کانون کارگردانان سینمای ایران با انتشار بیانیه ای فراخوان برای برگزاری مجمع عمومی خانه سینما در روز ۱۹ تیرماه را غیرقانونی خواند. در این بیانیه، که متن آن در خبرگزاری های کار ایران و کلمه منتشر شده، تأکید می شود که خانه سینما یک بار در تاریخ ۱۳ مهرماه ۱۳۷۲ تأسیس شده و موجودیت هر تشکل دیگری با نام «خانه سینما» غیرقانونی و قابل پیگیری قضایی است.
سازمان سینمایی، ساخته جواد شمقدری و سینماگران هم سو با او، با انتشار فراخوانی خواستار برگزاری مجمع عمومی خانه سینما در ۱۹ تیرماه شده است. دست اندرکاران خانه سینما این نهاد را تشکلی موازی و با هدف بی محتوا و در نهایت ازمیان بردن خانه سینما دانسته اند.
کانون کارگردانان سینمای ایران در بیانیه اعتراضی خود همچنین اشاره می کندکه در «برگه ای که به عنوان سند قانونی شدن در اختیار صنوف سینمایی قرارگرفته» نام صنف به انجمن فرهنگی تبدیل شده است که در واقع این تشکل را از جنبه صنفی آن تهی کرده و «در بهترین حالت به یک باشگاه سینمایی تبدیل می کند که نمی تواند نماینده جامعه اصناف سینمایی ایران باشد».
این بیانیه در عین حال شتاب کسانی را که در این بیانیه «بانیان تخریب خانه سینما در چند سال گذشته» توصیف شده اند، برای بازگشایی خانه سینما و برگزاری مجمع عمومی نوعی تلاش برای «راه اندازی تشکلی موازی» دانسته که به این وسیله می خواهند در دولت آینده به صورت«اهرم فشار» عمل کنند و «امتیازاتی برای خود و دوستانشان به دست آورند».
این بیانیه خانه سینما را «تنها تشکل واقعی و قانونی جامعه اصناف سینمای ایران» دانسته و خواستار بازگشایی آن بر اساس اساس نامه مصوب و قانونی آن شده است.
خانه سینمای ایران بزرگ ترین تشکل صنفی ایران و نهادی ست متشکل از ۲۹ صنف سینمایی و بیش از ۵ هزار عضو که با هدف های رفاهی و صنفی برای بهبود وضعیت دست اندرکاران سینمای ایران تشکیل شده است. خانه سینما در پی مصوبه مجلس در سال ۱۳۶۵ مبنی بر اختصاص ۲ درصد از درآمد فروش سینماها برای بهبود وضعیت صنفی کارکنان سینما تاسیس شد. سه سال بعد این تشکل با حضور و حمایت عده ای از مدیران دولتی وقت به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
آغاز درگیری میان خانه سینما و دولت دهم:
انحلال خانه سینما
در دی ماه ۱۳۹۰ محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً از انحلال خانه سینما خبر داد و علت آن را تخلف های این تشکل دانست. او این انحلال را بر اساس تصمیم هیئت نظارت بر مراکز فرهنگی وزارت ارشاد اعلام کرد.
در حالی که وزیر ارشاد بر قانونی بودن این انحلال تاکید داشت، محمد بهشتی شیرازی، از اعضای موسس خانه سینما، انحلال این تشکل صنفی را غیر قانونی و خارج از حیطه اختیارات وزارت ارشاد دانست. وکیل خانه سینما، جمال خندان کوچکی، اعلام تعطیل خانه سینما توسط وزارت ارشاد را، که بر اساس استناد به نهاد های بدون مجوز انجام گرفته بود، غیر قانونی دانست . به گفته او خانه سینما با دریافت مجوز قانونی از اداره ثبت شرکت های قوه قضائیه و انتشار آن در روزنامه رسمی کشور فعالیت خود را آغاز کرده است.
لغو انحلال در دیوان عدالت اداری
در آن زمان محمد مهدی عسگرپور مدیر عامل خانه سینما از بردن شکایت علیه این انحلال به دیوان عدالت اداری خبر داد. دیوان عدالت اداری در خرداد ماه ۱۳۹۱ با صدور حکمی انحلال خانه سینما را لغو کرد و ادامه فعالیت آن را قانونی اعلام کرد. با این حال وزارت ارشاد به این حکم گردن ننهاد و خانه سینما را پلمپ کرد. امری که از نظر مسئولان خانه سینما به خاطر نداشتن حکم قضایی غیرقانونی بود. در همان حال خانه سینما اعلام کرد تا روشن شدن تکلیف این نهاد و برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده، فعالیت های این تشکل صنفی به حالت تعلیق در می آید.
دخالت احمدی نژاد: مخالف یا موافق بازگشایی؟
کار درگیری خانه سینما با مدیر سینمایی وزارت ارشاد تا دخالت شخص رئیس جمهور بالا گرفت. در اواخر سال ۱۳۹۱ در پی مراجعات اعضای خانه سینما به رئیس جمهور ، هیئتی هفت نفری برای اصلاح اساس نامه خانه سینما تعیین شد. اما زمانی که قرار بود این اساس نامه در خانه سینما به رای گذاشته شود، جواد شمقدری، مدیر سینمایی وزارت ارشاد، با تشکیل هیئتی پنج نفره و بی نام و نشان با نام « هیئت بازگشایی خانه سینما» آن را هیئت موسس خانه سینما اعلام کرد و از قصد این هیئت برای تشکیل مجمع عمومی خبر داد. جمال شورجه، ضیا هاشمی، ابوالقاسم طالبی، مسعود اطیابی از جمله سینماگرانی هستند که گفته می شود در پشت این ماجرا به سود دولت قرار دارند.
این در حالی بود که محمود احمدی نژاد در ماه های پایان دولت خود در نامه سرزنش آلودی که تصویر آن در مطبوعات منتشر شد رسما از جواد شمقدری خواستار بازگشایی این نهاد شده بود.
با این حال جواد شمقدری به این حکم گردن ننهاد و گفت رئیس جمهور مسئولیت خانه سینما را به او سپرده و دستور او به بازگشایی خانه سینما به قبل از گفت و گوی او با احمدی نژاد بر می گردد.
ریشه های اختلاف یا اختلاف ریشه ای؟
این که چرا جواد شمقدری برتعطیل خانه سینما یا تغییر ماهیت آن کمر بست در گفت و گوی او با خبرگزاری فارس بروز می یابد. او در این گفت و گوی مفصل دو علت برای این انحلال و تعطیل خانه سینما برشمرد. یکی: «عزم بخشی از دستگاه‌های فرهنگی کشور از جمله شورای فرهنگ عمومی بود که از قضایای خانه سینما و جایگاه غیرقانونی آن مطلع شدند و به یک اجماع کلی رسیدند که این جریان و این نهاد چون غیرقانونی است و مرتکب خلاف‌های جدی در دوره‌های گذشته شده باید تعطیل شود و بعد یک نهاد با ماهیت جدید راه‌اندازی شود». او علت دوم را اراده سینماگران «صاحب نفوذی» دانسته که، به رغم تمایل خود او به تحول در خانه سینما بدون تعطیل آن، به گفته او :«معتقد بودند تا این ریشه قطع نشود شما نمی توانید نهال جدیدی بکارید».
مدیران فرهنگی امنیتی و دولتی سازی نهاد صنفی
با آن که جواد شمقدری به وضوح چیزی درباره این «قضایای خانه سینما» نگفته است ، اما بسیاری از دست درکاران خانه سینما این اختلاف را بویژه ناشی از رویارویی مسئولان و سینماگران حامی دولت با این تشکل در پی انتخابات ۱۳۸۸ می دانند. محمد مهدی عسگر پور در این باره از «انتقام جویی مدیران فرهنگی» که «در حوزه امنیتی فعالیت می کنند» می گوید و این اقدامات را ناشی از «تنگ نظری و ناموفق بودن آن ها» در زمینه سینما و هنر می داند.
دولت یازدهم، روزنه ای برای امید خانه سینما
به نظر می رسد که اختلاف میان سازمان سینمایی وزارت ارشاد دولت دهم و خانه سینما پایان پذیر نیست. جواد شمقدری بازگشایی خانه سینما را با وضعیت موجود آن غیرقانونی دانسته و این امر را نه تنها در دوران دولت دهم که در دولت بعدی نیز خلاف قانون شمرده است.
خانه سینما نیز به نوبه خود هیئت مؤسس جدید را غیرقانونی می داند و معتقد است سازمان سینمایی ارشاد قصد دارد با نوعی موازی کاری خانه سینما را به تشکلی دست نشانده و تهی از هدف های صنفی آن تبدیل کند. از همین رو به طور خود خواسته فعالیت های آن را به حالت تعلیق درآورده و امیدوار است در دولت آینده آن را به صورت پیشین بازگشایی کند.
سازمان سینمایی، ساخته جواد شمقدری و سینماگران هم سو با او، با انتشار فراخوانی خواستار برگزاری مجمع عمومی خانه سینما در ۱۹ تیرماه شده است. دست اندرکاران خانه سینما این نهاد را تشکلی موازی و با هدف بی محتوا و در نهایت ازمیان بردن خانه سینما دانسته اند.
کانون کارگردانان سینمای ایران در بیانیه اعتراضی خود همچنین اشاره می کندکه در «برگه ای که به عنوان سند قانونی شدن در اختیار صنوف سینمایی قرارگرفته» نام صنف به انجمن فرهنگی تبدیل شده است که در واقع این تشکل را از جنبه صنفی آن تهی کرده و «در بهترین حالت به یک باشگاه سینمایی تبدیل می کند که نمی تواند نماینده جامعه اصناف سینمایی ایران باشد».
این بیانیه در عین حال شتاب کسانی را که در این بیانیه «بانیان تخریب خانه سینما در چند سال گذشته» توصیف شده اند، برای بازگشایی خانه سینما و برگزاری مجمع عمومی نوعی تلاش برای «راه اندازی تشکلی موازی» دانسته که به این وسیله می خواهند در دولت آینده به صورت«اهرم فشار» عمل کنند و «امتیازاتی برای خود و دوستانشان به دست آورند».
این بیانیه خانه سینما را «تنها تشکل واقعی و قانونی جامعه اصناف سینمای ایران» دانسته و خواستار بازگشایی آن بر اساس اساس نامه مصوب و قانونی آن شده است.
خانه سینمای ایران بزرگ ترین تشکل صنفی ایران و نهادی ست متشکل از ۲۹ صنف سینمایی و بیش از ۵ هزار عضو که با هدف های رفاهی و صنفی برای بهبود وضعیت دست اندرکاران سینمای ایران تشکیل شده است. خانه سینما در پی مصوبه مجلس در سال ۱۳۶۵ مبنی بر اختصاص ۲ درصد از درآمد فروش سینماها برای بهبود وضعیت صنفی کارکنان سینما تاسیس شد. سه سال بعد این تشکل با حضور و حمایت عده ای از مدیران دولتی وقت به طور رسمی کار خود را آغاز کرد.
آغاز درگیری میان خانه سینما و دولت دهم:
انحلال خانه سینما
در دی ماه ۱۳۹۰ محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً از انحلال خانه سینما خبر داد و علت آن را تخلف های این تشکل دانست. او این انحلال را بر اساس تصمیم هیئت نظارت بر مراکز فرهنگی وزارت ارشاد اعلام کرد.
در حالی که وزیر ارشاد بر قانونی بودن این انحلال تاکید داشت، محمد بهشتی شیرازی، از اعضای موسس خانه سینما، انحلال این تشکل صنفی را غیر قانونی و خارج از حیطه اختیارات وزارت ارشاد دانست. وکیل خانه سینما، جمال خندان کوچکی، اعلام تعطیل خانه سینما توسط وزارت ارشاد را، که بر اساس استناد به نهاد های بدون مجوز انجام گرفته بود، غیر قانونی دانست . به گفته او خانه سینما با دریافت مجوز قانونی از اداره ثبت شرکت های قوه قضائیه و انتشار آن در روزنامه رسمی کشور فعالیت خود را آغاز کرده است.
لغو انحلال در دیوان عدالت اداری
در آن زمان محمد مهدی عسگرپور مدیر عامل خانه سینما از بردن شکایت علیه این انحلال به دیوان عدالت اداری خبر داد. دیوان عدالت اداری در خرداد ماه ۱۳۹۱ با صدور حکمی انحلال خانه سینما را لغو کرد و ادامه فعالیت آن را قانونی اعلام کرد. با این حال وزارت ارشاد به این حکم گردن ننهاد و خانه سینما را پلمپ کرد. امری که از نظر مسئولان خانه سینما به خاطر نداشتن حکم قضایی غیرقانونی بود. در همان حال خانه سینما اعلام کرد تا روشن شدن تکلیف این نهاد و برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده، فعالیت های این تشکل صنفی به حالت تعلیق در می آید.
دخالت احمدی نژاد: مخالف یا موافق بازگشایی؟
کار درگیری خانه سینما با مدیر سینمایی وزارت ارشاد تا دخالت شخص رئیس جمهور بالا گرفت. در اواخر سال ۱۳۹۱ در پی مراجعات اعضای خانه سینما به رئیس جمهور ، هیئتی هفت نفری برای اصلاح اساس نامه خانه سینما تعیین شد. اما زمانی که قرار بود این اساس نامه در خانه سینما به رای گذاشته شود، جواد شمقدری، مدیر سینمایی وزارت ارشاد، با تشکیل هیئتی پنج نفره و بی نام و نشان با نام « هیئت بازگشایی خانه سینما» آن را هیئت موسس خانه سینما اعلام کرد و از قصد این هیئت برای تشکیل مجمع عمومی خبر داد. جمال شورجه، ضیا هاشمی، ابوالقاسم طالبی، مسعود اطیابی از جمله سینماگرانی هستند که گفته می شود در پشت این ماجرا به سود دولت قرار دارند.
این در حالی بود که محمود احمدی نژاد در ماه های پایان دولت خود در نامه سرزنش آلودی که تصویر آن در مطبوعات منتشر شد رسما از جواد شمقدری خواستار بازگشایی این نهاد شده بود.
با این حال جواد شمقدری به این حکم گردن ننهاد و گفت رئیس جمهور مسئولیت خانه سینما را به او سپرده و دستور او به بازگشایی خانه سینما به قبل از گفت و گوی او با احمدی نژاد بر می گردد.
ریشه های اختلاف یا اختلاف ریشه ای؟
این که چرا جواد شمقدری برتعطیل خانه سینما یا تغییر ماهیت آن کمر بست در گفت و گوی او با خبرگزاری فارس بروز می یابد. او در این گفت و گوی مفصل دو علت برای این انحلال و تعطیل خانه سینما برشمرد. یکی: «عزم بخشی از دستگاه‌های فرهنگی کشور از جمله شورای فرهنگ عمومی بود که از قضایای خانه سینما و جایگاه غیرقانونی آن مطلع شدند و به یک اجماع کلی رسیدند که این جریان و این نهاد چون غیرقانونی است و مرتکب خلاف‌های جدی در دوره‌های گذشته شده باید تعطیل شود و بعد یک نهاد با ماهیت جدید راه‌اندازی شود». او علت دوم را اراده سینماگران «صاحب نفوذی» دانسته که، به رغم تمایل خود او به تحول در خانه سینما بدون تعطیل آن، به گفته او :«معتقد بودند تا این ریشه قطع نشود شما نمی توانید نهال جدیدی بکارید».
مدیران فرهنگی امنیتی و دولتی سازی نهاد صنفی
با آن که جواد شمقدری به وضوح چیزی درباره این «قضایای خانه سینما» نگفته است ، اما بسیاری از دست درکاران خانه سینما این اختلاف را بویژه ناشی از رویارویی مسئولان و سینماگران حامی دولت با این تشکل در پی انتخابات ۱۳۸۸ می دانند. محمد مهدی عسگر پور در این باره از «انتقام جویی مدیران فرهنگی» که «در حوزه امنیتی فعالیت می کنند» می گوید و این اقدامات را ناشی از «تنگ نظری و ناموفق بودن آن ها» در زمینه سینما و هنر می داند.
دولت یازدهم، روزنه ای برای امید خانه سینما
به نظر می رسد که اختلاف میان سازمان سینمایی وزارت ارشاد دولت دهم و خانه سینما پایان پذیر نیست. جواد شمقدری بازگشایی خانه سینما را با وضعیت موجود آن غیرقانونی دانسته و این امر را نه تنها در دوران دولت دهم که در دولت بعدی نیز خلاف قانون شمرده است.
خانه سینما نیز به نوبه خود هیئت مؤسس جدید را غیرقانونی می داند و معتقد است سازمان سینمایی ارشاد قصد دارد با نوعی موازی کاری خانه سینما را به تشکلی دست نشانده و تهی از هدف های صنفی آن تبدیل کند. از همین رو به طور خود خواسته فعالیت های آن را به حالت تعلیق درآورده و امیدوار است در دولت آینده آن را به صورت پیشین بازگشایی کند.
