خبرگزاری آسوشیتد پرس در گزارشی از اورشلیم زیر عنوان «نگرانی ها در مورد یهودیان ایرانی در صورت حملات اسرائیل» می نویسد در جریان داغ شدن بحث های راجع به احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران آنچه از قلم افتاده است سرنوشت هزاران یهودی است که در جمهوری اسلامی زندگی می کنند و امکان گیر افتادنشان وجود دارد.
گرچه تاریخ حاکی از آن است که ایران با اقلیت یهودی خود رفتاری خوب و منصفانه دارد، با اینحال بعضی از یهودیان ایرانی مهاجر به اسرائیل نگرانند که حمله اسرئیل می تواند خانواده ها و یا دوستانشان را در ایران با اقداماتی تلافی جویانه روبرو کند.
کمال پنحاسی، که شهیاد، تنها نشریه و وب سایت فارسی زبان در اسرائیل را اداره می کند می گوید دولت ایران، دولتی دمدمی مزاج و غیر قابل پیش بینی است. بهمین جهت نمی توان گفت اگر جنگی رخ بدهد جامعه یهودی با چه واکنشی روبرو خواهد شد.
اندازه گیری میزان نگرانی در میان خود یهودیان در ایران به مراتب دشوارتر است. در آرامگاهی در جنوب ایران، که اعتقاد بر آن است مزار دانیال نبی در آنجا قرار دارد، و برای یهودیان ایران مکانی زیارتی است، کسانی که اخیرا به زیارت رفته بودند از صحبت در باره سیاست و تشدید تنش های میان ایران و اسرائیل اکراه داشتند، و بیشتر ترجیح می دادند راجع به زیارتشان حرف بزنند.
این بحران رو به گسترش، وضعیت حاکی از اضطراب در جامعه یهودیان ایران را منعکس می کند که بزرگترین در خاورمیانه، پس از اسرائیل و ترکیه است. شمار یهودیان در ایران، پس از دو موج عظیم مهاجرتی - یکی پس از ایجاد اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و دیگری پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ - قریب ۲۵ هزار نفر برآورد شده است. شمار یهودیان در ایران تا پیش از انقلاب حدود ۱۰۰ هزار نفر بود.
بسیاری از یهودیان ایران ، که بیشترشان در تهران و شیراز زندگی می کنند، بازرگان هستند. آنان علنا از یک سیستم حافظ موقعیت اقلیتی خود حمایت می کنند - هرچند که به گونه ای مساوی به مشاغلی مشخص در دولت و دسترسی ندارند اما در مجلس از یک کرسی نمایندگی برخوردارند.
سیامک مره صدق نماینده کنونی یهودیان در مجلس می گوید «مهم نیست کی جرات حمله به کشورمان را پیدا کند. ما هم مثل دیگر مردم ایران در مقابل تهدید ها می ایستیم».
در مجموع جامعه یهودیان ایران سعی می کند حضوری پررنگ نداشته باشد. تشنج میان ایران و اسرائیل سال هاست که شدیدا وجود دارد، ولی کادر رهبری در روحانیت تندروی اسلامی سعی کرده است علیه یهودیان ایرانی عملی تلافی جویانه انجام ندهد، زیرا می خواهد با تفاخر حضور آنان را به نشانه مدرکی حاکی از تحمل پذیری دولت عرضه کند. مهم ترین مورد استثنا در این زمینه، محاکمه ۱۳ یهودی ایرانی در سال ۲۰۰۰ به اتهام جاسوسی برای اسرائیل بود، که باانتقادی شدید در سطح بین المللی روبرو شد.
ایرانیان از آرامگاه دانیال نبی در شوش به عنوان مظهری از پیوندهای تاریخی میان یهودیان و مسلمانان در کشور یاد می کنند. مسلمانان و یهودیان، هر دو، به این آرامگاه احترام می گذارند و برخی از مومنین شفای بستگان بیمار و یا ریزش باران برای نجات محصولات کشاورزی را به دعا و درخواستی نسبت می دهند که در آرامگاه دانیال نبی مطرح ساخته اند. صدها نفر همه روزه از این آرامگاه دیدن می کنند که گردش های علمی محصلین مدارس بخشی از آنهاست.
اما حمله ای توسط اسرائیل به ایران، می تواند سیاست دولت در مقابل جامعه یهودی را با آزمونی سخت و دشوار مواجه کند. اسرائیل نیز نظیر غرب معتقد است برنامه اتمی ایران برای تولید بمب های اتمی است نه تولید برق و ایزوتوپ های پزشکی که تهران ادعا می کند. اسرائیل ایران مسلح به اتم را تهدیدی علیه بقای خود و محرک مسابقه ای تسلیحاتی در منطقه ای می بیند که علیه موجودیت اسرائیل عمل می کند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل هفته گذشته در آمریکا قویا بر حق اسرائیل در دفاع نظامی از خود در مقابل خطر اتمی ایران تاکید گذاشت.
مقامات اسرائیلی می گویند حضور یهودیان در ایران بر تصمیم گیری اسرائیل برای اینکه به ایران حمله بکند یا نه اثر و نفوذی نخواهد داشت. جامعه یهودیان ایران یکی از کهن ترین مراکز یهودیت است که ریشه های تاریخی آن به ۲۷۰۰ سال پیش باز می گردد. یکی از محبوب ترین چهره های یهودیت در ایران، استر، ملکه یهودی و قهرمان جشن موسوم به پوریم است، که نقشه یک وزیر برای نابودساختن امپراطوری یهود را خنثی کرد.
بسیاری از ناظران معتقدند ایران حمله نظامی اسرائیل را با شلیک موشک هائی تلافی خواهد کرد که با قابلیت رسیدن به اسرائیل در بزرگترین زرادخانه موشکی خود ذخیره کرده است، و یا از مباشران خود در لبنان و حزب الله می خواهد با موشک ها و راکت های دارای برد کوتاه به اسرائیل حمله کنند. ایران همچنین می تواند به هدفهای یهودی یا اسرائیلی در کشورهای دیگر حمله کند. اما به اعتقاد مایر لیتواک، کارشناس ایران در دانشگاه تل اویو بعید است که دولت ایران علیه یهودیان در ایران وارد عمل شود. او می گوید «رژیم مجبور است با یهودیان رفتاری خوب داشته باشد تا نشان دهد یهودیان می توانند به عنوان یک اقلیت حمایت شده در رژیم اسلامی زندگی کنند. اگر شروع به کشتن یهودیان خودشان بکنند، با فشار بیش از پیش جامعه بین المللی روبرو می شوند».
یهودیان ایرانی در اسرائیل تا این حد مطمئن نیستند. قریب ۲۵۰ هزر یهودی ایرانی تبار در اسرائیل زندگی می کنند، که موشه کتساو رئیس جمهوری پیشین و فعلا محبوس، شائول مفاض رئیس سابق ستاد نیروهای مسلح و قانون گذار فعلی در اپوزیسیون، و نیز ریتا، یکی از معروف ترین خوانندگان اسرائیل از جمله آنها هستند. ریتا اخیرا یک آلبوم فارسی از ترانه هایش را به بازار فرستاد.
پنحاسی از آن نگران است که حتی اگر دولت ایران مستقیما حمله ای علیه یهودیان انجام ندهد، پلیس آن می تواند علیه کسانی که در صورت حمله اسرائیل بخواهند به یهودیان حمله کنند وارد عمل نشود. او می گوید دولت می تواند بگوید « کار مردم بود و دولت نمی توانست جلو آنها را بگیرد».
