مقاله ای از بنوی فوکون برای روزنامه وال استریت ژورنال
در آستانه لغو قابل انتظار تحریم های ایران، چند شرکت معظم آمریکایی از جمله فروشنده کامپیوترهای شخصی "اچ پی" (هیولت پاکارد) و "جی ای" (جنرال الکتریک) برای گشایش های بالقوه در بازار ایران آماده می شوند.
شرکت های آمریکایی به جز تولیدکنندگان مواد غذایی، قطعات هواپیما، و دارو همچنان از انجام معاملات مستقیم با ایران منع شده اند. اما هفته پیش سناتور دموکرات بن کاردن، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، در جلسه ای از احتمال آغاز لغو تحریم های ایران در ماه ژانویه خبر داد.
یک مقام رسمی دولت آمریکا می گوید وزارت دارایی آمریکا در "روز اجرا"ی توافق هسته ای یک مجوز کلی صادر خواهد کرد که به نمایندگی های شرکت های آمریکایی در خارج از این کشور اجازه می دهد در فعالیت هایی در ایران وارد شوند.
بعضی شرکت های آمریکایی نگران از این که در تجارت با ایران از همتایان اروپایی و آسیایی شان عقب بمانند با تنظیم پیش نویس قراردادهایی و فرستادن نمایندگانی آماده اند بلافاصله پس از برداشته شدن تحریم ها وارد بازار ایران شوند.
به گزارش مرکز پژوهشی "بی ام آی" در بریتانیا، بازار کامپیوتر، تجهیزات بازی های کامیپوتری، و تلفن های هوشمند در ایران طی چهار سال آینده به ۱۳ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
شرکت های خارجی همچنان باید با احتیاط گام بردارند.
یک مقام وزارت دارایی آمریکا می گوید تنها "شرکت های غیرآمریکایی و شخصیت های حقیقی در صورت ورود به گفتگو با ایرانی ها برای بررسی فرصت های بالقوه تجاری و سفر به ایران، پس از لغو تحریم ها، مشمول مجازات نمی شوند."
در وبسایت وزارت خزانه داری آمریکا نوشته شده است "ورود به عقد قراردادهایی با ایران پیش از روز اجرای توافق هسته ای ممکن است مشمول تحریم قرار بگیرد" مگر این که این قراردادها شامل مواد غذایی، دارو، و قطعات هواپیما باشد.
شرکت های آمریکایی درگیر مشورت با وزارت خزانه داری و وزارت امور خارجه آمریکا بوده اند تا اطمینان یابند مکالمات نمایندگی های غیرآمریکایی شان در چارچوب مقررات است. یک مقام دولتی آمریکایی می گوید "افراد در حال رو و بدل کردن پیش نویس قراردادها هستند اما هنوز هیچ چیز امضا نشده است."
از این رو، شرکت های آمریکایی نمایندگی های غیر آمریکایی شان را برای سنجش اوضاع جلو فرستاده اند.
در یک نمونه اخیر، "اچ پی سارل" نمایندگی شرکت هیولت پاکارد در سوییس، ماه گذشته پیش نویس قراردادی را با پخش کننده های ایرانی برای فروش تبلت و لپ تاپ در تهران تهیه کرد.
به گفته افراد مطلع، کارکنان غیر آمریکایی اچ پی با پخش کنندگان بالقوه در دوبی و تهران ملاقات داشتند و ماه گذشته یک جلسه داخلی برای بررسی این فرصت ها برگزار شد.
شرکت اچ پی برای محرمانه نگاه داشتن مساله، نسخه مکتوب اسناد را رد و بدل کرده است و از شرکای آتی خود خواسته است آنها را پس از امضا از طریق پست بفرستند.
به گفته افراد آشنا با پیش نویس قراردادها، اچ پی به شرکای بالقوه گفته است تا پیش از تکمیل توافق هسته ای هیچ قراردادی امضا و اعلام نخواهد شد.
یک سخنگوی اچ پی گفت "فعالیت های تجاری از جمله آن هایی که در خاورمیانه در جریان است در تطابق کامل با مقررات تجارت جهانی و قوانین آمریکا قرار دارد،" اما از اظهار نظر بیشتر خودداری کرد.
بر اساس اطلاعات افراد مطلع به مباحث داخلی اچ پی، این شرکت مشخصا از هجوم زود هنگام بعضی از رقبایش به بازار ایران ناخشنود است.
مدتی پیش، شرکت اپل، تماس هایی با توزیع کننده های ایرانی داشت تا در صورت لغو کافی تحریم های غرب فرصت های تجاری از جمله فروش آیفون، کامپیوترهای رومیزی، لپ تاپ، و حتی افتتاح فروشگاه های اپل را بررسی کند.
ظاهرا مذاکرات با توجه مسائلی از جمله عدم پایبندی ایران به قوانین حفظ مالکیت معنوی کند شده است.
شرکت اپل حاضر به اظهار نظر در این باره نیست.
شرکت های ثبت شده در آمریکا از جمله شرکت "شلومبرگر"، غول بزرگ خدمات نفتی، با دفاتری در هیوستون، پاریس، لندن و لاهه، در حال سبک و سنگین کردن اوضاع هستند و نماینده هایشان در کنفرانسی در تهران حضور داشته اند.
نماینده هایی از شرکت "نوو پینون" نماینده ایتالیایی جنرال الکتریک در حوزه نفت و گاز، در قالب بخشی از هیات همراه دولت ایتالیا، ماه گذشته به ایران رفتند. مقر این شرکت در فیرفیلد ایالت کانتیکت آمریکا است.
یک سخنگوی این شرکت می گوید: "فعالیت های جنرال الکتریک و نمایندگی هایش در انطباق کامل با تمام قوانین تحریم قرار دارد. ما چون دیگر شرکت ها دور نمای بازرگانی را که ممکن است با حرکت ایران به پیش تغییر کند زیر نظر داریم."
