگزاری تظاهرات، به سکوت استادان اعتراض می‌کنند و شعار می‌دهند: «آهای آهای نشسته‌ها، مهسای بعدی از شماست»، «اگه با هم یکی نشیم، یکی یکی تموم می‌شیم»، «رهایی حق ماست، قدرت ما جمع ماست» و «ایرانیا غرق خون، استادامون خفه‌خون!»
اعتراض پرشمار دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران روز سه‌شنبه با حضور عوامل حراست و بسیجی‌ها به درگیری کشیده شد و معترضان با شعار «بی‌شرف، بی‌شرف» با بسیجیان مقابله کردند.
در دانشگاه خوارزمی، گزارش شده که دانشجویان معترض روی عکس علی خامنه‌ای که از دیوار کنده شده است، پا می‌گذارند.
دانشجویان معترض در راهپیمایی دانشگاه خوارزمی شعار «چهار دهه جنایت، ننگ بر این ولایت» می‌دهند.
دانشجویان معترض در دانشگاه بهزیستی و علوم توانبخشی نیز شعار «آخوند باید گم بشه» دادند.
در دانشگاه «شهید بهشتی» گروه پرشماری از دانشجویان معترض در حال راهپیمایی شعار می‌دهند: «بسیجی بی‌غیرت، داعش ما شمایی.»
گزارش شده که اعتراضات در دانشگاه تبریز نیز آغاز شده است. همچنین دانشجویان دانشگاه یزد گروه پرشماری از دانشجویان معترض در محوطه دانشگاه تجمع کرده‌اند و شعار می‌دهند: «دانشجو می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد.»
در تظاهرات دانشجویان اصفهان نیز شعار «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری» داده شده است.
میشا کالینز، هنرپیشه آمریکایی، روز سه‌شنبه در توییتی که به زبان فارسی نوشت: «زنان ایرانی، شجاع باشید، قوی بمانید. دنیا در کنار شما ایستاده است.»
در جریان اعتراضات روز دوشنبه در تهران، مهناز محمدی فیلم‌ساز و یلدا معیری عکاس خبری بازداشت شده‌اند و هنوز از آنها خبری در دست نیست. یلدا معیری پس از بازداشت در استوری اینستاگرام خود نوشته بود: «در خیابان حجاب روبه‌روی هتل حجاب با کتک دستگیرم کردند. هم‌اکنون در ون همراه با ده‌ها نفر دیگر در حال انتقال به مکانی نامعلوم هستم. هرگونه اتفاقی برای من بیفتد، مسئول اصلی آن حکومت است.»
یارا شهیدی، بازیگر آمریکایی ایرانی‌تبار، با تأکید بر این که «هیچ چیز از سرکوب شکوفا نمی‌شود»، نوشت: «همه ما از درد از دست دادن جان یک جوان دیگر به خود می‌پیچیم. هرچند به دنبال منابع اطلاعاتی بودم که بتوانم چیزی بیشتر از یک پست در شبکه‌های اجتماعی انجام دهم، اما این عکس را به اشتراک می گذارم تا احساس خود را بگویم.»
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» روز سه‌شنبه گزارش داد که در جریان اعتراضات روز دوشنبه ۲۸ شهریور، دست‌کم ۳ شهروند کشته و ۲۲۱ تن زخمی شده‌اند و همچنین «۲۵۰ شهروند» توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی «به صورت قهری» بازداشت شده‌اند.
سرپرست کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد سرکوب خشونت‌بار اعتراضات مردمی در ایران را محکوم کرد و انجام تحقیقات مستقل درباره جان باختن مهسا امینی در بازداشت را خواستار شد.
ندا الناشف سه‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «مرگ دلخراش مهسا امینی و اتهامات مربوط به شکنجه و بدرفتاری باید با سرعت و بی‌طرفانه و به شکل موثر، از سوی یک مرجع ذی‌صلاح مستقل بررسی شود تا به‌خصوص اطمینان کسب شود که خانواده او به عدالت و حقیقت دسترسی دارند.»
الناشف در این بیانیه همچنین به‌کار‌گیری غیرضروری یا نامتناسب زور علیه معترضان را محکوم کرد و خواستار لغو تمامی قوانین و مقررات تبعیض‌آمیز و تحمیل‌کننده حجاب اجباری شد. او گفت که مقامات جمهوری اسلامی باید اذیت و آزار و بازداشت «زنانی را که قوانین حجاب را رعایت نمی‌کنند» متوقف کنند.
رضا غیبی، روزنامه‌نگار ساکن ایران، روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور در گفت‌وگو با بخش فارسی صدای آمریکا، درباره این دور از اعتراضات مردمی گفت: «اعتراضات و خشم ناشی از بدرفتاری و کج‌رفتاری که منجر به گرفته شدن جان یک شهروند شد و باعث شد مردم برای اعتراض به خیابان بیایند، فارغ از قومیت و رنگ و مذهب و حزب است. مردم پشت هم هستند و نشان دادند کردستان ایران چشم و چراغ ایران است و برای همه مردم ایران عزیز است.»
به گفته آقای غیبی، نکته اساسی این اعتراضات «سن پایین معترضان» است. او گقت: «نسل جوان بازاری‌ها مثل نسل سنتی نیستند و به اعتراض‌ها پیوسته‌اند. دختری که تیر خورده ۱۰ سال سن دارد. بازداشتی‌ها عمدتا از بچه‌های بعد از دهه ۶۰ است و این خروش و جوشش و اعتراض نسل دهه هشتادی‌های ایران است که به نوعی صدای بی‌صدای دهه شصتی‌ها هم است.»
اما علی مطهری، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، در واکنش به اعتراضات پس از مرگ تحت بازداشت مهسا امینی گفت «برخی» این موضوع را «وسیله‌ای برای مبارزه با حجاب و جایگزین کردن فرهنگ غربی و بیماری برهنگی‌اش قرار داده‌اند.
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز روز سه‌شنبه گفت موضوع مرگ مهسا امینی تحت بازداشت پلیس امنیت اخلاقی را تا «اصلاح ساختارها و فرایندها» دنبال می‌کند، اما اعتراضات جاری در ایران را «آشوب» نامید که عده‌ای در داخل «خواسته یا ناخواسته» در جهت «خواست دشمن» حرکت می‌کنند.
در این حال، به گزارش وب‌سایت «دیده‌بان ایران»، جلال رشیدی کوچی، عضو کمیته حقیقت‌یاب مجلس در سخنانی متناقض گفته، مهسا امینی بر اثر «سکته در محیط استرس‌زای وزرا درگذشته» و روی بدنش «آثار ضرب و شتم دیده نشده» است؛ اما در عین حال افزوده است که روی زانوی او «کبودی» و روی پهلوها «خراشیدگی» بوده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
