در حالی که ایران و شش قدرت جهانی به منظور رفع آخرین موانع برای رسیدن به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران همچنان به گفتگوهای فشرده دیپلماتیک خود ادامه می‌دهند، شرکت‌های هواپیماسازی غربی در انتطار هستند معاملاتی به ارزش میلیاردها دلار با ایران را انجام دهند.
خبرگزاری رویترز روز شنبه در گزارشی در همین زمینه نوشت، برای تهران چشم انداز برچیده شدن تحریم‌های اقتصادی گسترده بین المللی و همچنین لغو تحریم‌های دیرینه ایالات متحده، فرصتی فراهم خواهد آورد که ناوگان هوایی فرسوده خود را با هزینه‌ای مناسب نوسازی کند.
برای شرکت‌های ایرباس، بوئینگ و دیگر شرکت‌های سازنده هواپیما، سر گرفتن توافق نهایی اتمی، می‌تواند به معنای بستن قرار دادهایی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار با ایران باشد.
فرهاد پرورش مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، ایران ایر، سال گذشته به خبرگزاری رویترز گفته بود که به محض کاهش تحریم‌ها، ایران برای خرید دست کم ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافری پهن پیکر و همچنین جت‌های کوچکتر اقدام خواهد کرد، اما اگر گفتگوهای هسته‌ای به شکست بیانجامد، آنگاه به سراغ روسیه و چین خواهد رفت.
در گزارش رویترز همچنین گفته می‌شود که بر اساس برآورد مقام‌های ایرانی و غربی، ایران در مجموع به ۴۰۰ فروند هواپیما در یک دهه آینده نیاز خواهد داشت.
بوئینگ در جایگاه برتر
به گفته منابع صنعت هواپیمایی، دیپلمات‌ها و کسانی که با تفکر ایران آشنا هستند، به نظر می‌رسد شرکت بوئینگ بهترین موقعیت را برای بهره برداری از موج اول سفارش‌ها داشته باشد؛ احتمالا بخشی از دلیل آن هم این است که فرانسه، مرکز تولید هواپیاماهای مسافربری ایرباس، مواضع سخت‌گیرانه‌ای در مذاکرات هسته‌ای با ایران داشته است.
رویترز همچنین به نقل از یک منبع صنعت هوایی در اروپا که نخواست هویتش فاش شود، می‌گوید «موضع فرانسه، به ویژه لوران فابیوس وزیر امور خارجه آن کشور، کار را برای ایرباس دشوار کرده است.»
وزیر راه و شهرسازی ایران ماه گذشته به فرانسه هشدار داد اگر موضع خود را تغییر ندهد، با خطر کنار کذاشتن از معاملاتی به ارزش ۸۰ میلیارد دلار روبرو خواهد شد.
(در تاريخ ۳۱ خرداد ماه ۱۳۹۰ وزارت راه و ترابری با وزارت مسكن و شهرسازی ادغام، و وزارت راه و شهرسازی تشكيل شد.)
مدیر عامل ایران ایر همچنین سال گذشته به رویترز گفته بود، ایران به فروشندگانی که در جریان بازشدن پنجره‌ای برای کاهش تحریم‌ها در سال ۲۰۱۴ همکاری کردند، اولویت خواهد داد.
مقامات ایران می‌گویند تبادل نظرهای متعددی با نمایندگان شرکت‌های هوا-فضای غربی برای بررسی معاملات آینده صورت گرفته است.
دو مقام ارشد ایرانی گفتند وقتی تحریم‌ها لغو شوند، ایران ۱۰۰ فروند هواپیما از شرکت آمریکایی بوئینگ خریداری خواهد کرد، اما مقامات صنعت هواپیمایی در ایالات متحده هر معامله غیررسمی یا بحث‌های تجاری را رد می‌کنند.
«ری کانر» مدیر اجرایی ارشد بخش هواپیماهای تجاری شرکت بوئینگ، در گفتگو با خبرگزاری رویترز در واشنگتن با بیان این که این موضوع «قطعاً یک فرصت خواهد بود،» گفت «ما قبلا هم هواپیماهای زیادی را به ایران فروخته‌ایم و این ناوگان واقعا کهنه شده است. اما تا زمانی که دولت ما این موضوع را مورد تایید قرار ندهد، ما همچنان در حاشیه باقی خواهیم ماند.»
به گزارش رویترز برخی از تحلیلگران یادآور می‌شوند در پیش بینی تعداد هواپیماهایی که ایران خریداری خواهد کرد باید احتیاط شود، زیرا برای حفظ یک ناوگان مسافربری هوایی بزرگ، ایران همچنین نیاز دارد با گشودن بازار داخلی و ایجاد یک مرکز بین المللی جذاب، بازرگانی مسافرتی سودبخشی را توسعه دهد.