با آغاز دور دیگری از مذاکرات احیای برجام در وین، دیپلماتهای اروپایی میگویند شکاف میان ایران و آمریکا در مقایسه با آخرین دور این مذاکرات افزایش یافته است.
خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دو دیپلمات اروپایی که نخواستهاند نامشان فاش شود گزارش داده که طی ماههای اخیر دو مساله هستهای جدید پیدا شده و فهرست اختلافات اساسی را به شش یا هفت مورد افزایش داده است.
طبق گزارش بلومبرگ، اگرچه مسائل باقیمانده میتوانند از لحاظ فنی ظرف ٧٢ ساعت حل شوند، اما این امر مستلزم تصمیمگیری سیاسی در سطح بالا در تهران و واشنگتن است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز جمعه گفت طی دو ماه گذشته تلاش زیادی کرده همه طرفها را به ازسرگیری مذاکرات احیای برجام متقاعد کند و «چند روز آینده سرنوشتساز خواهند بود.»
- اورانیوم بیشتر
پس از خروج دولت ترامپ از برجام، ایران تعهدات برجامیاش را با افزایش فعالیتهای هستهای و محدودکردن نظارتهای بینالمللی بر تاسیسات هستهای خود به تدریج کنار گذاشت. به گزارش بلومبرگ، جمهوری اسلامی اکنون میزان اورانیوم غنیشده برای تولید چند بمب هستهای را در اختیار دارد.
به گفته این دیپلماتهای اروپایی، ذخایر فزاینده اورانیوم ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی، شرایط برای رسیدن به توافق را دشوار کرده است. طبق نظر بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، غنیسازی در چنین غلظت بالایی از لحاظ فنی آن را از اورانیوم لازم برای تولید سلاح غیرقابلتفکیک میکند.
گفته میشود ایران از دو خواسته خود مبنی بر حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی و همچنین تعهد آمریکا از عدم خروج مجدد از برجام دست کشیده است.
به گفته این دو دیپلمات اروپایی، پیشرفتهایی در این زمینه حاصل شده که حتی اگر یک دولت جدید در آمریکا و یا کنگره تصمیم به خروج از قرارداد جدید بگیرند، غرامتهای ویژهای به ایران به منظور بهبودی اقتصادی آن پرداخت شود.
آنها افزودهاند محاسبات سیاسی واشنگتن و تهران ممکن است مانع پذیرش پیشنهادهای اروپا از سوی آنها شود. ایران نمیخواهد اهرم فشار ایجادشده به وسیله دستاوردهای هستهای خود را به آسانی کنار بگذارد. دولت بایدن نیز در آستانه انتخابات میاندورهای ماه نوامبر، با توجه به مخالفت شدید دوحزبی با توافق هستهای با ایران، در موقعیت دشواری قرار دارد.
به گفته آنها، حتی در صورت ناکامی این دور از مذاکرات، احتمال این که کل مذاکرات خاتمه یابد ضعیف است، زیرا چنین اقدامی به نفع هیچ یک از طرفها نیست. به باور این دو دیپلمات، محتملترین نتیجه به درازا کشیده شدن بیشتر مذاکرات است.
جان کربی، هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز پنجشنبه در کنفرانس خبری در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا که از امروز در وین آغاز شده آخرین فرصت احیای برجام است، گفت: «مذاکرات، هماکنون در این مرحله تقریباً کامل شده است.»
جان کربی در عین حال تاکید کرد که ایالات متحده برای همیشه منتظر نخواهد ماند تا ایران این توافق را بپذیرد و از ایران خواست توافق «روی میز» را بپذیرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، هم روز پنجشنبه در دیدار با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت واشنگتن همچنان برای بازگشت متقابل به برجام «صادق و ثابتقدم» است.
بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا، بلینکن در این دیدار که در حاشیه نشست وزیران خارجه اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا، آسهآن، در کامبوج برگزار شد، تلاشهای بورل برای تحقق بازگشت متقابل به برجام را ستود.
پیش از آغاز این دیدار، جوزپ بورل نیز ابراز امیدواری کرد مذاکرات احیای برجام «مثمر ثمر» باشد.
ایران با مطرح کردن خواستههایی، که اروپا و آمریکا آنها را درخواستهای فرابرجامی مینامند، طی پنج ماه که از پایان مذاکرات میگذرد، مانع احیای توافق هستهای برجام شده است