در حالی که هنوز موانعی بر سر راه توافق جامع هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ وجود دارد، برخی مقامهای دو طرف بر این باورند که احتمال موفقیت مذاکره کنندگان برای توافق نهایی که برنامه هستهای ایران را دست کم به مدت ده سال محدود و تحریمها علیه تهران را کاهش دهد، رو به افزایش است. .
خبرگزاری رویتزر روز جمعه گزارش داد ، مقامهای غربی، از جمله باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده، که برای متقاعد کردن کنگره درباره هر نوع توافقی با ایران کار سختی را پیش رو دارد، بارها گفتهاند که آنها شانس توافق را حداکثر ۵۰-۵۰ میبینند. اما دیپلماتهای نزدیک به مذاکرات، این رقم را بالاتر میدانند.
آنها میگویند این خوشبینی توام با احتیاط بیشتر ناشی از پیشرفت در غلبه بر جزئیات دشوار توافق است. برآیند فشاری است که بر هیئتهای آمریکا و ایران جهت رسیدن به توافقی که به ۱۲ سال رویارویی هستهای بین ایران و غرب پایان خواهد داد، وارد میشود.
توافق مقدماتی یا تفاهم سیاسی که در اوائل آوریل (اواسط فروردین ماه) صورت گرفت، اختلافات عمده ای را بر جا گذاشت که مذاکره کنندگان باید برطرف می کردند، از جمله چگونگی تایید پای بندی ایران به رعایت مواد توافق و زمان برطرف ساختن تحریم ها.
کارشناسان می گویند چنین مسائلی هنوز حل نشده و در حالی که تمایل به مصالحه وجود دارد ممکن است به بروز مشکلات و تاخیر در توافق نهایی منجر شود.
رویترز به اشاره به اهمیت این توافق روسای جمهوری آمریکا و ایران می نویسد با متوقف شدن روند صلح اسرائیل – فلسطین و ادامه جنگ در سوریه و عراق، تنش زدائی با ایران، و کوبا،ممکن است تنها دستاورد باراک اوباما در سیاست خارجی باشد.
یک مقام ایرانی که شانس توافق نهایی را ۷۰ درصد می داند گفته است « معامله انجام خواهد شد، آمریکائی ها بیشتر از ما نیاز دارند.»
یک مذاکره کننده سابق یکی از شش قدرت شانس رسیدن به توافق را ۴۰-۶۰ درصد دانست.
رویترز شکست در این روند را پاین حیات سیاسی حسن روحانی رییس جمهوری ایران تلقی کرده و نوشته است محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در اوائل سال جاری در این باره به جان کری وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد و گفت شکست به محافظه کاران تندرو مخالف توافق فرصت خواهد داد ، حرفشان را به کرسی بنشانند.
یک دیپلمات ارشد ایران هم گفته است توافق برای روحانی و جناح او بسیار مهم است و شکست در آن به معنای شکست روحانی و اصلاحات خواهد بود و موضع رقیبان محافظه کار او را تقویت خواهد کرد.
رویترز ادامه می دهد اوباما باید موافقت کنگره جمهوریخواه را به دست آورد . در حالی که اعضای کنگره بیم دارند توافق با ایران به اوج گیری قدرت تهران منجر شده و تهدید علیه متحدان آمریکا مانند اسرائیل و عربستان سعودی را افزایش دهد. مقام های نزدیک به هیات های مذکره کننده می گویند اوباما منتظر مخالفت کنگره و استفاده از حق وتو خویش است. در طرف ایران، حرف نهایی را آیت اله خامنه ای می زند که مقام های ایرانی می گویند او از توافق حمایت می کند.
مقامات غرب می گویند مذاکره کنندگان ایران یادآور شده اند که به عنوان بخشی از رژیم تائید، اجازه دسترسی به مراکز نظامی و دانشمندان اتمی ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی داده خواهد شد، هرچند آیت اله خامنه ای، با چنین موافقتی به شدت مخالفت کرده اند.
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز ظاهرا از پافشاری واشنگتن که ایران وضعیت ابعاد نظامی مظنون پژوهش های هسته ای را روشن شاید کاسته است، او روز سه شنبه گفت «ما مشخصا بر آنچه که ایران ممکن است زمانی انجام داده باشد، متمرکز نیستیم.»
یک مقام آمریکایی روز چهارشنبه گفت سخنان کری غلط تعبیر شده و سیاست آمریکا تغیر نکرده است.
به گزارش نیلوفرپورابراهیم خبرنگار صدای آمریکا، با توجه به اظهارات مقامهای روسیه، ایران و آمریکا، که در گزارش رویترز اشاره شده است، به نظر میرسد طرفین از مواضع قبلی خود تا حدی کوتاه آمدهاند.
ولادیمیر پوتین نیز روز جمعه در مسکو، از این که موضع ایران بطور چشمگیری تعدیل شده و امکان داده که طرفین به این سطح از مذاکرات برسند ابراز رضایت کرد و گفت روسیه قطعا از توافق جامع حمایت میکند.
در این میان، موضع فرانسه که روابط نزدیکی با اسراییل و عربستان سعودی دارد ، همچنان همچنان نامعلوم است. هر چند دیپلمات های فرانسوی می گویند که تصمیم دارند به فشار برای رسیدن به یک توافق خوب ادامه دهند.